Với việc Sở Thông tin - Truyền thông Phú Yên không cấp giấy phép các ấn phẩm văn học nghệ thuật theo Nghị định số 11 của Chính phủ, tác giả muốn in sách đều phải tìm đến các nhà xuất bản. Đây có thể là một thử thách đối với các hội viên Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Phú Yên, song cũng mở ra cơ hội để nâng cao chất lượng tác phẩm...
Một số tác phẩm của các tác giả Phú Yên đã được xuất bản – Ảnh: NHẬT HUY
Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Phú Yên với 250 hội viên, hàng năm đều có đầu sách mới ra mắt bạn đọc với nhiều thể loại văn học, văn nghệ dân gian, sân khấu, âm nhạc, nghiên cứu phê bình... Tuy nhiên, có rất ít tác phẩm được các nhà xuất bản cấp giấy phép, thường là của các nhà văn hội viên TW như Văn Công, Tô Phương, Y Điêng, Trần Huiền Ân, Đào Minh Hiệp, Triệu Lam Châu, Huỳnh Thạch Thảo… Đặc biệt, kể từ năm 2003, khi UBND tỉnh Phú Yên ban hành Quy chế Hỗ trợ kinh phí xuất bản sách, mỗi năm có gần 10 đầu sách của hội viên được hỗ trợ xuất bản. Hầu hết đều xin giấy phép xuất bản tại Phú Yên.
Trong rất nhiều tác phẩm được Sở Văn hóa - Thông tin trước đây, Sở Thông tin - Truyền thông hiện nay cấp giấy phép xuất bản, bên cạnh một số tác phẩm được cho ra mắt bạn đọc để động viên tác giả, động viên phong trào sáng tác, có những tác phẩm có giá trị, được bạn đọc đón nhận và đánh giá cao, được Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam trao giải.
Từ tháng 4/2009, thực hiện Nghị định số 11 CP về sửa đổi, bổ sung Nghị định số 111 CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Xuất bản, Sở Thông tin - Truyền thông Phú Yên không cấp giấy phép xuất bản cho các ấn phẩm văn học nghệ thuật nữa. Nhà văn Đào Minh Hiệp, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật tỉnh Phú Yên, nói: “Từ nay, các tác giả muốn in sách phải xin phép các nhà xuất bản. Điều này sẽ làm cho các tác giả gặp nhiều khó khăn hơn, nhất là đối với những người không phải là hội viên TW. Vì dẫu sao các nhà xuất bản khi cấp phép cũng khắt khe hơn về chất lượng nghệ thuật, còn địa phương khi cấp phép có chiếu cố đến việc khuyến khích phong trào. Ngoài ra, khi xin giấy phép xuất bản ở TW, các tác giả còn phải nộp phí quản lý khá cao. Tùy theo số trang mà khoản lệ phí này từ trên dưới một triệu đến vài triệu đồng. Trong Quy chế Hỗ trợ kinh phí xuất bản sách của UBND tỉnh có quy định rõ: tác giả phải tự lo giấy phép xuất bản.
Khi không còn phải đứng tên xin phép xuất bản cho các tác giả, Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật sẽ giảm bớt một phần trách nhiệm đối các ấn phẩm của hội viên. Nhưng với những tác phẩm được tài trợ kinh phí xuất bản, Hội vẫn phải đọc và duyệt bản thảo như trước đây”.
Như vậy, chặng đường đưa ấn phẩm văn học nghệ thuật đến với công chúng không đơn giản như trước, yêu cầu trước tiên là tác giả phải chăm chút, đầu tư nhiều hơn cho đứa con tinh thần của mình. Một khi chất lượng các tác phẩm được nâng lên, không chỉ người đọc mà cả đời sống văn học nghệ thuật cũng có lợi. Bản thân tác giả cũng có lợi, vì ở một góc độ nào đó, “giấy thông hành” của các nhà xuất bản, nhất là những nhà xuất bản “tên tuổi”, sẽ tạo điều kiện để đứa con tinh thần của họ đến với nhiều độc giả hơn.
Trên thực tế, việc xin giấy phép của các nhà xuất bản không quá khó khăn như nhiều người vẫn nghĩ. Tác giả Trần Quốc Cưỡng, người đã được các nhà xuất bản: Hội Nhà Văn, Văn Học, Thanh Niên cấp giấp phép xuất bản, cho biết: “Không có gì phức tạp. Sau khi liên hệ với nhà xuất bản, tác giả gởi bản thảo để họ thẩm định. Họ đồng ý cấp giấp phép thì tác giả gởi phí quản lý. Nếu sách được in tại Phú Yên, nhà xuất bản sẽ gởi cho tác giả giấy phép cùng bản thảo đã biên tập. Tác phẩm in xong, gởi 30 quyển nộp lưu chiểu”. Tác giả Huỳnh Văn Quốc, người đã xuất bản tập thơ Hát với luống cày (Nhà xuất bản Hội Nhà Văn) nói: “Nếu có số điện thoại của người biên tập để liên hệ thì khoảng một tuần sau khi họ nhận tác phẩm, tác giả sẽ có hồi âm”. Một tác giả lần đầu tiên “gõ cửa” Nhà xuất bản Hội Nhà Văn và đã được cấp giấy phép, nhận xét: Người của nhà xuất bản rất nhiệt tình, tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả ở xa. Chủ yếu vẫn là chất lượng bản thảo”.
Điều làm nhà văn Đào Minh Hiệp băn khoăn là trong thời gian tới, tập Thơ Nguyên tiêu không biết sẽ “xoay xở” như thế nào. Ông nói: “Hàng năm, trong Đêm thơ Nguyên tiêu truyền thống của Phú Yên, ngoài chương trình đọc thơ trên núi Nhạn, từ năm 2002, Hội còn phát hành tập Thơ Nguyên Tiêu gồm những bài thơ chọn lọc trong số hàng trăm bài thơ khắp cả nước gửi về tham dự. Đây là món quà văn hóa khá độc đáo tặng bạn thơ trong ngay đêm thơ mà chỉ riêng Phú Yên mới làm được. Trước đây, việc cấp phép của Sở Văn hóa - Thông tin (nay là Sở Thông tin - Truyền thông) rất kịp thời, chỉ trong vòng 10 - 15 ngày là có, nên Ban Biên tập của Hội có điều kiện kịp thời in ấn và phát hành ngay trong đêm thơ. Nay, nếu xin giấy phép của các nhà xuất bản TW, có nhanh cũng phải một vài tháng. Muốn kịp, phải phát động các tác giả sáng tác thơ xuân sớm hơn và gửi bài về sớm hơn. E rằng, nếu sớm quá, cảm hứng xuân chưa “chín”, thơ không hay. Chúng tôi sẽ làm việc với Sở Thông tin - Truyền thông về trường hợp đặc biệt này để tìm ra cách giải quyết tốt nhất”.
LÂM VY
