Hỏi: Năm nay em 22 tuổi, mọc nhiều mụn ở cổ vai, lưng, ngực, có vài mụn mủ gây đau. Em đã dùng một số thuốc bôi rửa nhưng không khỏi. Em có cần khám xét nghiệm để xem có mắc bệnh gì không, có phải do nóng gan?
Trần Thị Ánh Tuyết (xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa)
Trả lời: Mụn hình thành từ các tuyến bã. Các tuyến này có nhiều trên bề mặt da, nhưng phân bố không đều, tập trung nhiều ở vùng trán, mặt, cổ, ngực, lưng, nên mụn thường thấy ở các vùng này.
Mụn xảy ra ở những người có tăng tiết chất bã, cơ địa da nhờn. Sự tăng tiết chất bã thường xảy ra nhiều ở tuổi dậy thì, có người đến hơn 30 tuổi vẫn còn. Khi có bội nhiễm vi trùng, các mụn bị hóa mủ. Môi trường nóng, ẩm, nhiều bụi bặm, hơi khí độc có thể kích thích sự tăng tiết chất bã.
Việc chăm sóc da, sử dụng mỹ phẩm như kem, phấn, xà phòng, thuốc điều trị không đúng dễ tạo điều kiện cho mụn phát triển, vì làm ứ đọng chất bã, hay làm cho da bị ẩm hoặc nhờn thêm. Ví dụ: các chất nhũ tương hóa như: glycerin, sodium lauryl sulphat…. (thường có trong các mỹ phẩm chăm sóc da) có tác dụng làm hỗn hợp dầu và nước trộn thành dạng nhũ tương gọi là sữa. Sau khi tắm xong dù rửa sạch vẫn còn ít nhũ tương trên da có tác dụng giữ nước, giữ ẩm, chống khô (làm da trở nên mềm mại mịn màng).
Như vậy mụn là một tình trạng sinh lý, phụ thuộc vào cơ địa, nên không có biện pháp chữa khỏi hoàn toàn. Không cần khám hoặc xét nghiệm gì thêm, trừ khi có nghi bệnh gì khác; cũng không phải do nóng gan. Chỉ có những phương pháp tránh làm nặng thêm tình trạng mụn:
- Làm sạch da là một trong những cách quan trọng nhất. Rửa mặt hoặc vùng da mụn bằng xà phòng và nước ấm ngày hai lần. Chỉ rửa nhẹ, vì việc chà xát mạnh có thể làm tình trạng xấu hơn. Có thể dùng các loại nước rửa mặt có benzoyl peroxide (hóa chất làm sạch da tốt nhất), hoặc dùng cà chua tươi non, dưa leo cắt ra, dùng mặt cắt chà lên mặt mỗi tối, để khoảng 20-30 phút rồi rửa hết bằng nước sạch. Hạn chế dùng mỹ phẩm, nhất là các loại không rõ nguồn gốc, tự pha chế, không rõ thành phần, tác dụng.
- Giữ cho làn da khỏe mạnh bằng cách ăn uống cân đối các chất dinh dưỡng. Ngoài cơm, cá, thịt, đậu, mè, cần chú ý ăn thêm nhiều rau, trái cây để cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất, uống đủ nước.
- Hạn chế sự chiếu nắng trực tiếp vào các vùng da nhạy cảm như mặt, cổ, lưng.
Khi bị mụn mủ nhiều có thể uống thêm kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
