Nhà Văn hóa Diên Hồng (TP Tuy Hòa) vừa công diễn vở tuồng Tình yêu và khát vọng do Nhà hát Tuồng Đào Tấn (tỉnh Bình Định) dàn dựng. Vở diễn nhằm phục vụ nhân dân tỉnh Phú Yên nhân dịp lễ hội đền Lương Văn Chánh kỷ niệm 402 năm (1611-2013) ngày mất danh nhân Lương Văn Chánh - người có công lao trong việc tổ chức và lãnh đạo nhân dân khai phá vùng đất mới Phú Yên - yên định, phú cường.

Một cảnh trong vở tuồng Tình yêu và khát vọng - Ảnh: T.DIỆU

Nội dung vở diễn xoay quanh nhân vật chính là Lương Văn Chánh. Ông là người văn võ song toàn, có tấm lòng yêu nước, thương dân sâu sắc và luôn khát vọng xây dựng quê hương mới trở nên đất phú, trời yên. Nhưng tại mảnh đất mới không chỉ có di dân người Việt mà còn có cộng đồng các dân tộc khác như Chăm, Ba Na, Ê Đê. Sự khác biệt giữa các nền văn hóa về phong tục tập quán, ngôn ngữ… trở thành bài toán khó giải đối với ông. Đó là điểm yếu để những thế lực đen tối lợi dụng tìm mọi cách phá hoại sự đoàn kết giữa các dân tộc, phá hoại công cuộc kiến thiết vùng đất mới của người Việt.

Ngoài ra, Phù Nghĩa Hầu Lương Văn Chánh còn phải đương đầu với thiên tai, địch họa như nạn lũ lụt, hạn hán hoành hành làm cho đời sống của người dân thêm phần bấp bênh. Đứng trước muôn vàn khó khăn ấy, Phù Nghĩa Hầu Lương Văn Chánh dùng tư tưởng “dân an quốc thái” trực tiếp chỉ đạo nhân dân đắp đê chống lũ, khôi phục các ngành nghề truyền thống của cha ông. Với suy nghĩ tiến bộ vì dân, vì nước mà ông bỏ qua những định kiến của xã hội xưa để cho phép cháu mình là Lương Như Ngọc kết duyên cùng cô gái người Chăm - Qua Phi Sen. Việc làm ấy như sợi dây thân ái kết nối tình đoàn kết Chăm - Việt.

Ông nhận được sự ủng hộ của đa số các dân tộc thiểu số, những con người hiền lành, chất phác, cần cù, chăm chỉ trong lao động để mong muốn xây dựng cuộc sống mới tươi đẹp hơn:

“Theo cái mới để cuộc đời đổi mới

Để làng buôn thoát khỏi cảnh tối tăm

Cuộc sống yên vui, hòa thuận Việt - Chăm

No, đói có nhau, người với người là bạn”.

Một giá trị độc đáo khác của vở diễn là giá trị của “tình yêu” và “tình người”. Ngoài tình yêu đôi lứa, vở tuồng này còn thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng, tình làng nghĩa xóm, tình đoàn kết giữa các dân tộc, tình yêu quê hương đất nước. Hơn hết là cách đối nhân xử thế khoan dung, mẫu mực của Phù Nghĩa Hầu Lương Văn Chánh đối với tất cả đồng bào, không phân biệt giữa người Kinh và người dân tộc thiểu số. Tất cả những phẩm chất ấy chính là truyền thống tốt đẹp của người dân Việt Nam từ xa xưa. Vở diễn khép lại với hình ảnh một đứa bé mang 2 dòng máu Việt - Chăm chào đời. Hình ảnh này vừa thực vừa mang tính tượng trưng. Đứa bé được sinh ra là một minh chứng sinh động về tình đoàn kết Chăm - Việt. Đồng thời, hình ảnh đó cũng thể hiện một sức sống mới đang nảy mầm trên vùng đất Phú Yên.

Sinh viên Nguyễn Thị Xuân Thương, Trường cao đẳng Công nghiệp Tuy Hòa nói: “Thông qua vở diễn, em có thêm nhiều hiểu biết về lịch sử địa phương, về danh nhân Lương Văn Chánh, người có công khai phá vùng đất Phú Yên của mình. Hơn nữa, đây là lần đầu tiên em được xem loại hình nghệ thuật tuồng trực tiếp trên sân khấu nên biết thêm về một loại hình nghệ thuật cổ truyền vốn có của người Phú Yên”.

“Đã lâu rồi tôi mới được xem lại một vở tuồng. Đây là vở tuồng nói về danh nhân lịch sử sát với thực tế của địa phương nên được nhiều người quan tâm, đặc biệt là “người” già như chúng tôi. Vở diễn sinh động, hấp dẫn không chỉ bởi cách hát, lối diễn xuất mà còn có sự đổi mới, phá cách (kết hợp với tân nhạc) giúp khán giả, đặc biệt là khán giả trẻ dễ tiếp thu hơn. Tôi hy vọng, Sở VH-TT-DL Phú Yên thường xuyên tổ chức biểu diễn nhiều vở tuồng khác phục vụ khán giả. Đây là cách để khôi phục lại loại hình nghệ thuật truyền thống đang bị mai một”, ông Lương Như Ngọc, phường 5, TP Tuy Hòa nói.

DIỆU ANH