Mang thai ở tuổi vị thành niên (10-19 tuổi) làm mất đi tiềm năng ở các em, rút ngắn cơ hội học hành, hạn chế sự lựa chọn trong cuộc sống dẫn đến nguy cơ chìm trong đói nghèo, bị lãng quên và không có tiếng nói trong xã hội. Những hậu quả của mang thai tuổi vị thành niên sẽ theo các em suốt cuộc đời, ảnh hưởng đến con cái và thế hệ mai sau. Vì thế, phòng tránh mang thai tuổi vị thành niên là trách nhiệm của chúng ta hôm nay.
Một buổi sinh hoạt của CLB Cha mẹ và vị thành niên/thanh niên xã Sông Hinh (Sông Hinh) - Ảnh: T.DIỆU
Theo tổng hợp của Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, mỗi năm Việt Nam có khoảng 1,2 đến 1,6 triệu ca nạo phá thai, trong đó, số ca nạo phá thai tuổi vị thành niên chiếm 20% và hầu hết họ chưa lập gia đình. Tỉ lệ sinh con ở tuổi vị thành niên tại Việt Nam (điều tra năm 2011) là 46/1000, tỉ lệ này cao hơn so với nhiều nước ở châu Á.
Theo kết quả tổng điều tra dân số 2009, Phú Yên có gần 180.000 vị thành niên với hơn 43.000 nữ vị thành niên, trong đó có gần 1.000 nữ vị thành niên đang mang thai và sinh đẻ (chiếm 7% số người sinh trong 12 tháng trước đó, trong khi cả nước là 4,6%). Điều này chứng tỏ vị thành niên mang thai và sinh đẻ ở Phú Yên cao hơn nhiều so với cả nước. Có khoảng 55,7% nữ vị thành niên bỏ học. Nếu chúng ta không triển khai chương trình giáo dục giới tính và chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục một cách toàn diện thì nguy cơ mang thai và tiếp tục gia tăng nguy cơ này ở tuổi vị thành niên là rất cao.
Sinh con sớm buộc các em phải thôi học sớm, dễ bị bạo lực, cưỡng bức tình dục... Mang thai và sinh đẻ tuổi vị thành niên khi cơ thể các em chưa thật sự trưởng thành về thể chất, tình cảm và nhất là về mặt xã hội để sẵn sàng làm mẹ. Làm mẹ lần đầu khi tuổi còn quá trẻ cũng khiến các em chịu những nguy cơ tử vong và thương tật cao. Trẻ em gái mang thai vì nhiều lý do phức tạp, bất luận đã lập gia đình hay chưa lập gia đình. Việc mang thai có thể chỉ là tình cờ khi các em tò mò muốn thử nghiệm mà lại chưa có kiến thức phòng tránh thai...
Vì vậy, chúng ta cần đầu tư nhiều hơn nữa vì lợi ích của chính các em. Các em gái được học hành và khỏe mạnh sẽ có nhiều cơ hội để phát huy hết tiềm năng của mình, đồng thời sẽ có nhiều cơ hội để nhận các quyền mà mình được hưởng. Các em sẽ kết hôn muộn hơn, trì hoãn việc sinh con ở tuổi lớn hơn, sinh ra những đứa trẻ khỏe mạnh hơn và có khả năng có thu nhập cao hơn. Các em có thể tự giúp mình và gia đình thoát khỏi đói nghèo. Các em sẽ chính là động lực tạo ra những sự thay đổi cộng đồng và cho các thế hệ tương lai.
Chúng ta phải đầu tư vào giáo dục, chăm sóc sức khỏe và cuộc sống của trẻ em gái vị thành niên, đồng thời bảo vệ quyền con người của các em. Ngăn ngừa kết hôn sớm bằng cách đẩy mạnh tuyên truyền Luật Hôn nhân và gia đình; ủng hộ chương trình Phòng tránh tảo hôn và quan hệ hôn nhân cận huyết thống, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số. Tương lai của các trẻ em gái vị thành niên Phú Yên có được tươi sáng hay không phụ thuộc vào trách nhiệm của người lớn chúng ta hôm nay.
Thạc sĩ ĐỖ THỊ NHƯ MAI
Phó chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Phú Yên
