Một giọng hát say lòng. Một tâm hồn đắm đuối với dân ca bài chòi và khát khao truyền tình yêu những làn điệu ngọt ngào, mộc mạc sang các học trò nhỏ. Tất cả hội tụ trong Thiều Thu Sa - giáo viên Âm nhạc Trường tiểu học Đỗ Như Dạy (xã Hòa Xuân Tây, huyện Đông Hòa), người từng đoạt giải nhì Liên hoan Dân ca bài chòi năm 2015.
 |
| Thiều Thu Sa - cô giáo say mê dân ca bài chòi - Ảnh: CTV |
Thu Sa nói rằng niềm đam mê dân ca bài chòi trong cô được khơi nguồn từ cha. Lúc còn nhỏ, đêm đêm mấy chị em cô say sưa nghe cha hát bài chòi. Những câu hát mộc mạc, ngọt ngào thấm vào tâm hồn từ lúc nào không biết. Nhưng bài chòi lạ lắm, nghe thì hay, song chẳng có người truyền dạy thì không thể hát được. Chính vì vậy nên dù được trời cho giọng hát ngọt ngào và rất yêu thích dân ca bài chòi, Thu Sa vẫn không thể hát.
Niềm đam mê đó theo cô gái trẻ vào giảng đường, khi Thu Sa học cao đẳng Sư phạm âm nhạc rồi liên thông lên đại học. Đến học phần Dân ca, cô học rất hào hứng, say sưa, nhưng dân ca bài chòi chỉ xuất hiện thoáng qua với làn điệu duy nhất. Đã có lúc, Thu Sa cảm thấy chạnh lòng khi mình là dân xứ Nẫu, lớn lên trên đất bài chòi nhưng lại không biết hát bài chòi!
Liên hoan văn nghệ do Sở GD-ĐT Phú Yên tổ chức 5 năm trước như là cái duyên đưa Thu Sa đến với dân ca bài chòi. Khi đó, cô giáo trẻ đến từ Trường tiểu học số 2 Hòa Xuân Đông (huyện Đông Hòa), nơi Thu Sa dạy âm nhạc trước đây, đệm đàn piano cho học sinh hát dân ca. Chính tại sân chơi đó, khi nghe Thu Sa thử âm thanh bằng vài câu trong ca khúc Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác, nghệ nhân Bình Thảng, Phó Chủ nhiệm CLB Đàn hát dân ca huyện Đông Hòa lập tức nhận ra “tố chất dân ca” của cô giáo trẻ. Ông mời Thu Sa tham gia câu lạc bộ.
Như cá gặp nước, cô gái yêu dân ca hào hứng gia nhập vào ngôi nhà chung của những người mộ điệu ở Đông Hòa. Có kiến thức nền về âm nhạc, có chất giọng và được nghệ nhân Bình Thảng truyền dạy tận tình, Thu Sa tiến bộ rất nhanh. Cô trở thành một trong những học trò “ruột” của nghệ nhân Bình Thảng. “Tập chưa đầy một tuần thì tôi tham gia chương trình ca nhạc Giai điệu quê hương của VTV Phú Yên. Ban đầu tôi hát trong tam ca, sau đó hát đơn trên sân khấu. Được truyền dạy và hát được dân ca bài chòi, trong lòng tôi rất sung sướng”, cô giáo sinh năm 1980 mỉm cười chia sẻ.
Nghệ nhân Bình Thảng rất nặng lòng với dân ca bài chòi và có nhiều học trò. Khi biết Thu Sa nỗ lực học không chỉ vì đam mê mà còn vì khát khao truyền tình yêu này cho các học sinh ở trường tiểu học, nghệ nhân Bình Thảng rất xúc động nên đã dốc lòng truyền dạy cho cô.
Để học sinh làm quen với dân ca bài chòi, cô giáo Thiều Thu Sa khích lệ các em xem chương trình Giai điệu quê hương. Tụi nhỏ thấy cô giáo hát trên tivi thì rất khoái chí. Nhưng để các em yêu thích dân ca bài chòi thì phải hiểu dân ca bài chòi, Thu Sa bắt đầu tập cho các em khối lớp 4, lớp 5 hát, trong những tiết Âm nhạc tự chọn. Khởi đầu là những làn điệu đơn giản, rộn ràng như lý ngựa ô, lý thiên thai… Tụi nhỏ rất hào hứng và bắt đầu phân biệt được một vài làn điệu dân ca bài chòi quen thuộc khi xem chương trình Giai điệu quê hương. Thậm chí các em còn bàn luận, nhận xét: “Cô kia hát xuân nữ nghe ngọt quá!”. Cô giáo Thu Sa thấy học trò yêu thích dân ca bài chòi và có tiến bộ, trong lòng rất vui. Không chỉ dừng lại ở các tiết Âm nhạc tự chọn, Thiều Thu Sa còn đồng hành với thầy Bình Thảng trong việc đưa dân ca bài chòi vào trường học, góp phần gìn giữ những viên ngọc quý của dân gian.
Không chỉ được biết đến với giọng ca rất đỗi ngọt ngào, truyền cảm, mới đây Thiều Thu Sa còn làm cho nhiều người ngạc nhiên khi sáng tác ca khúc. Phú Yên ơi đẹp lắm quê mình và Nỗi nhớ Tuy Hòa là hai tác phẩm âm nhạc đầu tay của cô, được ấp ủ và ra đời sau chuyến đi thực tế sáng tác tại các tỉnh Tây Nguyên vào năm 2017. “Tôi rất thích sáng tác ca khúc về quê hương. Vì “thấm” dân ca bài chòi nên tôi muốn đưa chất dân ca bài chòi vào ca khúc của mình, làm sao để khi hát lên, người ta thấy Phú Yên trong đó”, Thu Sa thổ lộ. Ngọt ngào, sâu lắng, Phú Yên ơi đẹp lắm quê mình là tiếng lòng, là cảm xúc của một người đàn ông khi đến với Tuy Hòa (Phú Yên): “Anh sẽ về Tuy Hòa, ghé thăm người em gái/ Hẹn cùng nhau có ngày gặp lại/ Ngắm núi Nhạn sông Đà, Ô Loan chiều lộng gió/ Về Sông Cầu để nghe biển hát/ Uống nước dừa xanh, mát ngọt tình quê/ Anh sẽ về Tuy Hòa, để nghe giọng em hát/ Bài chòi quê sao mà mộc mạc/ Như tấm lòng quê mình, ngân lên từ câu hát/ Chiều Tuy Hòa, biển xanh bát ngát/ Sóng vỗ lời thương rạo rực lòng ai…”. Ca khúc này đã được ca sĩ Quang Thơm thể hiện. Còn Nỗi nhớ Tuy Hòa là một sắc màu khác, nhẹ nhàng: “Ai có vào Nam ai ngược ra Bắc/ Ghé lại nơi đây thăm phố biển Tuy Hòa/ Nghe hàng dương xanh rì rào trong nắng mới/ Nghe giọng em nói sao mà mộc mạc/ Con gái Tuy Hòa xứ Nẫu yêu thương…”.
Hiện tại, giọng hát rất đỗi ngọt ngào của Thiều Thu Sa đã vượt qua ranh giới Phú Yên. Một đơn vị sản xuất đĩa nhạc ở TP Hồ Chí Minh ký hợp đồng với cô, và MV Huế xưa là sản phẩm đầu tiên của sự hợp tác này, ra mắt vào giữa năm 2018. Song song với công việc dạy Âm nhạc, Thu Sa muốn theo đuổi niềm đam mê ca hát và được người bạn đời của cô - giáo viên dạy Toán ở Trường THPT Lê Trung Kiên (huyện Đông Hòa) ủng hộ. Và sau khi đưa tiếng hát của mình đến với những người yêu các làn điệu ngọt ngào, tha thiết tình quê, Thu Sa sẽ dành thời gian trau dồi, sáng tác ca khúc.
“Thu Sa rất đam mê dân ca bài chòi. Có năng khiếu, có kiến thức nền tảng nên Thu Sa tiến bộ rất nhanh. Điều đáng quý là Thu Sa không chỉ học, không chỉ hát cho mình mà còn truyền niềm đam mê đó cho các học sinh của cô ấy”, nghệ nhân Bình Thảng nhận xét.
YÊN LAN
