Chương trình Điện ảnh với Phú Yên đang diễn ra với nhiều hoạt động thú vị và ý nghĩa. Theo TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, dường như có cái duyên gặp gỡ và cộng hưởng khi hiệp hội “chọn” Phú Yên, đồng thời Phú Yên “chọn” hiệp hội để chương trình điện ảnh này thành hình.

Báo Phú Yên phỏng vấn TS Ngô Phương Lan về sự kiện đặc biệt này.

TS Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam. Ảnh: YÊN LAN

* Thưa tiến sĩ, từ ý tưởng nào, Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam đến với Phú Yên, phối hợp cùng UBND tỉnh tổ chức một chương trình điện ảnh gắn với quảng bá hình ảnh, địa danh và con người Việt Nam?

- Điện ảnh rất có duyên với Phú Yên. Năm 2011, Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 được tổ chức tại Phú Yên. Khi đó, tôi là người chịu trách nhiệm chính - Trưởng ban tổ chức liên hoan phim. Liên hoan phim năm đó rất thành công, để lại ấn tượng tốt đẹp đối với các nhà làm phim, các nghệ sĩ, khách mời trong nước và quốc tế, ấn tượng về một vùng đất thơ mộng, người dân hiền hòa, hồn hậu, mến khách. Chúng tôi cảm nhận đây là một vùng đất mà ai đến cũng có thể bị quyến rũ. Đặc biệt, với các nhà làm phim, những vùng đất mới chưa được khai thác là cái “mỏ” rất quý giá để khán giả được khám phá qua màn ảnh.

Sau Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17, đến năm 2014 có dự án phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh. Đây là dự án phim đầu tiên được Nhà nước đặt hàng. Lúc đó tôi là Cục trưởng Cục Điện ảnh, đã mạnh dạn tìm được cơ chế Nhà nước đặt hàng, tư nhân góp vốn cùng Nhà nước sản xuất phim. Tôi chịu trách nhiệm chính trong việc tìm kiếm và thay mặt Bộ VH-TT&DL để đặt hàng. Đấy là dự án mà chúng tôi cố gắng để tìm cơ chế. Sau khi công chiếu, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh trở thành phim có doanh thu cao nhất: gần 80 tỉ đồng chỉ trong vòng một tháng, lập kỷ lục về doanh thu lúc đó. Và Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh là phim đặt hàng của Nhà nước đầu tiên và duy nhất, cho đến bây giờ, có sự yêu thích rất lớn của khán giả Việt Nam. Với “phim nhà nước” (phim đặt hàng sử dụng ngân sách nhà nước), cho đến nay, chưa phim nào có thể lặp lại kỳ tích như vậy.

Điều quan trọng là sau thành công của phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, những người yêu thích du lịch đã đến Phú Yên. Và dường như từ đấy trở đi, người ta chỉ cần nói “đến xứ hoa vàng cỏ xanh” thì biết ngay là đến Phú Yên rồi! Hiệu ứng du lịch thực sự rất cao. Thậm chí cho đến bây giờ, nó vẫn còn “nóng” với tên gọi Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh.

Từ duyên nợ với Phú Yên như vậy, năm 2023, khi Bí thư Tỉnh ủy Phạm Đại Dương và lãnh đạo UBND tỉnh rất mong muốn có một sự kiện về điện ảnh tiếp nối duyên nợ mà điện ảnh đã đem đến và đã gắn kết với Phú Yên, Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam có ý tưởng tổ chức chuỗi sự kiện mang tên “Điện ảnh với Phú Yên”. Có thể nói đây là một liên hoan phim thu nhỏ, vì trong chuỗi sự kiện này có sự hiện diện của các đoàn làm phim. Trước khi trình chiếu 11 tác phẩm điện ảnh, trong đó có 2 phim được quay tại Phú Yên là Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh và Hậu duệ Mặt trời, chúng ta có cuộc giao lưu, trò chuyện để khán giả có thể đến gần hơn với nghệ thuật điện ảnh, cảm nhận được tình cảm, sự yêu mến của các nghệ sĩ đối với mảnh đất hoa vàng cỏ xanh.

Chương trình có hội thảo quốc tế “Xây dựng bộ chỉ số môi trường làm phim gắn với phát triển kinh tế, xã hội từ thực tế tỉnh Phú Yên”. Một điểm rất thu hút của chương trình Điện ảnh với Phú Yên là gala “Đến với Phú Yên, trường quay lớn”, diễn ra vào tối 16/11, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV8 - Đài Truyền hình Việt Nam; một số đài khác tiếp sóng. Chương trình quảng bá vùng đất - con người Phú Yên, về việc tỉnh đang sẵn sàng chờ đón các đoàn làm phim, và có sự hiện diện của các nghệ sĩ, chuyên gia điện ảnh, đại diện các tỉnh, các vị khách quốc tế.

Phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh có bối cảnh tại Phú Yên, là tác phẩm đại diện điện ảnh Việt Nam dự giải Oscar 2016

* Hội thảo “Xây dựng bộ chỉ số môi trường làm phim gắn với phát triển kinh tế, xã hội từ thực tế tỉnh Phú Yên” có ý nghĩa như thế nào, thưa bà?

- Tôi nghĩ rằng hội thảo này rất quan trọng, sẽ có 2 sản phẩm lần đầu tiên ra mắt tại Việt Nam. Thứ nhất là bộ chỉ số thu hút các đoàn làm phim. Hiệp hội cùng các đối tác và đồng nghiệp đã xây dựng bộ chỉ số gồm 5 tiêu chí. Bộ chỉ số này không phải dùng để chấm điểm, mà là sự tự nguyện tham gia của các tỉnh thành, trong đó có các tiêu chí như: tỉnh đã sẵn sàng có những cơ chế hỗ trợ như thế nào đối với các đoàn làm phim: hỗ trợ về thông tin, về pháp lý, về địa bàn, kết nối với người dân...; có cơ sở hạ tầng như thế nào để đón các đoàn làm phim.

Bộ chỉ số hấp dẫn quay phim sẽ là lời mời vừa chính thức vừa rất có trách nhiệm, bởi vì đây là sự tự nguyện của các tỉnh. Hưởng ứng với Phú Yên có 10 tỉnh thành khác trong nước cũng đã cung cấp thông tin theo 5 tiêu chí đó, nghĩa là gửi lời mời đến các đoàn làm phim trong nước và quốc tế.

Hội thảo này có sự tham gia của lãnh đạo tỉnh Phú Yên, Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam, đại diện các cơ quan, ban ngành trung ương. Đặc biệt, hội thảo có sự tham gia của các vị khách nước ngoài: đại diện các đại sứ quán, các chuyên gia điện ảnh hàng đầu trên thế giới, các nhà làm phim, chuyên gia điện ảnh tại Việt Nam...

Chúng ta đã nói rất nhiều về tầm quan trọng của việc gắn kết điện ảnh với du lịch và các ngành kinh tế - xã hội khác. Luật Điện ảnh mới nhất, có hiệu lực từ ngày 1/1/2023, cũng đã mở ra những cơ chế nhất định. Nhưng để thực thi luật thì cần có những hành động, giải pháp cụ thể. Tôi nghĩ rằng bộ chỉ số này là một giải pháp rất tốt để đưa các đoàn làm phim đến với các tỉnh. Nếu không, một bên là đoàn làm phim rất muốn tiếp cận với tỉnh, một bên là tỉnh rất muốn đón đoàn làm phim nhưng không có tiếng nói chung. Đôi khi cả hai bên đều loay hoay.

Không để cho những thế mạnh của chúng ta mãi mãi là tiềm năng, tiềm ẩn, thì chúng ta phải có những bước đi cụ thể. Và chúng tôi nghĩ rằng bộ chỉ số này là một hành động rất cụ thể, đưa các địa phương đến gần với các đoàn làm phim, cũng như đưa các đoàn làm phim đến với địa phương.

Một nội dung khác, khá quan trọng trong hội thảo: ra mắt trang web VietnamFilm Production. Hiệp hội chúng tôi cùng một công ty luật khá nổi tiếng, từng tư vấn cho nhiều đoàn làm phim quốc tế đến Việt Nam, là công ty Baker & Mckenzie Việt Nam, xây dựng trang web VietnamFilm Production. Trang web này giới thiệu môi trường làm phim ở Việt Nam, giới thiệu những thế mạnh, những điều kiện làm phim ở Việt Nam để các nhà làm phim trong nước, quốc tế thấy được sự minh bạch và nét đặc sắc của các vùng miền. Tôi nghĩ rằng họ sẽ bị thu hút.

Diễn viên phim Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh: Lâm Thanh Mỹ (thứ hai từ trái qua) và Trọng Khang (thứ hai từ phải qua) giao lưu với khán giả, trong khuôn khổ chương trình Điện ảnh với Phú Yên. Ảnh: THIÊN LÝ

* Là một chuyên gia điện ảnh, tiến sĩ có thể chia sẻ những cảm nhận về tiềm năng của vùng đất Phú Yên trong việc thu hút các đoàn làm phim?

- Thế mạnh lớn nhất của Phú Yên là một vùng đất thơ mộng, còn có bóng dáng của thiên nhiên. Các đoàn làm phim thường thích khai thác những vùng đất chưa được khám phá, càng hoang sơ càng tốt. Vẻ đẹp của Phú Yên là vẻ đẹp thiên nhiên. Đấy là điểm mạnh nhất ở vùng đất mà chúng ta vẫn nói là xứ hoa vàng cỏ xanh. Điều quan trọng nữa là sự sẵn sàng đón các đoàn làm phim của các cấp chính quyền ở Phú Yên. Trong thời đại phát triển công nghiệp điện ảnh này, dường như các tỉnh đều mong muốn gắn kết sự phát triển kinh tế - xã hội với công nghiệp văn hóa, trong đó công nghiệp điện ảnh đang được đánh giá là mũi nhọn.

Tôi nghĩ rằng Phú Yên sẽ là một vùng đất biến tiềm năng thành hiện thực và có thể sẽ là vùng đất đi đầu trong việc đón các đoàn làm phim nước ngoài vào Việt Nam.

* Xin cảm ơn tiến sĩ!

YÊN LAN (thực hiện)