Hỏi: Tôi 45 tuổi, thỉnh thoảng thấy xuất hiện trên cơ thể những mảng bầm tím không đau, không ngứa, ăn ngủ vẫn bình thường, đi khám, xét nghiệm tổng quát đều cho kết quả bình thường. Đây có phải là báo hiệu của bệnh ung thư máu?
Lê Thị Mỹ Trang (xã Bình Kiến, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Những mảng bầm tím thỉnh thoảng xuất hiện trên da, chính là tình trạng xuất huyết dưới da. Đặc điểm: Không đau, không ngứa, lúc đầu thâm tím, sau tái xanh dần rồi hết trong vòng một hai tuần, có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, kích thước từ vài ly đến vài centimet, khác biệt với các vết sạm da do ảnh hưởng bởi ánh nắng, thường xuất hiện ở các vùng da trần như cánh tay, vai, mặt.
Trong điều kiện sinh lý bình thường, khi mạch máu bị vỡ, nhờ một cơ chế sinh lý phức tạp, máu sẽ đông lại tại chỗ vỡ, ngăn quá trình chảy máu tiếp tục. Cơ chế này hữu hiệu trong các trường hợp vỡ mạch máu nhỏ, mao mạch. Cơ chế đông máu có sự tham gia của nhiều thành phần: thành mạch máu; tiểu cầu (một loại tế bào máu); nhiều chất sinh hóa được tổng hợp từ gan; một số vi chất như vitamin K, canxi… Bất cứ sự bất thường nào của một trong các thành phần nêu trên đều có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết:
- Do mạch máu: thường gặp nhất là do chấn thương đụng dập làm vỡ mao mạch. Một số bệnh dị ứng, nhiễm trùng làm giảm sức bền mao mạch cũng gây vết bầm tím. Do nội tiết, thường gặp ở nữ, nhất là giai đoạn tiền mãn kinh.
- Bệnh tiểu cầu: giảm tiểu cầu vô căn, giảm tiểu cầu trong bệnh sốt xuất huyết, giảm tiểu cầu trong các bệnh ác tính như suy tủy, ung thư máu; giảm chất lượng tiểu cầu…
- Rối loạn đông máu: bệnh ưa chảy máu (do thiếu một số yếu tố đông máu); giảm tổng hợp các yếu tố đông máu do suy gan, xơ gan, ngộ độc thuốc; thiếu vitamin K do giảm hấp thu ở ruột, chế độ ăn thiếu chất béo (do vitamin K tan trong dầu mỡ), thiếu chất dinh dưỡng…
Như vậy mảng bầm tím có thể là triệu chứng của một trong các bệnh nêu trên. Mảng bầm tím đơn giản thường không kèm bất cứ biểu hiện bệnh lý nào khác qua thăm khám bên ngoài cũng như kết quả xét nghiệm huyết học, sinh hóa. Nếu đã được thăm khám, xét nghiệm và bác sĩ không chỉ định gì thêm, thì có thể yên tâm, không lo bị ung thư.
Nếu các mảng bầm tím xuất hiện thường hơn, nên làm thêm một số xét nghiệm chuyên sâu về máu như huyết đồ, chức năng đông máu, chức năng gan… để loại trừ các bệnh nguy hiểm.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
