Đã trên 80 tuổi nhưng hàng ngày, Oi Hiệp vẫn cần mẫn đan những chiếc gùi truyền thống của đồng bào dân tộc Ê Đê, bởi ông tâm huyết với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Oi Hiệp đan gùi - Ảnh: LÊ KHA
Tên đầy đủ của ông là K’So Y Khô, dân tộc Ê Đê, ở buôn Độc Lập A, xã Ea Chà Rang, huyện Sơn Hòa. Con cái của ông đã trưởng thành, làm ăn khá giả, hàng tháng ông còn được nhận tiền trợ cấp người già. Thế nhưng, ngày ngày ông vẫn đan những chiếc gùi truyền thống của đồng bào dân tộc Ê Đê nho nhỏ, bằng mây, tre bán cho những người yêu thích để trưng bày trong nhà làm cảnh. Oi Hiệp đan xong một chiếc gùi trong ba đến bốn ngày, mỗi chiếc bán giá 80.000 đồng, hàng tháng ông kiếm được khoảng 800.000 đồng. Vật liệu mây, tre, lồ ô ông nhờ con cháu ra rừng lấy giúp. Ông cần mẫn, chăm chút vót từng sợi mây, nan lồ ô, thanh tre để chiếc gùi được bền chắc và còn có thẩm mỹ. Oi Hiệp tâm sự: Chiếc gùi của đồng bào dân tộc thiểu số là vật dụng để mang nông sản, củi, nước khi ra rẫy, lên nương; hồi chiến tranh nó còn dùng để mang tải vũ khí, lương thực ra chiến trường phục vụ cho công cuộc kháng chiến. Chiếc gùi luôn ở bên lưng, bà con chúng tôi coi nó như người bạn thân thiết. Riêng tôi, chiếc gùi được coi là một vật dụng vô cùng quý báu mà người xưa đã để lại từ hàng trăm năm nay.
Mang gùi đi rẫy - Ảnh: MINH CHÂU
Có một số người ở TP Tuy Hòa và các huyện khác lên tham quan, dã ngoại ở Khu bảo tồn thiên nhiên Krông Trai, Thủy điện Sông Ba Hạ thường đến nhà Oi Hiệp mua một chiếc gùi để về làm vật kỷ niệm trong một chuyến du lịch về vùng cao Phú Yên. Ông Bốn Pháp ở xã Ea Chà Rang là người chuyên mua bán hàng mỹ nghệ, thường đặt hàng cho Oi Hiệp đan gùi để ông mang vào các thành phố Nha Trang, Đà Lạt bán cho khách du lịch. Chiếc gùi đan bằng mây, tre của Oi Hiệp không chỉ ở trong buôn làng, trong tỉnh mà còn đi xa đến các tỉnh trong khu vực.
Anh Sô Minh Dỏ, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Ea Chà Rang cho rằng: Nếu không có những người như Oi Hiệp, lớp trẻ chúng tôi dễ quên đi những bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Chiếc gùi tuy là vật dụng giản đơn nhưng được đồng bào dân tộc thiểu số chúng tôi lưu giữ qua nhiều thế hệ. Chúng tôi mong rằng Nhà nước có những hoạch định bảo lưu những giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số như nghề đan gùi, dệt thổ cẩm, đẽo tượng nhà mồ, ủ rượu chóe...
TRẦN LÊ KHA
