Tập truyện ngắn Bảy ngày của một bà giá của cây bút trẻ Nguyễn Thị Bích Nhàn đề cập đến tình yêu, hôn nhân, gia đình - những đề tài không mới nhưng cũng chưa bao giờ cũ!

Bìa tập truyện ngắn Bảy ngày của một bà giá (NXB Hội Nhà văn). Ảnh: YÊN LAN

Các nhân vật, nhất là nữ, trong tập truyện phần nhiều đều không toại nguyện, bị tổn thương, bị bạo hành... Ngoài các “bà giá” - những phụ nữ bị xem như “công dân loại 2” trong mắt một số người, trong tập truyện còn những phận đời khác, như nhân vật Sam trong Con bạch tạng.

“Anh chồng… bước đùng đùng vào nhà. Rồi “bất ngờ túm tóc vợ lôi xềnh xệch ra sân… Anh ta cầm mớ tóc dài giũ liên hồi như bà nông dân giũ rơm… đá bịch bịch vào ngực vào bụng vào lưng (…). Không ai nghe tiếng chị Sam khóc…”. Giọng văn nghe tỉnh rụi nhưng nỗi đau dồn nén bên trong, tinh ý sẽ nhận ra. Không chỉ đau vì đòn roi bạo hành mà còn một nỗi đau ghê gớm, nhân đôi, xuất phát từ thói quen cam chịu!

Nhân vật Tám trong Một cuộc đời càng đáng thương. Một người con nuôi, hy sinh hết mình mà không mong cầu gì, không được đền đáp gì. Một nhân xưng ngôi thứ ba cũng không, chỉ được gọi trống không bằng “Tám”.

Tám gầy đét như cành củi khô mùa nắng. Khuôn mặt hóp lại đẩy lưỡng quyền nhô cao. Đôi mắt tí xíu cứ phải nheo nheo vì khói bếp (…). Nồi canh mướp sôi ùng ục, Tám vội lấy miếng giẻ nhấc xuống, đôi tay Tám run bần bật làm tôi thót tim… Tôi hình dung đôi tay run run, lầy cầy ấy suốt ngày cặm cụi lo cơm canh, tắm rửa cho ba Tân”.

Cái kết truyện như cú đẩy cuối cùng. Có thể tác giả muốn chứng minh lòng tốt vô biên của Tám. Có điều sự thật nghiệt ngã là người đàn bà khốn khổ đó ra khỏi nhà. Ra đi với hai bàn tay trắng và không biết đi đâu…

Còn đây là người chị trong truyện ngắn Chị em gái. Chị được cả công dung ngôn hạnh. Chị chịu thua thiệt cho em được đi học. Chị vâng lời má kiếm việc, lấy chồng. Rồi cứ vậy chị nhận “phận nữ nhi cột chân xó bếp”. “Bây giờ tôi áo nọ quần kia, son phấn đủ đầy… Chị lậm lụi với mấy bộ đồ quê kệch”. Tuy tình nguyện hy sinh nhưng chị vẫn không hoàn toàn chấp nhận phận mình. Chị ấm ức, chị thấy bất công. Đây mới thật sự khổ, khổ nhân đôi!

Trong các truyện về tình yêu, Những cơn mưa bất chợt có lẽ là truyện ít nhuốm màu tục lụy nhất. Một tình yêu chưa tới, ở mức hơn tình bạn một chút, thoang thoáng, bâng khuâng nhung nhớ qua những bức thư. Đương nhiên cái kết buồn, nhưng cũng dừng ở mức một nỗi buồn chưa tới, vừa phải và còn đủ thời gian để nhân vật rút ra điều gì đó cho hành trình tương lai…

Sau tất cả những nặng nhọc của đời người, Tấm lòng mùa xuân mang đến cảm giác ấm áp, hồn nhiên vui vui. Truyện đơn giản với nhân vật là đứa trẻ chăn bò cùng niềm ước ao món bánh kẹp ngày tết. Dường như tác giả viết rất nhanh và dễ dàng, tự nhiên không khiên cưỡng. Những chi tiết về trẻ chăn bò, nếu người viết không trải thì khó mà nặn ra được. “Con bò cái đứng ngay cửa nhà bà vảnh đuôi chực ị. Khi ấy tôi vẫn thủng thẳng giỡn ở phía sau, mấy đứa hét, tới rượt chứ bà Ba chửi tắt bếp á…”.

Ngoài cái duyên của văn phong viết kỹ, tác giả còn trung thực với chính mình. Là cô giáo, viết như thế này cũng đã bạo tay. Nhưng có lẽ ý thức nghề nghiệp vẫn chi phối nên có những truyện vì muốn cái kết có hậu, tác giả đã không đẩy đến tận cùng…

TÂM HOA