Chẳng biết có từ khi nào mà hàng cây xà cừ cao lớn, thân mốc thếch, nứt những vết thời gian. Cả hàng xà cừ dẫn từ cổng trường vào mấy lớp học. Cây xà cừ đứng ngay cổng trường, mỗi buổi đi học chúng tôi gặp nó đầu tiên và khi ra về cũng chính nó tiễn chân lũ học trò.
Cây xà cừ ấy thân to và thẳng, cành vươn dài tứ phía đón ánh mặt trời. Tán cây rất rộng, xanh mát cả một khoảng rộng sân trường. Đứng dưới tán cây, lũ học trò chúng tôi cảm thấy thoải mái, mát mẻ. Khi có cơn gió nhẹ, tán lá khẽ lay động, những tia nắng nhỏ lọt qua kẽ lá, chạm vào mắt cô cậu học trò, gợi nên một điều mới mẻ đẹp tươi.
Cuối xuân, lá xà cừ bắt đầu chuyển vàng rơi xạc xào mỗi ngày tới lớp. Một hôm lá xà cừ rơi ngập lối đi, một màu vàng xao xuyến. Có cô học trò tinh nghịch dùng hai bàn tay nhỏ vun lá lại, ôm vào mình sắc vàng rồi tung lên cao. Đám lá rơi xuống, bay bay trong gió làm cô thích thú, đám bạn ngạc nhiên rồi cũng cười vui vẻ. Một ánh mắt của cậu bạn cùng lớp vừa chạm ánh mắt cô học trò. Bối rối. Ngượng ngùng mà ấm áp. Có điều gì rất lạ, đám lá vàng còn ngơ ngác dưới chân ai.
Vào đầu hè, xà cừ thay áo, lá xanh non mỡ màng làm cho cây xà cừ có một diện mạo mới mẻ. Khi ấy cũng là lúc xà cừ ra hoa, những chùm hoa trắng ngà li ti, hương thơm nhè nhẹ. Tôi yêu cây xà cừ nhất vào thời điểm ấy, bởi hương hoa dường như làm dịu đi những căng thẳng, lo âu vì những bài kiểm tra cuối kỳ. Và rồi, khi đã thi xong, chúng tôi cùng nhau ngồi trên hàng ghế đá dưới gốc cây xà cừ, hương hoa cũng nức nở nỗi lòng khi bạn bè sắp chia xa. Vẫn biết hội ngộ, chia ly là lẽ thường ở đời vậy mà nỗi buồn vẫn ngập lòng. Chợt những cánh hoa li ti rụng đầy sân trường, vương trên tóc học trò, nhắc nhở cây xà cừ vẫn còn đó đợi mọi người quay lại, hương xà cừ sẽ theo vào nỗi nhớ, tán lá xanh non là một miền bình yên.
Đã có lúc tôi nghĩ, cây xà cừ như bác bảo vệ chào đón và tiễn lũ học trò tan học. Nhưng rồi tôi lại nghĩ cây xà cừ là thầy, là cô đã che chở chúng tôi những năm tháng học trò, cần mẫn qua tháng năm đón đưa biết bao thế hệ học trò. Lũ học trò cũng theo thời gian khôn lớn trưởng thành và thầy cô cũng ngày càng già.
Có lần đến thăm cô giáo chủ nhiệm cấp ba, vì đã hẹn trước nên khi tới cổng đã nghe tiếng cô vọng ra chào đón mừng vui. Cô nói sợ mưa em không tới, nhưng lòng thì vẫn cứ mong ngóng, đợi chờ. Câu chuyện cô trò có nhiều điều để kể. Khi nghe cô nhắc tới một thầy giáo cũ đã mất mà tôi bùi ngùi thương cảm. Tôi chợt nhớ đến những cây xà cừ nơi trường cũ, rồi đến một ngày cũng có cây vì quá già nua mà lụi tàn. Đó cũng là lẽ thường. Nhưng tôi chắc chắn những dáng xà cừ vững chãi, có tán lá mát xanh và hương hoa thơm dịu thì sẽ luôn còn mãi nơi trái tim những thế hệ học trò.
LÊ MINH HẢI
