Tăng huyết áp (THA) ở người trẻ (dưới 35 tuổi) là dạng bệnh lý khá phổ biến hiện nay với tỉ lệ người mắc khoảng 5% đến 12%. Tình trạng huyết áp tăng cao gây nhiều tác động xấu đến sức khỏe và hiệu quả công việc.

Ảnh minh họa: Internet

THA ở người trẻ có đến 70% là không có triệu chứng điển hình như nhức đầu, chóng mặt... và được phát hiện tình cờ trong đợt khám sức khỏe định kỳ hoặc bệnh nhân đến khám bệnh vì lý do khác.

THA ở người trẻ thường bị tăng số huyết áp dưới, ví dụ 120/95mmHg, trong khi THA ở người cao tuổi thường là tăng số huyết áp trên, ví dụ 170/80mmHg. Dấu hiệu không điển hình của THA ở người trẻ có thể gặp như khó kiềm chế cảm xúc, dễ nóng giận, dễ mất tập trung, dễ ảnh hưởng đến công việc, giao tiếp...

THA gây ra các biến chứng trên tim mạch, tai biến mạch máu não... Ngoài ra, ở người trẻ bị THA thì tỉ lệ rối loạn chức năng tình dục cao gấp 2,5 lần so với người không bị THA. Tỉ lệ này còn cao hơn khi người trẻ bị THA kèm theo các bệnh khác như đái tháo đường, bệnh lý thận mạn... Ngoài ra, người bệnh cũng dễ bị rối loạn cảm xúc theo chiều hướng dễ nóng giận, mất kiềm chế... Các yếu tố cản trở việc điều trị THA ở người trẻ xuất phát từ tâm lý không chấp nhận mình bị THA vì cảm thấy cơ thể khỏe mạnh bình thường, tâm lý che giấu bệnh vì sợ ảnh hưởng việc thăng tiến trong công việc.

PHÒNG BỆNH THẾ NÀO?

Nguyên nhân gây THA ở người cao tuổi có đến 95% trường hợp không có nguyên nhân, chỉ khoảng 5% có nguyên nhân. Tuy nhiên, ở người trẻ, tỉ lệ THA có nguyên nhân cao hơn so với người cao tuổi.

Để phòng ngừa THA ở người trẻ tuổi, cần thực hiện giảm cân nếu bị béo phì. Nên áp dụng chế độ ăn giảm cân: ít đường, ít mỡ, nhiều chất đạm và chất xơ. Ngoài ra, người trẻ nên giảm bớt khẩu phần trong mỗi bữa ăn chứ không nên giảm bớt số bữa ăn hằng ngày; không nên ăn quà bánh vặt, nên ăn nhạt, chỉ nên ăn không quá 2 đến 4g muối mỗi ngày. Lượng muối này bao gồm cả lượng muối có trong thức ăn và nước chấm. Người trẻ nên ăn thức ăn có chứa nhiều các chất kali (có nhiều trong chuối, nước dừa, đậu trắng...), can-xi (có nhiều trong sữa, tôm, cua...), ma-giê (có nhiều trong thịt) để hoạt động của hệ tim mạch được ổn định; nên ăn chất đạm có nguồn gốc từ cá và thực vật hơn là các loại thịt lợn, bò, gà...; không nên ăn quá ngọt ngay cả khi không bị đái tháo đường..., hạn chế ăn mỡ động vật. Ngoài ra, người trẻ nên ăn nhiều rau xanh, trái cây để cung cấp nhiều chất khoáng, vitamin và chất xơ; hạn chế uống nhiều rượu; nên rèn luyện thân thể, thường xuyên tập thể dục đều đặn mỗi ngày, mỗi lần khoảng 30 đến 45 phút; tập các loại hình như dưỡng sinh, đi bộ, chạy bộ... và tuyệt đối không được gắng sức; giữ nếp sinh hoạt điều độ, ổn định, tránh trạng thái xúc động, lo âu; ngưng hút thuốc lá.

CHÚ Ý TRONG ĐIỀU TRỊ

Với các thuốc được quảng cáo như thực phẩm chức năng hoặc thuốc bán trên thị trường không cần kê đơn của bác sĩ, phải hết sức thận trọng để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra khi huyết áp người bệnh tăng, giảm đột ngột vì không được duy trì ở tình trạng ổn định với các thuốc đã quen dùng. Khi bị THA có kèm đau thắt ngực, bệnh nhân thường uống thuốc methyldopa (dopegyt) hoặc uống nifedipin (adalat). Tuy nhiên, khi sử dụng thường xuyên các loại thuốc này, bệnh nhân có thể bị một số phản ứng phụ của thuốc như tác dụng có hại đến gan hoặc ảnh hưởng đến chuyển hóa muối nước trong cơ thể gây phù. Khi điều trị dùng thuốc, người bệnh nên tuân thủ lời dặn của bác sĩ, không nên tự ý ngừng thuốc.

DƯƠNG THU

(tổng hợp theo Chương trình mục tiêu quốc gia Phòng, chống THA)