Công nghệ lăng xê góp phần không nhỏ vào sự thành công của nhiều ca sĩ trẻ. Điều khiển “cỗ máy” lăng xê ca sĩ chính là manager (người quản lý). Manager giỏi là người nắm trong tay “cây đũa thần”, có khả năng “đẩy” một giọng ca “thường thường bậc trung” thành “ngôi sao ca nhạc”. Tuy nhiên, mối quan hệ manager - ca sĩ cũng có lúc “cơm không lành, canh không ngọt”.
Ca sĩ Ưng Hoàng Phúc (trái) và manager Quang Huy Ảnh: T.NGUYỄN |
NGƯỜI ĐỨNG PHÍA SAU CA SĨ
Khi những giọng ca Đan Trường, Nguyễn Phi Hùng, Ưng Hoàng Phúc, Cẩm Ly,... nổi lên và gặt hái thành công, thì công đầu thuộc về những manager tên tuổi: Hoàng Tuấn, Thủy Nguyễn, Quang Huy…
Một ngày làm việc của manager thường bắt đầu từ 8 giờ của ngày hôm trước và kết thúc vào 2 giờ sáng của ngày hôm sau. Ông bầu Hoàng Tuấn cho biết: “Việc đầu tiên mà tôi làm trong ngày là đọc gần 20 tờ báo để nắm bắt thông tin, sau đó là các việc: hợp đồng biểu diễn, biên tập ca khúc, chọn ca khúc mới, chuẩn bị xe cộ, khách sạn... Chỉ là những việc vụn vặt nhưng nếu không được sắp xếp khoa học thì gặp sự cố là điều không tránh khỏi”. Dù lịch diễn của ca sĩ được xếp trong vòng ít nhất nửa năm nhưng vào mỗi buổi chiều, manager đều phải gút lại lần cuối các sô diễn trong ngày để tính toán giờ biểu diễn.
Dĩ nhiên, công việc chính của một manager vẫn là tư vấn về giọng hát lẫn phong cách biểu diễn, liên hệ điểm diễn, nhận sô cho ca sĩ, ký hợp đồng thu âm, thỏa thuận cát-sê, lên kế hoạch sản xuất, phát hành album mới, quảng bá tên tuổi, tiếp xúc, trả lời phỏng vấn của báo chí thay cho ca sĩ trong những vấn đề nhạy cảm... cả lên lịch cho ca sĩ gặp bác sĩ để chăm sóc sức khỏe. Ca sĩ chỉ việc tập luyện và biểu diễn. Chính vì vậy, hơn ai hết manager phải nắm bắt nhanh nhạy những biến chuyển của đời sống xã hội. Bởi lợi ích của manager gắn chặt với sự thành công của ca sĩ nên họ phải biết rõ thời điểm chín muồi cho sự xuất hiện đúng lúc của ca sĩ, tìm cách duy trì “tuổi thọ” của ca sĩ trên sân khấu, trong đời sống âm nhạc. Từ đó, manager xây dựng một chiến lược có lợi nhất cho ca sĩ của họ.
Trước đây, hợp đồng giữa một ca sĩ với một manager thường kéo dài trong 5 năm. Trong đó, ba năm đầu manager sẽ cất công đào tạo cho ca sĩ. Nếu công việc thuận lợi, manager sẽ thu hồi vốn, thậm chí lời to trong hai năm cuối theo tỉ lệ 50 - 50. Tuy nhiên hiện nay, hợp đồng giữa ca sĩ và manager chỉ từ hai đến bốn năm nên việc lên kế hoạch hoàn hảo để manager thu hồi vốn càng trở nên khẩn trương.
KHI MANAGER LÀM KHỔ CA SĨ
Tài chính mập mờ là một trong những nguyên nhân làm rạn nứt mối quan hệ giữa manager và ca sĩ. Một thành viên của ban nhạc G. đã phải ra đi vì người quản lý không sòng phẳng trong việc trả lương. Thành viên V. cho biết: “Làm ca sĩ đi biểu diễn hằng đêm nhưng lương chúng tôi nhận được chỉ bằng lương nhân viên văn phòng. Thậm chí, chúng tôi còn phải nhận lương trễ”.
Trường hợp của nhóm nhạc S thì khác. Mặc dù không còn ca hát nhưng mỗi khi nhắc lại, 5 thành viên của nhóm nhạc này vẫn còn ám ảnh về người quản lý của họ. Khi được một nhạc sĩ tập trung thành lập nhóm nhạc, cả năm người rất hạnh phúc và mang ơn, bởi ông đã giúp họ thực hiện được ước nguyện làm ca sĩ. Đáp lại công ơn của manager, họ tập luyện và biểu diễn mà không quan tâm đến những điều khác. Tất nhiên, cát-sê của họ được bao nhiêu sau mỗi buổi diễn cũng đã có manager tính. Đến một ngày, căn nhà mà nhóm đang ở bị một đám người lạ mặt đến đập phá. Liên lạc với manager qua điện thoại không được, lúc này họ mới vỡ lẽ là manager của mình đã biến mất vì số nợ kếch sù. Nhìn lại, họ chẳng có gì ngoài… vài bộ trang phục biểu diễn!
VÀ KHI MANAGER “SỢ” CA SĨ
Nhắc đến ca sĩ A mà mình từng là người quản lý, H.M tỏ ra ngao ngán. Manager này nói, ca sĩ A thường xuyên bỏ học đi chơi, thậm chí còn lấy hóa đơn, biên nhận khống ở vài nơi về tính tiền với công ty! Sau khi A có những tuyên bố “bạt mạng” trên một tạp chí, manager H.M phải đi xin lỗi một ông bầu khác. Đến lúc này, anh buộc phải chấm dứt hợp đồng. Số tiền bỏ ra đầu tư cho A trong một năm trời xem như mất trắng.
Trường hợp của ông bầu T - một người dị ứng với chuyện hát nhép - với ca sĩ V ham chơi đỏ đen, thì khác. Một lần, V mải mê chơi bài, quên rằng sắp đến giờ diễn. Hôm ấy V phải hát nhép, dù chỉ hát một bài. Bực mình, quản lý T chấm dứt hợp đồng và chịu lỗ…
Để biến một người biết hát trở thành ca sĩ ngôi sao, manager phải đổ rất nhiều tiền bạc, công sức. Muốn thành công, manager và ca sĩ phải có sự hợp tác chân thành.
TRẦN NGUYỄN