Hành trình thám hiểm không gian của con tàu Apollo 11 vào tháng 7/1969 và câu nói kinh điển của phi hành gia Neil Armstrong khi đặt chân lên mặt trăng: “Bước chân nhỏ bé của con người, bước tiến khổng lồ của cả nhân loại” đã quá nổi tiếng trong lịch sử thế giới. Bộ phim First Man của đạo diễn tài năng Damien Chazelle tái hiện chân thực hành trình cùng những hy sinh thầm lặng đằng sau kỳ tích của loài người.

Từ kịch bản, diễn xuất cho tới thiết kế phục trang xuất sắc, First Man (Bước chân đầu tiên) xứng đáng là một trong những ứng cử viên hàng đầu cho giải Oscar năm 2019. Tác phẩm mới của đạo diễn trẻ nhất trong lịch sử đoạt giải Oscar Damien Chazelle đang rất được lòng giới chuyên môn lẫn khán giả đại chúng.

Không chỉ tái hiện hành trình đầy vinh quang của Neil Armstrong, phim còn khai thác những góc khuất riêng tư nhất trong cuộc sống và suy nghĩ của người đàn ông đầu tiên trong lịch sử loài người đặt chân lên mặt trăng.

First Man dựa trên cuốn tự truyện First Man: The Life of Neil A. Armstrong do James R. Hansen chấp bút. Câu chuyện bắt đầu vào năm 1961, khi phi hành gia Armstrong (Ryan Gosling thủ vai) gặp nhiều biến cố trong cuộc sống. Anh bị tạm ngừng bay sau một nhiệm vụ bất thành cùng chiếc X-15. Con gái bé bỏng Karen của anh không may mắn phải chứng bệnh hiểm nghèo và qua đời. Sau những thăng trầm, Armstrong đăng ký tham gia chương trình Gemini của NASA.

Đây là một chương trình mang ý nghĩa đặc biệt, khi hai siêu cường của thế giới lúc bấy giờ là Mỹ và Liên Xô không ngừng chạy đua trên mọi mặt trận. Trong cuộc chạy đua vào không gian, Liên Xô tạm thời dẫn trước khiến Mỹ buộc phải đặt ra mục tiêu không tưởng: đưa con người lên mặt trăng.

Nhiệm vụ này tiêu tốn của nước Mỹ tiền của và thiệt hại nặng nề về con người. First Man không chỉ kể lại câu chuyện về người đầu tiên đặt chân lên mặt trăng, mà còn về những người đã hy sinh, những gia đình mỏi mòn chờ đợi trong niềm lo âu, về những thất bại... để sứ mệnh của Apollo 11 có thể kết thúc thành công.

Mấy ai hiểu được những khó khăn mà Neil Armstrong phải trải qua? Và mấy ai thấu hiểu được bà Janet Armstrong (do Claire Foy thủ vai) đã phải mạnh mẽ, kiên cường đến nhường nào, khi ủng hộ người đàn ông của cuộc đời mình bước chân vào con tàu Apollo 11, dù trong thâm tâm người phụ nữ ấy bộn bề nỗi lo âu và sợ hãi cho sự an nguy của chồng mình.

First Man được coi như một kiệt tác điện ảnh mới, bởi đã khắc họa chân thực và sâu sắc những hy sinh thầm lặng và cái giá quá đắt mà các phi hành gia, những người làm khoa học thuần túy phải đánh đổi khi họ tình nguyện tham gia vào một nhiệm vụ sinh tử với niềm khát khao: Tạo nên thành tựu đỉnh cao trong lịch sử phát triển của khoa học vũ trụ.

First Man là bộ phim đầu tiên của Damien Chazelle không do anh viết kịch bản và cũng không lấy chủ đề âm nhạc quen thuộc như Whiplash hay La La Land. Dù bước ra khỏi “vùng an toàn”, Chazelle cho thấy không phải ngẫu nhiên anh trở thành người trẻ nhất lịch sử giành giải Oscar ở hạng mục Đạo diễn xuất sắc. Ngay từ khi trình chiếu lần đầu tại Liên hoan phim Venice 2018, First Man đã nhận nhiều tràng pháo tay vang dội và được ngợi ca như một ứng viên sáng giá tại Oscar 2019.

Phim chân thực tới mức đem lại cảm giác như một tác phẩm tài liệu. Nhà làm phim sinh năm 1985 khéo léo triển khai câu chuyện với những tình tiết khắc họa được sự gấp gáp của thời cuộc, đan xen khoảng lặng của nhân vật trước sức ép và hung tin đến bất ngờ. Nhịp độ nửa đầu phim chậm rãi nhưng không nhàm chán, nửa sau gấp gáp hơn.

Theo trang IMDb, First Man đã không mắc phải những lỗi về ánh sáng, nguyên tắc vật lý... mà nhiều bộ phim đề tài thám hiểm vũ trụ từng mắc phải. Điều này có được nhờ đạo diễn Chazelle quan tâm tới từng chi tiết để đem lại hiệu ứng chân thực nhất. Cảnh quay đầu tiên tại mặt trăng là ví dụ tiêu biểu, khi người xem choáng ngợp trước sự rộng lớn, trống trải mênh mông của nơi này.

Cảm xúc nghẹt thở được cộng hưởng bằng hiệu ứng âm thanh: bản nhạc The Landing đang dồn dập bỗng chốc im bặt, chỉ còn lại tiếng thở của phi hành gia. Hình ảnh trong phim do Linus Sandgren thực hiện cũng xứng đáng nhận lời ngợi khen. Dàn diễn viên của First Man có thể không phải là những ngôi sao giàu tính thương mại, nhưng Ryan Gosling, Claire Foy, Kyle Chandler hay Jason Clarke... đều cho thấy thực lực trong diễn xuất.

Trong vai chính Armstrong, tài tử người Canada Gosling rũ bỏ vẻ hấp dẫn hào hoa để khoác lên mình gương mặt của một người hướng nội. Xuyên suốt phim, Armstrong biểu lộ cảm xúc bằng ánh mắt hay hành động nhiều hơn lời thoại.

Không phải là phim duy nhất khai thác đề tài du hành mặt trăng nhưng First Man là tác phẩm độc tôn khai thác điểm nhìn cá nhân của người hùng Neil Armstrong.

QUỲNH NHƯ (tổng hợp)