Hỏi: Em thường bị ngứa, rất khó chịu, da cũng không thấy có biểu hiện gì khác, gãi nhiều chỉ đỏ lên dù thường xuyên tắm rửa sạch sẽ, ăn uống bình thường. Có phải do gan yếu hay nguyên nhân gì khác, em nên làm gì thưa bác sĩ?
Trịnh Tố Như
(xã An Phú, TP Tuy Hòa)
Trả lời: Ngứa là một cảm giác khó chịu buộc người bệnh phải gãi để giải tỏa. Cảm giác ngứa được điều khiển bởi thần kinh. Có nhiều nguyên nhân gây ngứa từ bên trong và bên ngoài cơ thể.
Khô da là nguyên nhân thường gặp, cần được xem xét đầu tiên và tương đối dễ điều trị. Các nguyên nhân thường gặp khác là: vết đốt côn trùng (muỗi, kiến, ve, bọ…), ghẻ, nấm, viêm da do tiếp xúc, tình trạng dị ứng. Dị ứng là một bệnh lý có biểu hiện phức tạp, tùy thuộc vào đặc điểm của chất gây dị ứng và phản ứng của cơ thể. Cùng một chất nhưng có người bị dị ứng, có người không. Thường gặp là dị ứng do tiếp xúc hóa chất từ mỹ phẩm, đồ trang sức, giày dép, nhựa cây…; có thể dị ứng qua đường ăn uống hải sản, trứng, đậu phụng, rượu bia. Ngoài triệu chứng ngứa, dị ứng có thể kèm các biểu hiện khác nổi ban (mề đay), đau bụng, tiêu chảy, đau khớp, khó thở. Ngoài do hóa chất, ngứa có thể do các yếu tố vật lý như: lạnh, đè ép (mặc quần áo, thắt dây lưng quá chặt…). Có điểm đặc biệt là đôi khi vùng ngứa không ở ngay tại vùng tiếp xúc mà ở một chỗ khác khiến khó chẩn đoán.
Các bệnh nội tạng có gây triệu chứng ngứa bao gồm bệnh tiểu đường, bệnh gan gây tăng sắc tố mật, bệnh suy thận gây tăng urê máu, các bệnh ung thư máu, bệnh tan huyết, bệnh ung thư, bệnh cường giáp, suy giáp, rối loạn tâm thần, thiếu máu do thiếu sắt, bệnh tự miễn, tình trạng mang thai.
Điều trị ngứa thường kết hợp việc giảm triệu chứng và điều trị nguyên nhân. Tất nhiên gãi là việc khó có thể dừng, nhưng để tránh làm trầy xước da gây bỏng rát, bội nhiễm thêm, cần cắt ngắn móng tay. Luôn giữ da sạch, đủ ẩm, nếu nghi ngờ da khô, nên chọn loại sữa tắm phù hợp có hoạt chất giữ ẩm, không lạm dụng nhiều các loại xà phòng tắm, mỹ phẩm.
Với tình trạng ngứa dai dẳng, bác sĩ có thể hướng dẫn sử dụng một số loại kem bôi chống ngứa phù hợp. Ngoài ra có thể kết hợp uống các thuốc kháng viêm, kháng dị ứng. Cần trao đổi kỹ với bác sĩ khám bệnh về tình trạng bệnh, tìm nguyên nhân chính gây ngứa nhằm có phương pháp điều trị tận gốc.
BS ĐOÀN VĂN HẢI
