Thức ăn đường phố là những thức ăn, đồ uống đã được chế biến có thể sử dụng ngay, được cung cấp cho khách hàng tại các nơi công cộng, trên các vỉa hè, các công trình, nơi tập trung đông người.
Sử dụng thức ăn đường phố cần chú ý an toàn vệ sinh thực phẩm - Ảnh: M.CHÂU
THUẬN TIỆN
Xét trên khía cạnh tích cực, thức ăn đường phố (TAĐP) không những đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của xã hội, góp phần không nhỏ trong phát triển kinh tế mà còn giúp người lao động có thời gian nghỉ ngơi sau khi lao động vất vả, từ đó tạo điều kiện cho người lao động làm việc tốt hơn, năng suất lao động vì thế cũng tăng lên. Xã hội càng phát triển thì nhu cầu về TAĐP cũng tăng lên. Hiện nay ở Việt Nam nói chung, Phú Yên nói riêng, TAĐP phát triển rất mạnh và phong phú, tạo nên những nét riêng về văn hóa ẩm thực cho từng vùng, miền, địa phương.
Không cần đi đâu xa, ngay tại TP Tuy Hòa, TAĐP ngày càng phát triển, đa dạng về thực phẩm, hấp dẫn về màu sắc, đặc sắc về cung cách phục vụ. Vào buổi sáng và chiều tối, có rất nhiều nơi phục vụ ăn uống, từ quán ăn đến các phương tiện cung cấp TAĐP lưu động. Thức ăn hết sức đa dạng như: bún, phở, cơm gà, bánh mì, thịt xiên, cút nướng, ốc luộc... Có những đường phố dường như trở thành đường phố ẩm thực đặc trưng như: kè Bạch Đằng nổi tiếng với các món hải sản, còn muốn dùng món ốc hút, cút nướng thì đến Trường Chinh, chả ram Nguyễn Công Trứ, thịt xiên, nước đậu ở Quảng trường 1 Tháng 4…
TAĐP đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động nói chung, cán bộ, công nhân viên chức nói riêng. Nhờ có TAĐP mà thời gian cho việc bếp núc được giảm bớt, có nhiều thời gian để nghỉ ngơi, vui chơi, giải trí, đặc biệt các bậc phụ huynh có thời gian nhiều hơn cho con cái. Những đứa trẻ bình thường biếng ăn, nhờ có TAĐP mà ăn nhiều hơn (do món ăn được chế biến bắt mắt, do vui với bạn bè). Bên cạnh đó, TAĐP cũng tạo việc làm cho nhiều người.
Một điểm bán thức ăn đường phố trên vỉa hè đường Trường Chinh (TP Tuy Hòa) - Ảnh: V.HÙNG
NHƯNG CŨNG MẤT AN TOÀN
Bên cạnh khía cạnh tích cực của TAĐP, nếu không có sự quản lý chặt chẽ, người cung cấp TAĐP không có kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) thì nguy cơ ngộ độc thực phẩm rất cao. Trong những năm qua, các cơ quan chức năng thực hiện nhiều biện pháp để đảm bảo VSATTP, nhờ đó các vụ ngộ độc thực phẩm đã giảm đáng kể. Từ đầu năm đến nay, tỉnh tổ chức nhiều lễ hội, có những lễ hội cấp quốc gia thu hút lượng khách rất lớn đến TP Tuy Hòa, nhưng không có vụ ngộ độc thực phẩm nào xảy ra. Điều đó cho thấy công tác đảm bảo VSATTP đã được ngành Y tế và các ban ngành có liên quan hết sức quan tâm và thực hiện có hiệu quả.
Bước vào mùa hè, khí hậu thời tiết thay đổi đột ngột, nhiệt độ tăng cao, kèm theo gió, bụi. Sự thay đổi về độ ẩm là những điều kiện thuận lợi cho các thực phẩm, nhất là TAĐP nhanh ôi thiu, dễ gây ngộ độc thực phẩm cho người tiêu dùng. Thực tế đối với TAĐP, người tiêu dùng rất khó phát hiện thức ăn nào đã hỏng, hay biến chất để lựa chọn, hơn nữa dù thức ăn còn tốt nhưng chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi chế biến thì có nguy cơ bị hỏng hay do vi sinh vật gây bệnh xâm nhập vào qua bụi, côn trùng, qua các dụng cụ chế biến tại chỗ bị nhiễm bẩn...
Vì vậy, để đảm bảo VSATTP, đòi hỏi ý thức của cả người cung cấp lẫn người tiêu dùng. Người cung cấp bên cạnh kiến thức về VSATTP như cách bảo quản, chế biến, lưu giữ thực phẩm an toàn cần có ý thức hơn trong cung ứng cho khách, không vì lợi ích cá nhân mà xem nhẹ VSATTP. Người cung cấp TAĐP phải là người bán hàng có lương tâm.
Bên cạnh đó, người tiêu dùng nên lựa chọn những thức ăn an toàn, từ mùi vị của thức ăn; không nên mua thức ăn gần các công trường đang xây dựng, hay gần các cống rãnh thoát nước, những nơi dễ gây ô nhiễm cho TAĐP, thậm chí nên quan tâm đến tình trạng vệ sinh như cách ăn mặc, đeo khẩu trang, mang găng tay hay các dụng cụ chế biến của người cung cấp TAĐP.
Đối với cơ quan chức năng, việc giám sát, tập huấn, tuyên truyền cho nhân dân về VSATTP cần tiến hành thường xuyên; xử phạt thích đáng những người không tuân thủ về VSATTP nói chung, TAĐP nói riêng. Thường xuyên tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho người cung cấp TAĐP, chỉ cho phép người đảm bảo sức khỏe mới được bán hàng.
Nếu làm tốt những điều nói trên thì chắc chắn sẽ không có ngộ độc thực phẩm xảy ra và TAĐP sẽ phát huy mặt tích cực của nó.
BS NGUYỄN VINH QUANG
GĐ Trung tâm TTGDSK Phú Yên
