Văn học nghệ thuật là công cụ cực kỳ quan trọng, tinh tế nhất, nhạy cảm nhất, tác động trực tiếp hàng ngày hàng giờ đến tâm tư tình cảm, đời sống của cán bộ, đảng viên và nhân dân, đặc biệt là giới trẻ. Đầu tư cho văn học nghệ thuật là đầu tư cho chiều sâu, đầu tư cho sự phát triển…
Một tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa của Đoàn ca múa nhạc dân gian Sao Biển (ảnh chỉ có tính minh họa) - Ảnh: M.NGUYỆT
Đó là hai trong nhiều ý kiến quan trọng của Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hồng Vinh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, theo Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị. Đoàn công tác của Hội đồng vừa đến Phú Yên khảo sát về tình hình thực hiện Nghị quyết 23 “Tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”, thông báo Kết luận 213 của Ban Bí thư về “Đấu tranh chống các quan điểm sai trái trong văn học, nghệ thuật” và Chỉ thị 46 của Ban Bí thư về “Chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội”.
Phú Yên là địa phương thứ 35 mà đoàn công tác Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương khảo sát, trước khi trở về Hà Nội. Phát biểu khai mạc cuộc họp với Thường trực Tỉnh ủy, Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hồng Vinh, trưởng đoàn công tác, nhấn mạnh: “Chúng ta nói: Kinh tế là trọng tâm, xây dựng Đảng là then chốt, bây giờ có một nội dung ghi rất rõ trong nghị quyết: văn hóa, văn học nghệ thuật là nền tảng tinh thần xã hội”.
Nhà văn Đỗ Kim Cuông, Phó chủ tịch thường trực Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, thành viên Hội đồng, nguyên Vụ trưởng Vụ Văn hóa - Văn nghệ Ban Tuyên giáo Trung ương, nói: “Hiện nay, có một số người, một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa nhận thức đúng đắn các quan điểm của Đảng ta về văn học nghệ thuật trong tình hình mới. Cách nghĩ của một số người là cũ, lạc hậu, quan niệm về văn nghệ 20-30 năm trước như thế nào thì bây giờ vẫn còn giữ, trong khi xã hội của chúng ta đang trong thời kỳ hội nhập và phát triển. Đôi khi, cách nghĩ đó mang tính cực đoan. Điều đó chúng ta phải nhận thức ra… Và nhận thức đó nằm cả trong đội ngũ văn nghệ sĩ. Làm văn hóa mà nghĩ như thế là lạc hậu”.
Nhà văn đã có 12 tiểu thuyết cùng rất nhiều truyện ngắn, có nhiều năm gắn bó với Phú Yên, nhiều năm đứng trên bục giảng đã lấy mình ra làm ví dụ. “Nếu tôi cứ viết như cách đây 20 năm tôi đã viết về mảnh đất này thì sẽ không ai đọc. Đến bản thân tôi còn nhận thức được, còn phải viết khác đi, phải nghĩ khác đi”.
Theo nhà văn Đỗ Kim Cuông, vấn đề ở đây là nhận thức. Ông nói: “Cho nên chúng tôi rất mong làm sao trong chỉ đạo, trong quản lý cũng như trong thực hiện công tác văn học nghệ thuật, chúng ta phải có một cái nhìn mới, xuất phát từ thực tế”.
Nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Quang, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Phú Yên nêu lên thực tế rằng một số cấp ủy, chính quyền địa phương vẫn còn quan niệm công tác văn học nghệ thuật là việc của ngành Văn hóa, của Hội Văn học Nghệ thuật, của các cơ quan báo chí chứ không phải việc của cấp ủy Đảng, chính quyền…
Về cách giải quyết trước những ý kiến trái chiều về tác phẩm văn học nghệ thuật, đơn cử như bài thơ Trà say đăng trong tuyển tập Văn học Phú Yên 400 năm, nhạc sĩ Ngọc Quang cho rằng cách chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, phương pháp giải quyết của Ban Tuyên giáo và Hội Văn học Nghệ thuật là rất tốt, dứt điểm, kịp thời và thuyết phục. Nếu không giải quyết kịp thời, sự việc cứ âm ỉ, tạo dư luận không tốt. Nhạc sĩ Ngọc Quang đề nghị với những sự việc như thế, nếu có đơn thư, có ai chưa rõ hoặc thắc mắc gì về nội dung tác phẩm, xin đề nghị giao cho Hội Văn học Nghệ thuật, cho chủ tịch Hội. “Chúng tôi có hội đồng, trong hội đồng có một tiến sĩ, ba phó tiến sĩ văn chương, sáu hội viên Hội Nhà văn Việt Nam “gác cổng” giúp chuyện này” - ông nói rất tự tin - “Chúng tôi có trách nhiệm mời tác giả đơn thư đến và mời những người am hiểu đến, phân tích làm sao cho thuyết phục. Nếu không thuyết phục thì chúng tôi báo cáo cấp trên để giải quyết”. Nhạc sĩ Ngọc Quang cũng đề nghị tỉnh cố gắng thực hiện Nghị định 61 ở mức thấp nhất. Nếu nhuận bút được thực hiện theo Nghị định 61, chất lượng tác phẩm văn học nghệ thuật, báo chí nhất định sẽ được nâng lên.
Kết thúc buổi làm việc, Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hồng Vinh bày tỏ vui mừng trước sự quan tâm của Thường trực, Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực UBND tỉnh đối với hoạt động văn học nghệ thuật, nhất là từ sau Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV. Ông nói: “Các đồng chí trong cấp ủy, chính quyền cao nhất của tỉnh đã đánh giá sát hơn tình hình hoạt động văn học nghệ thuật, hiểu sâu sắc hơn và cảm thông hơn với đội ngũ văn nghệ sĩ, từ đó có những chỉ đạo và sự cụ thể hóa của chính quyền dành cho văn học nghệ thuật, đã tạo ra sự đồng thuận rộng rãi bước đầu của số đông văn nghệ sĩ cũng như của cán bộ, nhân dân. Trước đó, nhìn nhận về đội ngũ, nhìn nhận về một vài tác phẩm, chúng ta chưa có trên cơ sở một sự cảm thông sâu sắc với đặc thù của văn nghệ sĩ, có những cái nhìn hơi nặng nề, cũng có những cái nhìn định kiến. Và từ đó tạo ra những áp lực không cần thiết đối với hoạt động văn học nghệ thuật”.
Tỉnh cũng đã dành ngân sách thích đáng để đầu tư xây dựng các công trình văn hóa, văn học nghệ thuật, tạo điều kiện cho các hoạt động sáng tác, quảng bá, cổ vũ kịp thời một số tác phẩm mới, quan tâm hỗ trợ một số giải thưởng của Hội Văn học Nghệ thuật, tạo cho đời sống văn học nghệ thuật nói chung và đời sống của văn nghệ sĩ đi vào ổn định.
Để tiếp tục phát huy những kết quả đó, Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hồng Vinh mong muốn Thường trực, Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực UBND tỉnh tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa nhận thức về vai trò đặc biệt quan trọng của văn học nghệ thuật… Cấp ủy, chính quyền làm tốt hơn nữa vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý các cấp đối với văn học nghệ thuật; tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung cơ chế chính sách cho văn học nghệ thuật trong thẩm quyền và điều kiện có thể của tỉnh, đặc biệt là chế độ nhuận bút.
Dưới sự chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Tuyên giáo là cơ quan tham mưu, tiếp tục củng cố, kiện toàn Hội Văn học Nghệ thuật Phú Yên theo hướng phát huy tối đa tiềm năng đội ngũ văn nghệ sĩ và đề cao vai trò, trách nhiệm của văn nghệ sĩ. Theo Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hồng Vinh, chỉ làm được điều đó khi Hội Văn học Nghệ thuật trở thành mái nhà chung của văn nghệ sĩ.
LÂM VY
