Những năm qua, Chương trình Phát triển sức khỏe do cộng đồng quản lý tại Phú Yên được Ủy ban Y tế Hà Lan - Việt Nam (MCNV) tài trợ, đã góp phần cải thiện tình hình sức khỏe, kinh tế cho người khuyết tật. Tham gia chương trình này, trẻ khuyết tật được nâng cao kỹ năng sống, giảm rào cản trong xã hội.

Trong khi cấp tỉnh và huyện ở Phú Yên chưa có Hội Người khuyết tật thì 9 xã có Chương trình Phát triển sức khỏe do cộng đồng quản lý tại 3 huyện Phú Hòa, Sơn Hòa, Sông Hinh đều thành lập được Hội Người khuyết tật của xã. Hội là nơi để người khuyết tật được quan tâm một cách đúng mức.

Ông Phan Thanh Đồng, Phó chủ tịch UBND xã Hòa Quang Bắc (huyện Phú Hòa) cho biết: “Xã có 181 người khuyết tật; trong đó khuyết tật đặc biệt nặng 18 người, khuyết tật nặng 146 người, khuyết tật nhẹ 17 người. Những việc làm và sự hỗ trợ cụ thể của MCNV như: hỗ trợ nệm nằm, sữa uống, xe bại não, xe lăn... đã giúp người khuyết tật cải thiện sức khỏe. Điển hình như chị Huỳnh Thị Thẩm ở thôn Mậu Lâm Bắc bị khuyết tật rất nặng, nhưng khi được hỗ trợ xe lăn và kinh phí sửa nhà phù hợp, hiện chị Thẩm đã di chuyển dễ dàng và tự chăm sóc bản thân.

Ngoài ra, MCNV còn hỗ trợ người khuyết tật học nghề và có việc làm ổn định; hỗ trợ tiền, cho vay với lãi suất thấp để các hộ có vốn buôn bán, chăn nuôi, trồng trọt, góp phần tăng thêm thu nhập cho hộ gia đình, ổn định cuộc sống”. Đến nay, toàn xã Hòa Quang Bắc đã có 117 lượt người khuyết tật được vay 665 triệu đồng. Nhiều hộ trước đây không có tài sản gì đáng kể thì hiện nay có từ 3 đến 4 con bò hoặc có được cửa hàng mua bán nhỏ, hàng năm thu nhập từ 30 đến 40 triệu đồng nhờ vào nguồn vốn của MCVN như hộ các ông Võ Công Tiến, Nguyễn Văn Thanh (thôn Đồng Mỹ), Đặng Ngọc A (thôn Đồng Lãnh) và hộ bà Trần Thị Á (thôn Thạnh Lâm).

Hội Người khuyết tật xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa) thì chủ yếu hỗ trợ vốn cho cá nhân (hơn 200 người) để đầu tư các nghề: bó chổi, đúc chậu kiểng, mở quán cà phê, dịch vụ làm đẹp, nuôi bò, làm điện cơ… Được vay vốn mở cơ sở làm chổi đót tại nhà, thu hút một số lao động nữ và những người khuyết tật khác tham gia, anh Nguyễn Trường Sơn Tây (thôn Phong Niên) đã không còn mặc cảm tàn tật khi tạo được nguồn thu nhập ổn định cho bản thân và những người cùng cảnh ngộ. Anh Tây thổ lộ: “Tôi được vay 5 triệu đồng từ quỹ của Hội Người khuyết tật xã để đầu tư mua vật liệu. Tôi rất mừng vì dù bị khuyết tật nhưng tôi vẫn tự nuôi sống được bản thân, không phụ thuộc nhiều vào gia đình”. Theo ông Nguyễn Văn Trinh, Chủ tịch Hội Người khuyết tật xã Hòa Thắng, khi mới thành lập (2006), Hội Người khuyết tật xã chỉ có 70 hội viên, nay đã tăng lên 215 hội viên. Thời gian qua, hội được MVNC quan tâm giúp đỡ tài trợ với số tiền trên 500 triệu đồng để cho vay, cho mượn và hỗ trợ không hoàn lại cho hội viên; giúp họ phục hồi thể chất, sống vui, sống khỏe, hòa nhập cộng đồng, có điều kiện phát triển kinh tế. Nhờ chương trình này mà chất lượng cuộc sống của phần lớn người khuyết tật trong xã được nâng cao.

Thực tế cho thấy, phần lớn người khuyết tật vào hội, sau khi phục hồi chức năng đã được học nghề và được hỗ trợ vốn, phương tiện để mưu sinh. Hoạt động hội tạo ra sự thay đổi trong nhận thức của cộng đồng về vai trò, đóng góp và quyền lợi của người khuyết tật, giúp họ nhận biết rõ hơn về khả năng của mình khi được phát huy quyền làm chủ thông qua các hoạt động kinh tế. Ngoài hỗ trợ, cho vay vốn để phát triển kinh tế, các xã còn tổ chức nhiều chương trình giao lưu để người khuyết tật hòa nhập cộng đồng. Anh Đàm Văn Thịnh, một người khuyết tật ở xã Hòa Thắng, thổ lộ: “Nhờ sinh hoạt hội, chúng tôi được hòa nhập, giao lưu, không chỉ trong xã, trong tỉnh mà còn được trao đổi thông tin với những người đồng cảnh ở các tỉnh khác. Những người xung quanh cũng có cái nhìn tích cực hơn về người khuyết tật. Thông qua sinh hoạt, giao lưu văn nghệ, tham gia tập huấn, một số nam nữ thanh niên tìm hiểu và xây dựng mái ấm gia đình”.

Hội Người khuyết tật ở các xã Sơn Nguyên, Suối Trai, Ea Chà Rang (huyện Sơn Hòa) cũng hoạt động khá hiệu quả, nhờ đó giúp người khuyết tật vượt qua muôn vàn khó khăn để sống hòa nhập. Theo ông Trần Như Tiến, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Sơn Hòa, nhờ sự nhiệt tình của các thành viên trong Ban quản lý Quỹ Hội Người khuyết tật các xã, công tác tuyên truyền, vận động đi vào chiều sâu, đến được từng gia đình người khuyết tật, làm thay đổi nhận thức của họ và từ đó, người khuyết tật không còn mặc cảm với bản thân mà cố gắng vươn lên. Sau khi phục hồi chức năng, phát triển đời sống kinh tế thì tinh thần họ phấn chấn hơn, sức khỏe được cải thiện đáng kể.

VŨ HOÀNG