Ung thư cổ tử cung là một trong 5 loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ. Trong đó, 98% phụ nữ trong giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung có thể khỏi bệnh nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Để làm được điều này, phụ nữ nên tiếp cận chương trình phòng chống ung thư cổ tử cung bằng các xét nghiệm sàng lọc sớm. Hiện các trạm y tế tuyến xã ở Phú Yên đã làm được xét nghiệm loại này.
| Theo Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên, vi rút HPV chính là thủ phạm gây nên ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Đến nay, y học đã phát hiện được 150 tuýp HPV, trong đó týp HPV 16, 18 gây nguy cơ cao ung thư cổ tử cung. Các nghiên cứu cho thấy tần suất mắc ung thư cổ tử cung ở phụ nữ có nguy cơ tăng lên, hiện tỉ lệ này ở mức 100.000 phụ nữ có 13,6 chị bị ung thư cổ tử cung. Trong 10 năm tới, tỉ lệ mắc và chết do ung thư cổ tử cung tăng lên 25%. |
Bác sĩ Nguyễn Thị Duyên, Trạm Y tế xã Hòa Trị (huyện Phú Hòa) cho biết: “Phụ nữ rất dễ mắc các bệnh phụ khoa, nguy hiểm nhất là ung thư cổ tử cung. Theo ghi nhận trong các đợt chiến dịch chăm sóc sức khỏe sinh sản/KHHGĐ hàng năm, chị em đến trạm y tế xã khám phụ khoa rất đông. Kết quả có từ 50 đến 60% các trường hợp bị viêm nhiễm đường sinh sản. Trong số này, từ 20 đến 30% chị em được chỉ định phải điều trị hoặc chuyển lên tuyến trên”. Theo bác sĩ Duyên, ý thức được sự nguy hiểm của bệnh tật, nhiều chị em đã chủ động khám phụ khoa định kỳ. Khi nhân viên y tế của xã tư vấn về chương trình sàng lọc tổn thương tiền ung thư cổ tử cung, dự phòng ung thư cổ tử cung bằng xét nghiệm VIA (quan sát cổ tử cung với axit axetit) đang triển khai ở xã, các chị đều nhiệt tình tham gia.
Xét nghiệm VIA là phương pháp phổ biến nhất được Bộ Y tế triển khai từ tuyến xã đến Trung ương. Theo đó, phương pháp xét nghiệm VIA áp dụng với nhóm phụ nữ từ 21 đến 70 tuổi đã có quan hệ tình dục. Phương pháp này được thực hiện bằng kỹ thuật quan sát cổ tử cung bằng cách sử dụng axit axetit 3% đến 5% áp lên bề mặt cổ tử cung để quan sát giải phẫu và xác định tổn thương. Đây là phương pháp dễ thực hiện, vì thế, bác sĩ, nữ hộ sinh, y sĩ sản nhi, điều dưỡng được huấn luyện về VIA và được huấn luyện thông qua giám sát lồng ghép tuyến xã đều làm được.
Ngoài phương pháp VIA, xét nghiệm VILI (quan sát cổ tử cung với lugod) trong chương trình sàng lọc tiền ung thư cổ tử cung cũng là một trong những phương pháp phổ biến. Xét nghiệm VILI dành cho nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh hoạt tình dục, đã có quan hệ tình dục. Kỹ thuật thực hiện cũng giống như phương pháp VIA, xét nghiệm VILI sử dụng dung dịch lugod 1% áp lên bề mặt cổ tử cung để quan sát giải phẫu và quan sát tổn thương. Vì thế, bác sĩ, nữ hộ sinh, y sĩ sản nhi, điều dưỡng (kể cả ở tuyến xã) được huấn luyện về VILI và được huấn luyện thông qua giám sát lồng ghép đều làm được. Tuy nhiên ở Phú Yên, xét nghiệm này mới chỉ được thực hiện ở y tế tuyến huyện.
Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Phú Yên, tư vấn: “Nếu kết quả xét nghiệm VIA, VILI là âm tính thì sau 2 đến 3 năm làm lại xét nghiệm này. Nếu kết quả xét nghiệm VIA, VILI là dương tính, tùy theo mức độ tổn thương, nếu không nghi ngờ ung thư, trung tâm y tế tuyến huyện có thể điều trị ngay bằng kỹ thuật áp lạnh. Nếu bệnh nhân có nghi ngờ bị ung thư hoặc tổn thương nặng, có thể chuyển thẳng lên tuyến tỉnh, hoặc Trung ương để làm các xét nghiệm soi cổ tử cung, xét nghiệm tế bào cổ tử cung, sinh thiết cổ tử cung và áp dụng các kỹ thuật điều trị như đốt điện, áp lạnh, laser, LEEP…”
Hiện nay, chi phí cho một ca xét nghiệm VIA hoặc VILI là 280.000 đồng (có thể thêm các chi phí phát sinh lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển). Tuy nhiên, theo các nhân viên y tế tuyến xã thì 280.000 đồng cho một ca xét nghiệm VIA là tương đối cao so với khả năng chi trả của người dân vùng nông thôn. Nếu lãnh đạo ngành Y tế quan tâm hỗ trợ kinh phí cho các khoản phát sinh nhằm giảm chi phí cho người dân thì sẽ khuyến khích họ tham gia chương trình sàng lọc tiền ung thư cổ tử cung ở tuyến xã.
DIỆU ANH
