Sáng 3/2/2009, nhân kỷ niệm 79 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, tại địa đạo Gò Thì Thùng, xã An Xuân, huyện Tuy An, UBND tỉnh Phú Yên, huyện Tuy An và Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Phú Yên long trọng tổ chức lễ đón nhận bằng di tích lịch sử cấp quốc gia Địa đạo Gò Thì Thùng và khai hội đua ngựa truyền thống của xã An Xuân. Các đồng chí Đào Tấn Lộc, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Phạm Ngọc Chi, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, các đồng chí lão thành cách mạng, lãnh đạo các sở ban ngành, lãnh đạo huyện Tuy An cùng đông đảo nhân dân trong tỉnh về tham dự.
Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Ngọc Chi đọc diễn văn tại buổi lễ - Ảnh: D.T.X
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Phạm Ngọc Chi, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Tự hào về di tích lịch sử quốc gia Địa đạo Gò Thì Thùng, chúng ta phải có kế hoạch trùng tu, bảo vệ và xây dựng di tích này trở thành di sản quý báu của Phú Yên, tiếp tục giáo dục truyền thống bất khuất chống giặc ngọai xâm, bảo vệ vững chắc độc lập tự do cho Tổ Quốc, tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng bộ và nhân dân Phú Yên ra sức xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp.
Nhân dịp này, thừa ủy nhiệm của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, đồng chí Đào Tấn Lộc, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã trao bằng công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia Địa đạo Gò Thì Thùng cho lãnh đạo ngành Văn hóa – Thể thao – Du lịch Phú Yên và huyện Tuy An.
Trao bằng công nhận di tích lịch sử quốc gia địa đạo Gò Thì Thùng - Ảnh: D.T.X
Địa đạo Gò Thì Thùng là một kỳ tích của quân và dân Phú Yên trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Địa đạo được Tỉnh ủy Phú Yên, Huyện ủy Tuy An chủ trương xây dựng vào thời điểm chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ áp dụng trên chiến trường miền Nam đang trên đà thất bại, và chúng ráo riết chuẩn bị triển khai chiến lược chiến tranh mới “Chiến tranh cục bộ”. Địa đạo Gò Thì Thùng thể hiện tinh thần anh dũng, kiên cường đánh Mỹ, sẵn sàng đối phó với mọi kiểu chiến tranh ác liệt của Đảng bộ và nhân dân Phú Yên. Gò Thì Thùng nằm cạnh ranh giới 3 huyện Tuy An, Đồng Xuân và Sơn Hòa, ở độ cao trung bình 440m so với mặt nước biển, địa hình bằng phẳng, là đồi đất đỏ bazan có địa hình đồi núi hiểm trở, là nơi lực lượng bộ đội chủ lực và du kích địa phương của ta thường xuyên cơ động, bố phòng, đánh bại nhiều đợt càn quét của địch.
Ngày
 |
| Bí thư Tỉnh ủy Đào Tấn Lộc tham quan địa đạo - Ảnh: D.T.X |
Địa đạo Gò Thì Thùng đã trở thành địa danh lịch sử phản ánh tinh thần quả cảm, ý chí, quyết tâm và sự vận dụng linh hoạt phương pháp tác chiến phù hợp để chiến đấu và chiến thắng quân Mỹ ngay từ trận đầu tiên của Đảng bộ, lực lượng vũ trang và nhân dân Phú Yên.
Tại buổi lễ long trọng này, chúng tôi gặp những người hùng từng đào địa đạo và những chiến sĩ năm xưa chiến đấu ở khu vực gò Thì Thùng. Bác Lê Mai, năm nay đã 86 tuổi, ở Long Thủy (xã An Phú, TP Tuy Hòa) xúc động kể: “Nghe tin địa đạo gò Thì Thùng được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia, tôi mừng muốn rơi nước mắt. Trước tôi ở đây, tham gia với nhiều người nữa, mỗi ngày nghe triệu tập rồi phổ biến kế hoạch để đào địa đạo, chống Mỹ. Hồi đó chiến tranh ác liệt lắm, Mỹ càn quét dữ dội nên đâu dám đào ban ngày, cứ tối xuống là từng nhóm phân công đào, cứ thanh niên thôn này đào một đoạn rồi đến thanh niên thôn khác, cứ như vậy đào đến khoảng 3 giờ sáng là nghỉ. Ròng rã như vậy gần hai năm trời công trình mới hoàn thành. Hôm nay được đứng ở đây, nơi từng in dấu bao nhiêu chiến công của quân dân Phú Yên, được chứng kiến buổi lễ long trọng này, tôi thật sự hạnh phúc”.
Còn bác Lê Trọng Hường, người từng tham gia nhiều trận đánh tại địa đạo Gò Thì Thùng, từng làm giao liên đi khắp nơi, hôm nay cũng về đây chung vui. Bác nói: “Thật là tự hào và xúc động, bởi lứa của chúng tôi bây giờ không còn nhiều người sống để chứng kiến địa đạo Gò Thì Thùng được chứng nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia. Tui mong sao Nhà nước tạo điều kiện để di tích này được nhiều người biết đến, giữ gìn và truyền lại cho con cháu mai sau”.
* Cũng trong sáng 3/2, hội đua ngựa truyền thống xã An Xuân (huyện Tuy An) được tổ chức trên gò Thì Thùng. Hội đua ngựa năm nay có 32 kỵ sĩ ở các xã An Lĩnh, An Thọ, An Xuân, An Hiệp và An Cư tham gia, đua 6 đợt vòng loại, 2 đợt bán kết và 1 đợt chung kết. Mỗi đợt có 5 kỵ sĩ đua 2 vòng quanh sân.
Các kỵ sĩ trên đường đua - Ảnh: D.T.X
Sau một giờ tranh tài sôi nổi, hội đua ngựa truyền thống xã An Xuân đã kết thúc, giải nhất đã thuộc về kỵ sĩ Thái Văn Sáu (xã An Hiệp), các giải nhì, ba, tư đều thuộc về các kỵ sĩ xã An Xuân. Ngoài ra, Ban tổ chức cũng đã trao 26 giải khuyến khích cho các kỵ sĩ khác.
Không chỉ đơn thuần là một ngày vui của người dân địa phương, từ nhiều năm nay, hội đua ngựa An Xuân đã được Nhà nước quan tâm đầu tư, nhiều doanh nghiệp, đơn vị tài trợ nên được tổ chức bài bản, quy mô hơn, thu hút được sự quan tâm của cán bộ, nhân dân trong tỉnh và du khách nhiều vùng lân cận. Chính vì thế, từ sáng sớm, đông đảo người xem đã đến Gò Thì Thùng để được xem, cổ vũ hội đua ngựa truyền thống này. Nhiều người phải đi từ sáng sớm để tìm được vị trí quan sát cuộc đua thuận lợi nhất. Ông Trần Cát, năm nay 65 tuổi nói: “Từ sáng tôi đã đi bộ lên gò Thì Thùng rồi. Mỗi năm hội chỉ được mở một lần, rất hào hứng và đầy không khí tết, nên năm nào tôi cũng không bỏ lỡ”. Nhiều người từ các huyện lân cận cũng không ngại xa xôi, đường đi khó khăn, để có mặt trên đất An Xuân từ sáng sớm. Chị Hạnh ở huyện Sông Cầu, cho biết chị dậy từ rất sớm để lái xe đến An Xuân và mới 7 giờ sáng đã có mặt ở bãi đua. “Theo tôi biết, hội đua ngựa mùa xuân này là nét văn hóa độc đáo không chỉ ở Phú Yên mà cả nước. Bởi vậy, mình không xem được là tiếc lắm” – chị bộc bạch. Người hâm mộ “nhiệt huyết” như vậy nên từ lúc cuộc đua bắt đầu đến khi kết thúc, không khí ở bãi đua luôn hào hứng và sôi nổi, mọi người hò hét, vỗ tay để cổ vũ cho tinh thần của các kỵ sĩ.
Đông đảo đến xem và cổ vũ cho đội đua - Ảnh:D.T.X
Thế nhưng, vẫn có vài điều tiếc cho hội đua ngựa An Xuân. Đó là dù đã có “tiếng tăm”, có “thương hiệu” lâu rồi, thu hút khá đông người đến cỗ vũ, nhưng đường về vùng lễ hội này còn khó đi quá. Điều nữa là đến bao giờ lễ hội này mới trở thành chuyên nghiệp, khi mà đua ngựa mà chẳng thấy yên ngựa ở đâu, đến nỗi kỵ sĩ mới leo lên lưng ngựa phi vài bước, đã chỏng chơ dưới đất để ngựa bơ vơ chạy một mình! Vì vậy, cần có sự quan tâm của các cấp lãnh đạo tỉnh, các ngành liên quan và huyện Tuy An để có giải pháp giúp hội đua trở nên chuyên nghiệp hơn. Nếu được quan tâm, đầu tư đúng mức, hội đua ngựa An Xuân có thể là một hoạt động hấp dẫn chào mừng 400 Phú Yên hình thành phát triển và chào đón Năm du lịch quốc gia 2011 do Phú Yên đăng cai.
HOÀNG LÊ
