Hỏi: Tình cờ tôi phát hiện một số hạch ở cổ, đi siêu âm được bác sĩ chẩn đoán viêm hạch. Tôi uống thuốc một tuần, siêu âm lại lần hai, hạch có nhỏ đi một chút. Bác sĩ tiếp tục kê đơn gồm nhiều loại kháng sinh uống. Gần ba tháng qua, tôi sờ nắn thì thấy hạch kích thước vẫn vậy, chắc, di động, không đau. Tôi không phát hiện thêm các hạch khác trên cơ thể, vậy tôi có bị bệnh lý gì nguy hiểm không? Trước khi bị nổi hạch, tôi có bị viêm mũi xoang, nhưng đã điều trị khỏi.

Tôn Nữ Thanh Uyên

(xã Hòa Thành, huyện Đông Hòa)

Trả lời: Theo diễn biến đã mô tả thì nhiều khả năng chị không bị mắc bệnh gì nguy hiểm, chỉ là tình trạng hạch phản ứng do quá trình viêm nhiễm trước đó (viêm mũi xoang). Bình thường, vùng cổ gáy có hệ thống chuỗi hạch bạch huyết, kích thước khoảng vài ly, khó sờ thấy. Khi bị các bệnh viêm do nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm họng, viêm xoang, viêm mũi, viêm tai; các bệnh viêm vùng răng miệng… các hạch này có thể viêm phản ứng, lớn ra, sờ vào hơi đau. Sau khi điều trị khỏi các bệnh chính, các hạch này cũng sẽ bình thường trở lại. Một số bệnh sốt do siêu vi trùng (vi rút) như bệnh cảm cúm, bệnh APC cũng gây viêm phản ứng các hạch vùng đầu cổ.

Nhiều trường hợp, sau khi khỏi các bệnh chính, một số hạch vẫn không nhỏ lại hoặc rất chậm nhỏ lại, có thể do quá trình viêm trước đó xảy ra lâu (các bệnh mũi xoang kéo dài) làm hạch phì đại, trở nên “xơ chai”, rất khó nhỏ lại, nhưng không ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Viêm hạch vùng cổ, đầu cũng rất hay gặp ở trẻ nhỏ do trẻ hay bị sốt, ho, viêm đường hô hấp tái đi tái lại.

Cũng có một số trường hợp hạch cổ là biểu hiện của một bệnh nguy hiểm như: lao hạch hoặc ung thư, di căn ung thư. Nhưng những trường hợp này thường kèm theo các triệu chứng toàn thân khác như mệt mỏi, chán ăn, sốt,… Để chẩn đoán chắc chắn cần làm xét nghiệm chẩn đoán tế bào hạch bằng một kỹ thuật thông thường gọi là FNA (chọc hút bằng kim nhỏ). Bác sĩ xét nghiệm dùng kim nhỏ (loại bơm kim tiêm thuốc thông thường), chọc vào hạch để hút ra ít chất mô của tổ chức hạch, phết lên phiến kính, nhuộm và soi dưới kính hiển vi. Dựa vào hình thái đặc thù của tế bào, bác sĩ xét nghiệm có thể kết luận là hạch phản ứng, hạch lao hay hạch ác tính (nghi ngờ ung thư).

Tùy theo kinh nghiệm và kỹ năng, khả năng chẩn đoán đúng bệnh khá cao, kết hợp với các biểu hiện lâm sàng khác, bác sĩ có thể cho thêm lời khuyên thích hợp. Nếu chị cảm thấy không an tâm về bệnh, có thể đi khám và yêu cầu thêm xét nghiệm FNA để được chẩn đoán đầy đủ.

BS ĐOÀN VĂN HẢI