Từng có nhiều năm gắn bó với Phú Yên, Khánh Hòa, nhà văn Đỗ Kim Cuông, Phó chủ tịch thường trực Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam luôn dành cho vùng đất này tình cảm đặc biệt. Những sự kiện, hoạt động văn hóa văn nghệ lớn ở Phú Yên, ông đều dành thời gian tham dự, mà gần đây nhất là Hội thơ Nguyên tiêu lần thứ 33. Phóng viên Báo Phú Yên đã phỏng vấn nhà văn Đỗ Kim Cuông về tình hình văn học nghệ thuật hiện nay.
Nhà văn Đỗ Kim Cuông phát biểu tại Đêm thơ Nguyên Tiêu truyền thống Phú Yên lần thứ 33 - Ảnh: P.TRÀ
* Thưa ông, tình hình văn học nghệ thuật trong năm 2013 có những nét mới nào?
- Chúng ta vừa bước qua năm 2012 với bao thách thức khó khăn trong đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội nhưng cũng rất hạnh phúc là chúng ta đã vượt qua những khó khăn đó. Năm 2013 chưa hẳn sẽ hết khó khăn, trong đó có những khó khăn đối với các hoạt động văn hóa văn nghệ. Nhưng trong năm 2013 có một việc hết sức quan trọng là Ban Bí thư Trung ương Đảng có chỉ thị tiến hành tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” và 5 năm thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới ở phạm vi toàn quốc”. Đây là một nhiệm vụ quan trọng, cần thiết đối với các cơ quan chỉ đạo, quản lý văn hóa, văn học nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ để nhìn nhận một cách khách quan nhất và thực chất nhất trong 15 năm qua, chúng ta đã làm được những gì cho văn hóa, đặc biệt là cho văn học nghệ thuật. Chính từ việc tổng kết này mà chúng ta thấy được những mặt đã làm được và chưa làm được cho đời sống văn hóa, cho văn học nghệ thuật, từ đó chỉ ra được những bài học sâu sắc nhất để xây dựng văn hóa và phát triển văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới. Trên cơ sở đó, Đảng và Nhà nước sẽ có những quyết sách mới về văn học nghệ thuật đáp ứng tình hình mới, tạo điều kiện cho văn hóa, văn học nghệ thuật phát triển.
* Vấn đề cốt yếu trong công tác quản lý văn học nghệ thuật hiện nay là gì, thưa ông?
- Qua đánh giá nhận xét của nhiều nhà văn hóa, văn nghệ sĩ tại các cuộc hội thảo gần đây do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức và tổng kết tại các tỉnh và thành phố, nhiều ý kiến cho rằng: Một trong những vấn đề cốt yếu nhất khi nhìn lại công tác văn học nghệ thuật sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị ở một số cấp ủy đảng, chính quyền từ Trung ương đến địa phương còn chưa thực sự quan tâm một cách đúng mức đối với văn học nghệ thuật, chưa thấm nhuần quan điểm của Đảng về đường lối văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới. Công tác văn hóa nói chung, văn học nghệ thuật nói riêng cũng cần phải có những nhận thức mới để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đời sống hiện nay. Việc thứ nhất là phải quán triệt quan điểm chỉ đạo của Đảng xây dựng và phát triển văn hóa, văn học nghệ thuật là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình phát triển của đất nước, cùng với việc phát triển kinh tế, xây dựng Đảng.
Công tác chỉ đạo, công tác quản lý cũng cần có sự đổi mới từ nhận thức tới cơ chế chính sách đối với văn hóa, văn học nghệ thuật. Bản thân đội ngũ văn nghệ sĩ cũng phải có nhận thức mới, sâu sắc về tình hình văn học nghệ thuật hiện nay. Đó là nhận thức về hiện thực đời sống đang diễn ra phức tạp trong xã hội ta hiện nay, cuộc đấu tranh quyết liệt giữa cái thiện và cái ác, giữa cái tốt và cái xấu, khẳng định các giá trị nhân văn, những nhân tố mới mà sự nghiệp đổi mới mang lại. Đã có nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật và báo chí thể hiện được những cố gắng đó của đội ngũ văn nghệ sĩ.
* Được biết vào dịp 19/5 tới, Ban Tuyên giáo Trung ương sẽ tiến hành sơ kết đợt 1 Cuộc vận động “Sáng tác và quảng bá các tác phẩm báo chí, văn học nghệ thuật về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Là thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương, xin ông cho biết tình hình thực hiện cuộc vận động này?
- Hiện nay, Cuộc vận động “Sáng tác và quảng bá các tác phẩm báo chí, văn học nghệ thuật về chủ đề học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đang được gấp rút tiến hành sơ kết đợt 1. Theo chỉ đạo của Ban Tuyên giáo Trung ương, vào dịp 19/5 năm nay, Ban Tuyên giáo Trung ương sẽ tiến hành sơ kết, tặng thưởng các tác giả có những tác phẩm xuất sắc viết về chủ đề này. Một số tỉnh, thành phố cũng đã sơ kết và gởi tác phẩm về Trung ương tham dự cuộc vận động. Tôi hy vọng rằng Hội Văn học Nghệ thuật, Hội Nhà báo tỉnh Phú Yên cũng sẽ có nhiều tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí tham gia cuộc vận động này và có những tác phẩm đoạt giải.
Thực hiện chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, trong năm 2013, cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật về hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ cũng đã được Trung ương phát động với nhiều thể loại như: tiểu thuyết, trường ca, hồi ký, ca khúc, kịch bản sân khấu, điện ảnh… Đây là một cuộc thi lớn để có những tác phẩm văn học nghệ thuật kỷ niệm những ngày lễ lớn trong năm 2015 và chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII. Phú Yên là mảnh đất có bề dày truyền thống yêu nước và đấu tranh cách mạng, có nhiều sự kiện, con người gắn bó với lịch sử trong hai cuộc kháng chiến. Tôi hy vọng sẽ có nhiều anh chị em văn nghệ sĩ tích cực tham gia cuộc thi này.
* Xin cảm ơn ông!
PHƯƠNG TRÀ (thực hiện)
