UBND tỉnh vừa ban hành các quyết định xếp hạng 4 di tích cấp tỉnh, trong đó huyện Tuy An có 2 di tích: Di tích lịch sử - văn hóa Miếu thờ vua Lê Thánh Tông, Văn miếu và Miếu Hội đồng ở thôn Long Xuyên, xã An Dân; Di tích lịch sử - văn hóa Đình Ngân Sơn ở khu phố Ngân Sơn, thị trấn Chí Thạnh. 2 di tích còn lại ở huyện Phú Hòa: Di tích lịch sử - văn hóa Đình Phước Khánh ở thôn Phước Khánh, xã Hòa Trị; Di tích lịch sử - văn hóa Đình Vĩnh Phú ở thôn Vĩnh Phú, xã Hòa An.
Được biết, Miếu thờ vua Lê Thánh Tông, Văn miếu và Miếu Hội đồng được người dân thôn Long Uyên tạo lập khoảng năm 1857, thờ vua Lê Thánh Tông và thờ Đức Khổng Tử, thờ Thần Thành hoàng, tiền hiền, hậu hiền. Các di tích này nằm liền kề nhau, rộng hơn 7.185m2. Hiện nay chỉ còn là phế tích, nhưng những giá trị tinh thần tích tụ ở đây được lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Trong khi đó, đình Ngân Sơn được xây dựng từ năm 1832, khi làng Ngân Sơn được hình thành, để thờ Minh Uy Phương Đường phu nhân, tương truyền là con gái của vua Lê Thánh Tông và các vị tiền hiền, hậu hiền khác. Đình có diện tích hơn 65m2, gồm 3 gian. Đáng chú ý, hiện nay ngôi đình này còn giữ được các hạng mục công trình khá nguyên vẹn và đã được các đời vua ban tặng 4 sắc phong.
Đình Phước Khánh được xây dựng năm Minh Mạng nguyên niên 1820, trong khuôn viên 1.517,6m2 với kiến trúc ban đầu là tranh tre và những cây cột gỗ lớn, gian giữa thờ thần, hai bên thờ tiền hiền và hậu hiền. Năm 1947, quân Pháp đổ bộ phía bắc Tuy Hòa tràn lên đốt phá đình, sắc phong phải chuyển cất giấu ở chùa. Năm 1966, đình được tái lập trên nền cũ bằng nhà ngói ba gian. Gian giữa thờ thần Thành hoàng và hai bên thờ tả ban, hữu ban. Gian nhà phía tây thờ tiền hiền và hậu hiền của làng, gian nhà đông chứa tự khí. Sau năm 1975, có thời gian đình xuống cấp. Gần đây, đình được tu sửa, ban quản lý đình tổ chức cúng tế vào các ngày rằm, mùng 1 hàng tháng.
(PYP)
