Những ngày cận kề Tết Bính Tuất, bản quyền âm nhạc sôi sục lên vì nhạc sĩ Từ Huy vác đơn đi kiện chính… Trung tâm bản quyền âm nhạc Việt
Album "Chát với Morart" của Mỹ Linh không phải trả tiền tác quyền vì ... tấc cả các tác giả đã mất hơn 50 năm! - Ảnh: TTO
Sự nổi đóa của nhạc sĩ Từ Huy đã khiến nhiều nhạc sĩ khác giật mình nhìn lại quyền lợi bản thân. Thắc mắc nêu ra, những nhạc sĩ ký kết bản quyền với Trung tâm bản quyền âm nhạc VN thì được thu hộ không nói gì, còn những nhạc sĩ không ký kết bản quyền thì tại sao vẫn được… thu hộ? Chưa hết, cách trả tiền bản quyền phía Nam được thực hiện khá đơn giản bằng một mảnh giấy thông báo dán ở khu vực… bãi đậu xe của Hội Âm nhạc TPHCM. Sự lên tiếng của nhạc sĩ Từ Huy, dù có chút nóng nảy, cũng là hành động cảnh tỉnh cần thiết. Bây giờ nhạc sĩ Từ Huy đã qua đời, liệu còn ai theo dõi và bảo vệ quyền lợi cho các nhạc sĩ một cách rốt ráo nữa không?
Bước vào năm 2007, Trung tâm bản quyền âm nhạc VN nhắm đến đối tượng nhỏ hẹp hơn là… nhà hàng và các quán bar. Giám đốc Trung tâm - nhạc sĩ Phó Đức Phương đưa ra dự án “đếm ghế lấy tiền”. Cụ thể, nếu phát nhạc từ băng đĩa thì thu 70.000 đồng/ghế/năm, còn nếu biểu diễn nhạc sống thì thu 130.000 đồng/ghế/năm. Tất nhiên giải pháp ấy chưa nhận được sự đồng thuận từ những người kinh doanh.
Có ý kiến cho rằng, nếu Trung tâm bản quyền âm nhạc VN làm “mạnh” thì nhiều nhà hàng và quán bar sẽ chuyển sang… nghe nhạc nước ngoài, nhất là nhạc kinh điển. Sở dĩ, có cách đối phó này vì năm 2006 đã chứng minh sự bất lực của Trung tâm bản quyền âm nhạc VN đối với trường hợp album “Chat với Mozart”. Các tác phẩm âm nhạc kinh điển của Mozart, Edward William Elgar, Tchaikovsky hay Schumann, Vivaldi… được cả thế giới nghiêng mình ngưỡng mộ, nhưng đưa vào “Chat với Mozart” thành những ca khúc chật hẹp sức liên tưởng như “Gió và lá cây”, “Mùa đông”, “Những ngày mộng mơ” hay “Sớm nay mùa xuân” thì quả là việc làm vụng về và thiếu cân nhắc. Nhiều người đã lên tiếng, trong đó có cả kiến nghị nảy lửa của Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ, mà Trung tâm bản quyền âm nhạc VN vẫn “bó tay” mặc cho ca sĩ Mỹ Linh phát hành album và thực hiện live show. Đành rằng, tác giả đã qua đời hơn 50 năm thì không phải trả tác quyền, nhưng không có nghĩa muốn hành xử thế nào với tác phẩm của họ cũng được. Xem ra, sự lúng túng của Trung tâm bản quyền âm nhạc VN vẫn còn là chuyện dài nhiều tập!
Ngoài tình trạng băng đĩa lậu vẫn tái diễn, đời sống ca nhạc đang khá bát nháo vì sự giành giật bài hát giữa các ca sĩ. Trước đây, phong trào mua ca khúc độc quyền nổi lên được một thời gian nhưng không thể hình thành một “chợ nhạc” đúng nghĩa. Bảo đảm sự độc quyền hiếm hoi chỉ có Phương Nam Film với các ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy, còn lại thì mạnh ai nấy khai thác, mạnh ai nấy hát. Đặc biệt là sự láu lỉnh của vài ca sĩ trẻ, ví dụ ca sĩ TD giành bài hát của ca sĩ HT và lên tiếng thách thức “có giỏi thì kiện đi”. Kiểu gây xì-căn-đan để… được dư luận chú ý này, quả thật rất có hại cho hoạt động biểu diễn.
Bản quyền âm nhạc năm 2007 có sáng sủa hơn không? Cứ bình tĩnh chờ xem!
TÂM HUYỀN
