Đã đến lúc những ai đang tham gia trực tiếp hay gián tiếp cũng cần suy nghĩ về tính chuyên nghiệp trong đời sống âm nhạc hiện nay, đặc biệt là mảng nhạc nhẹ. Đó không chỉ là câu chuyện tu nghiệp của ca sĩ, nhạc sĩ mà còn bao gồm cả khâu thẩm định, quản lý, tổ chức biểu diễn, đào tạo... Để có được sự chuyên nghiệp không phải nói là được mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố bên ngoài, môi trường xã hội cũng như nhu cầu nghe nhạc của công chúng hiện nay.

Bìa album Café Sáng của Hà Anh Tuân.

 

Trong thời gian qua, nhiều ca sĩ đã cố gắng tạo ra những sản phẩm ca nhạc có chất lượng. Và thường những sản phẩm này được thực hiện với một chu trình khép kín và có một lịch trình hẳn hoi, mà nhiều ca sĩ gọi đó là dự án âm nhạc. Tư duy lên kế hoạch và cố làm tốt, hoàn thiện nó cũng là một trong những yếu tố giúp cho các sản phẩm âm nhạc ra đời luôn ổn định, trước hết là về mặt thời gian. Ca sĩ hôm nay ra album không đợi phải “xúc cảm” hay “nổi hứng” mà có hẳn một kế hoạch cụ thể, có khi kế hoạch đó được vạch ra cho cả năm. Thật ra vấn đề này không mới nhưng nó đã được các ca sĩ hôm nay chú ý nhiều hơn và tạo thành một nếp làm việc khoa học.

Nhưng đó cũng chỉ là bước đầu các ca sĩ dần hoàn thiện cách làm việc chuyên nghiệp của mình. Bên cạnh đó, các ê-kíp và công ty giải trí đã cho thấy vai trò của mình trong đời sống âm nhạc. Nhiều album ra đời và được công chúng đánh giá cao như Baby Let me go của ca sĩ Lê Hiếu, album Café sáng của Hà Anh Tuấn, những album của nhạc sĩ Quốc Bảo thực hiện với các ca sĩ khác nhau…

Xu hướng các nhạc sĩ làm luôn công việc một producer ngày càng nhiều. Chính sự liên kết giữa những nhạc sĩ, công ty giải trí và ca sĩ đã làm nên bộ mặt mới cho các hoạt động âm nhạc. Giữa các thành phần đã có sự tương tác với nhau, không còn là sự phát triển hoàn toàn tự thân, đôi khi chính sự kết hợp làm nên những sản phẩm âm nhạc mới mẻ hơn.

Nhưng nếu tự thân mỗi nhân tố trong sự liên kết đó không phát triển và đổi mới chính mình, thì dần dần ý tưởng không còn, vì một ca sĩ hay nhạc sĩ cũng có những giới hạn ở “tài năng”. Không có nguồn ý tưởng vô tận nếu không học hỏi và giao lưu với bạn bè thế giới. Và vấn đề tiếp theo được đặt ra là “tiếp nhận” cái gì và như thế nào? Nếu không có sự tinh chọn thì nhạc nhẹ chẳng bao lâu trở thành “nồi lẩu” mà không có sự chuyên biệt nào. Nhạc Tây không ra Tây mà ta cũng không ra ta cũng là biểu hiện của thiếu chuyên nghiệp. Không biết vì e ngại hay còn vì lý do gì khác mà tên của nhiều album gần đây thường là song ngữ Anh - Việt.

Đó cũng là cách nghĩ mới của ca sĩ mong album của mình có cơ hội giới thiệu rộng rãi hơn, nhưng liệu cái tên bằng tiếng Anh đó có đủ tạo nên sức hút cho album? Hay chỉ tạo màu “hiện đại” cho album và “vô nghĩa”? Cuộc chơi với ngoại ngữ trong âm nhạc, đặc biệt là nhạc nhẹ cũng nhiều thú vị nhưng không ít thách thức. Nó đòi hỏi ca sĩ không chỉ có khả năng ca hát mà còn phải giỏi ngoại ngữ, ít ra là phải phát âm tương đối chuẩn trong khi hát. Vậy thì sự chuyên nghiệp một lần nữa được đặt ra từ việc học, và yêu cầu được đào tạo của các ca sĩ, nhạc sĩ.

Không chỉ có vậy, việc tổ chức biểu diễn cũng đòi hỏi cao hơn. Trước hết là các live show, các chương trình ca nhạc. Khán giả vẫn chờ đợi cái gì đó bứt phá của thiết kế sân khấu, ý tưởng truyền tải nội dung cũng như các kỹ thuật sân khấu hiện đại…

Nhạc nhẹ đang nở rộ nhiều gương mặt mới. Ai cũng muốn có một quá trình phát triển rõ nét từng ngày, con đường đi đến sự chuyên nghiệp là cần thiết. Nhưng bắt đầu từ đâu, và phải như thế nào sẽ luôn là những câu hỏi khó. Câu trả lời chắc chắn đòi hỏi cả một quá trình, nhưng điều có thể làm ngay được là những nỗ lực chuyên nghiệp hóa từ những cái nhỏ nhặt nhất như việc chọn bài hay cách thiết kế một vỏ hộp CD ấn tượng chẳng hạn…

(GDX)