Ngày Thơ Việt Nam lần thứ VIII  được tổ chức ở hầu hết các tỉnh, thành phố, từ 12 đến 15 tháng giêng (25-28/2), song ba điểm nhấn của lễ hội thơ là Hà Nội, Huế và TP Hồ Chí Minh.

Ảnh: VĂN HỌC

 

Với chủ đề “Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long”, TP Hồ Chí Minh lần đầu tiên đưa các hoạt động tôn vinh thơ ca tổ chức ở nhà hát thành phố trong ngày 12 tháng giêng. “Từ cố đô nhớ về cố đô” là chủ đề của Ngày Thơ Việt Nam ở Huế. Chương trình gồm có đêm thơ trên sông Hương với các hoạt động trình diễn thơ, ngâm thơ, hát nhạc phổ thơ, thư pháp...

Ở Hà Nội, trung tâm của Ngày Thơ Việt Nam, các hoạt động được tổ chức trong suốt ba ngày. Ngày đầu tiên (13 tháng giêng, tức 26/2) tôn vinh thơ dịch và lần đầu tiên trong 8 năm tổ chức Ngày Thơ có sự tham dự của các dịch giả nước ngoài. Ngày thứ hai tổ chức lễ cầu siêu cho các nhà thơ đã khuất, các nhà thơ đã hy sinh trong hai cuộc kháng chiến và các nhà thơ, nhà văn mới mất tại chùa Quán Sứ.

Chính hội là rằm tháng giêng (28/2). Tại Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Ngày Thơ Việt Nam lần thứ VIII - Đại lễ hội thơ 1.000 Thăng Long-Hà Nội. Ngay từ 7 giờ sáng, Văn Miếu đã tấp nập người đến tham gia hội. Tại “Vườn thơ trăm miền” trước Khuê Văn Các, ban tổ chức dựng 65 cây thơ của các địa phương trong cả nước. Hai cây thơ lớn nhất in câu thơ Hồn dân tộc sáng bừng trên giấy điệp của nhà thơ Hoàng Cầm đối với câu thơ Gỗ trăm cây đều muốn hóa nên trầm của nhà thơ Chế Lan Viên. 54 cây dân ca của 54 dân tộc anh em chung sống trên dải đất Việt Nam được in lên những phông lớn, tiện cho du khách đọc và thưởng thức.

Sau lễ rước lửa, nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đọc diễn văn khai mạc. Tiếp theo, các nghệ sĩ Nhà hát Tuồng trung ương vào vai Vua Lý Công Uẩn và quần thần rước “Chiếu dời đô” và thơ về sân khấu chính. Công chúng và người yêu thơ chứng kiến nghệ sĩ Nhà hát Tuồng vào vai Vua Lý Công Uẩn, dõng dạc đọc “Chiếu rời đô”. Sau màn múa cờ trong âm vang tiếng trống là “bữa tiệc” thơ ca.

Tại sân thơ trẻ, các poster do kiến trúc sư trẻ Nguyễn Trương Quý thể hiện. Mỗi poster đều có những nét riêng, thể hiện cá tính thơ của các tác giả trẻ. Có bốn loại hình kiến trúc Hà Nội tiêu biểu được Trương Quý chọn làm nền cho các poster của mình: hồ Gươm và chung cư, phố cổ và phố cũ, phố Pháp, khu đô thị mới. Sân khấu thơ trẻ được dựng nhỏ, gọn ở ba vị trí, tiện cho người xem. Khách đến với sân thơ trẻ bị thu hút bởi góc của nhà văn Lê Anh Hoài. Anh đã “cách điệu” chiếc xe máy của mình, đề thơ, gắn cánh lên nó, dựng ngược lên và treo trong một chiếc lồng lớn. Đây là phần thơ sắp đặt của Lê Anh Hoài. Anh đã từng trả lời trên báo chí: “Tôi cho rằng cần tạo ra những hình thức mới, phá đi lối nghĩ rằng cách thưởng thức thơ duy nhất đúng là đọc văn bản, hoặc nghe ngâm thơ...”. Ở sân khấu sân thơ trẻ thứ nhất do nhà thơ Hữu Việt điều hành, diễn ra chương trình đọc thơ, giao lưu với nhiều tác giả trong cả nước, trong đó có nhà thơ Dương Thuấn và tác giả trẻ người Hà Tĩnh Võ Thị Ánh Hồng. Tại sân khấu thứ hai là những màn trình diễn thơ khá đặc sắc của các sinh viên Trường Đại học Văn hóa, màn trình diễn của tác giả Phạm Vân Anh. Như mọi năm, những màn trình diễn thơ bao giờ cũng gây chú ý đối với du khách.

Ngay từ những ngày chuẩn bị, nhà văn Hữu Thỉnh nhiều lần nhấn mạnh: “Chúng ta phải sân khấu hóa lễ hội”. Tuy nhiên ông thừa nhận: “Chúng ta chỉ là những nhà thơ, không phải là nhà tổ chức sự kiện, nên đòi chuyên nghiệp chắc vẫn là chuyện khó”. Tuy nhiên, sự hoành tráng trong triển lãm thơ trên hơn 600 bình gốm sứ Bát Tràng lớn nhỏ có thể nói là thành công. Với sự kết hợp sáng tạo giữa vẻ đẹp trang nhã của thi ca và những sắc màu men Bát Tràng, triển lãm đã thu hút khá đông công chúng. Nhiều người đã chép những bài thơ mà mình yêu thích. Du khách nước ngoài không hiểu rõ nghĩa của các câu thơ song vẫn tỏ ra khá thích thú trước vẻ đẹp mê hoặc của gốm sứ Bát Tràng. Lễ hội thơ bế mạc vào chiều rằm tháng giêng, khi chương trình trình diễn thơ kết thúc.

Dù có người khen, người chê, nhưng lễ hội thơ ca vẫn là một hoạt động văn hóa đặc sắc, hướng tới cái đẹp. Tổ chức ở không gian Văn Miếu Quốc Tử Giám là tổ chức ở không gian văn hóa, nối tiếp truyền thống của một dân tộc yêu thơ ca. Ngày thơ cũng là dịp để tôn vinh thơ, để những nhà thơ hội ngộ, nói chuyện thơ và sáng tác. “Rừng thơ” tại Văn Miếu Quốc Tử Giám hội tụ các cây bút trăm miền, đã tạo được những ấn tượng tốt đẹp.

DIÊN KHÁNH