Liên hoan Nghệ thuật Bài chòi tỉnh Phú Yên năm 2022 vừa khép lại sau 3 ngày tranh tài của 7 đội thi đến từ các đoàn nghệ thuật quần chúng trong tỉnh. Trong không gian lộng gió với tiếng sóng vỗ rì rào, những câu hô hát bài chòi được các diễn viên, nghệ nhân cất lên bằng cả tình yêu, niềm tự hào và trách nhiệm, đem lại cho khán giả một liên hoan đầy cảm xúc.
Ðậm đà câu hát
Liên hoan Nghệ thuật Bài chòi tỉnh Phú Yên năm 2022 thu hút gần 200 nghệ nhân, diễn viên không chuyên của 7 đội thi đến từ đoàn nghệ thuật bài chòi (ĐNTBC) các huyện Tuy An, Phú Hòa, Tây Hòa, TX Đông Hòa, TP Tuy Hòa, Bộ CHQS tỉnh và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh.
Trong 3 đêm diễn (29/7, 31/7 và 1/8), các nghệ nhân, diễn viên đã thể hiện những phần thi đặc sắc, lôi cuốn người xem bằng các tiết mục: Hương sắc Tây Hòa, Hòa Bình son sắt thủy chung, Hương đất (ĐNTBC huyện Tây Hòa); Hoa nở vùng cách ly, Khai hội đầu xuân (ĐNTBC TX Đông Hòa); trích đoạn Tấn công Liên Lâu thành, Núi Miếu kiên trung, Bài ca đất Phú, Phú Yên vào hội (ĐNTBC huyện Phú Hòa); Nhớ ngày lễ hội, Câu thơ vó ngựa, Bài ca Trần Phú (ĐNTBC huyện Tuy An); Anh thương binh làng tôi (ĐNTBC Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh); Nằm mơ thấy Bác (ĐNTBC Bộ CHQS tỉnh), Rủ nhau đi đánh bài chòi, Khúc dân ca đất Phú (ĐNTBC TP Tuy Hòa)... Qua đó, người dân địa phương và du khách không chỉ được đắm mình trong không gian nghệ thuật bài chòi đặc sắc của dân tộc mà còn biết được loại hình nghệ thuật Bài chòi Trung Bộ Việt Nam đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Bên cạnh đó, liên hoan còn có một số tiểu phẩm, ca cảnh, hoạt cảnh phản ánh gương người tốt việc tốt, lồng ghép tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước dựa trên các làn điệu: xuân nữ, cổ bản, xàng xê, hồ quảng, điệu lý, điệu hò... Tiêu biểu như các tiết mục: Vì biển đảo quê hương, vì môi trường trong sạch (ĐNTBC Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh), Quân đội chung tay vì người nghèo (ĐNTBC Bộ CHQS tỉnh), Tôi đã hiểu (ĐNTBC huyện Tây Hòa), Người cha đỡ đầu (ĐNTBC TX Đông Hòa)...
Khoác trên mình bộ áo dài truyền thống, ông Phùng Long Ẩn (thành viên ĐNTBC huyện Tuy An) thể hiện khả năng hô hát sâu lắng qua những làn điệu bài chòi. “Là thế hệ gạo cội của làng hô hát bài chòi, tôi luôn đau đáu nỗi niềm gìn giữ nét văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc, đặc biệt là nghệ thuật bài chòi dân gian. Chính vì vậy, liên hoan Nghệ thuật Bài chòi tỉnh Phú Yên năm 2022 là cơ hội để chúng tôi đưa những làn điệu bài chòi truyền thống đến công chúng, giúp các bạn trẻ tiếp cận và hiểu hơn về nét đẹp văn hóa cha ông ta đã sáng tạo, gìn giữ từ bao đời nay”, ông Ẩn bộc bạch.
Ngoài những nghệ nhân lớn tuổi giữ vai trò chủ chốt trong liên hoan, sự xuất hiện của những gương mặt trẻ trên sân khấu cũng tạo nhiều ấn tượng cho người xem. Em Nguyễn Khắc Hà Đan, thành viên ĐNTBC TP Tuy Hòa chia sẻ: “Từ nhỏ, em đã thích nghe hát bài chòi nên em không ngừng học hỏi, nỗ lực tập luyện để có ngày được hô hát bài chòi trên sân khấu, mang đến những tiết mục ấn tượng, đậm dấu ấn truyền thống cho người xem”.
Chung một tấm lòng với di sản
Nhiều tiết mục làm khán giả trầm trồ, tán thưởng bởi được đầu tư chỉn chu nhưng cũng có không ít tiết mục hô hát bài chòi nhẹ nhàng, chạm vào trái tim người xem bằng lối diễn tự nhiên, sinh động. Anh Phan Xuân Thanh (xã An Phú, TP Tuy Hòa) có mặt suốt những ngày diễn ra liên hoan, bày tỏ: “Tôi thích nghe bài chòi lắm. Nhiều tiết mục quá hay. Tối nào tôi cũng đi xem vì sợ bỏ sót phần thi hấp dẫn của các đội”.
Theo đánh giá của ban tổ chức liên hoan, với những đề tài khác nhau, dù truyền thống hay hiện đại, các đoàn đều thể hiện được việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật bài chòi trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay. Hầu hết vở diễn đều giữ được nét đặc trưng của bộ môn nghệ thuật đặc sắc đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân miền Trung từ hàng trăm năm qua. Các đoàn đều có dàn diễn viên trẻ trung, yêu nghề, có khả năng kế tục sự nghiệp của lớp anh chị đi trước trong việc bảo tồn, phát huy các giá trị của nghệ thuật bài chòi.
Ông Huỳnh Từ Nhân, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Quản lý văn hóa (Sở VH-TT-DL), thành viên Ban Giám khảo liên hoan Nghệ thuật Bài chòi tỉnh Phú Yên năm 2022 nhận xét: “Các ĐNTBC đã bám sát yêu cầu, quy chế ban tổ chức đề ra. Nhiều ĐNTBC đã khéo léo đưa múa vào tiết mục cho thêm sinh động, hấp dẫn. Đặc biệt, liên hoan lần này xuất hiện một số bạn trẻ có năng khiếu hô hát và có nhiều sáng tạo trong phong cách biểu diễn. Bên cạnh đó vẫn còn một số tiết mục dàn dựng chưa logic, kết cấu chương trình dựng múa minh họa chưa phù hợp...”.
Là hoạt động hưởng ứng tuần Văn hóa - Du lịch Phú Yên 2022, liên hoan nghệ thuật bài chòi góp phần tuyên truyền, quảng bá sâu rộng đến công chúng loại hình nghệ thuật bài chòi - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; chung tay bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật bài chòi trên địa bàn tỉnh. “Liên hoan này cũng là dịp để các đơn vị, nghệ nhân, diễn viên trong tỉnh có điều kiện giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm; qua đó phát hiện những nhân tố hô hát, sáng tác, dàn dựng tác tiết mục bài chòi để có hướng đào tạo trong thời gian tới”, ông Nguyễn Ngọc Thái, Phó Giám đốc Sở VH-TT-DL cho biết.
THIÊN LÝ
