Chị Trần Thị Hằng (Ninh Tịnh, Phường 9, TP Tuy Hòa) hỏi: Nếu trẻ mắc bệnh thủy đậu (trái rạ) cần phải kiêng tắm rửa, có đúng không? Phải chăm sóc trẻ mắc bệnh như thế nào? Làm sao để phòng lây bệnh?
Trả lời: Bệnh thủy đậu do một loại siêu vi mang tên Varicella Zoster Virus (VZV) gây nên, rất dễ lây truyền: Khi một người mang siêu vi thủy đậu nói, hắt hơi (nhảy mũi) hoặc ho… thì các siêu vi đó theo nước bọt, nước mũi bắn ra ngoài tan thành bụi. Người khác hít phải bụi đó sẽ lây bệnh ngay. Bệnh xảy ra phần nhiều ở trẻ em, nhưng cũng không ít người lớn mắc phải. Thông thường, từ lúc nhiễm phải siêu vi đến lúc phát ra bệnh – được gọi là thời gian nung bệnh hoặc ủ bệnh – khoảng 2-3 tuần.
Về triệu chứng, thoạt đầu người bệnh sốt, thường là sốt nhẹ, trong một vài ngày. Sau đó, sẽ thấy nổi lên trên da những vết dát đỏ; chỉ sau 1-2 ngày, xuất hiện các mụn bóng nước giữa các vết đỏ đó. Những mụn bóng nước này thường mọc ở thân mình, sau đó lan lên mặt và tay chân. Mụn bóng nước lúc đầu chứa một chất dịch trong, nhưng chỉ sau khoảng một ngày, dịch đó trở nên đục như mủ. Đặc điểm của các mụn nước là chúng mọc làm nhiều đợt khác nhau, do đó cùng trên một vùng da, có thể thấy nhiều dạng khác nhau: hoặc dát đỏ, hoặc mụn nước trong, mụn nước đục, mụn đóng vẩy… trong cùng một thời gian. Sau 2-3 ngày, các mụn sẽ đóng vẩy. Các vẩy đó sẽ rụng dần và nếu không có biến chứng gì, bệnh có thể khỏi sau 1-2 tuần và không để lại sẹo.
Thủy đậu là một bệnh lành tính, nhưng nếu không biết chăm sóc đúng cách, bệnh sẽ lâu lành và để lại nhiều di chứng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng. Khi bị thủy đậu, biến chứng thường gặp nhất là nhiễm trùng da. Trẻ thường ngứa gãi làm các nốt đỏ vỡ, trầy xước, khiến vi trùng bên ngoài dễ dàng xâm nhập, làm mủ và để lại sẹo lõm. Nặng hơn, vi trùng có thể xâm nhập từ mụn nước vào máu gây nhiễm trùng huyết, viêm màng não… có thể dẫn đến tử vong. Khi con bị bệnh, nhiều bà mẹ kiêng nước, không tắm rửa. Đây là một sai lầm. Có rất nhiều trẻ đã bị nhiễm trùng do không tắm rửa vệ sinh sạch sẽ. Khi trẻ bị bệnh, tốt nhất là phải tắm rửa, vệ sinh sạch sẽ cho trẻ. Tắm bằng nước ấm, khi tắm cần phải nhẹ nhàng, không để nốt đậu bị vỡ, chảy nước. Sau khi lau rửa, dùng khăn xô khô thấm khô người rồi mặc quần áo rộng rãi, mềm, thoáng mát… Nếu điều trị đúng cách và giữ vệ sinh sạch sẽ, chỉ sau 7-10 ngày, nốt đậu sẽ xẹp xuống, khô và bong vảy, rồi vết thâm sẽ hết sau một thời gian, không để lại sẹo.
Thủy đậu là bệnh dễ lây qua đường hô hấp và lây do tiếp xúc với mụn nước hoặc các dụng cụ sinh hoạt. Do đó khi trẻ bị bệnh cần cho trẻ nghỉ học; cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, ăn những đồ dễ tiêu, không nhất thiết phải ăn kiêng. Đặc biệt nên cho trẻ uống nhiều nước để bù nước, do trẻ bị mất nước khi mụn bị vỡ. Để phòng bệnh, nên tránh tiếp xúc với người đang bị thủy đậu, để tránh sự lây truyền. Tuy nhiên, điều này cũng không tuyệt đối tránh được bệnh, vì người bị nhiễm bệnh, ngay từ trước khi có các triệu chứng khoảng 24 giờ, đã có thể truyền bệnh cho người khác. Do đó, điều tốt nhất là hãy cho trẻ đi chích ngừa. Thuốc chích ngừa thủy đậu (Varilrix) đã được nhập vào nước ta. Tất cả trẻ em từ 9 tháng tuổi trở lên và người lớn, đều có thể chích ngừa với loại thuốc này.
BS. CHÂU TRỌNG PHÁT
