Đất nước đi qua hai cuộc chiến tranh đánh Pháp và chống Mỹ cứu nước, những đoàn quân ra trận trong đêm tối mịt mùng, ta nghe lời ca hùng tráng vang lên: “Qua miền Tây Bắc núi vút ngàn trùng xa…”. Tiếng hát ấy đi cùng thời gian 64 năm hãy còn vang vọng trong tâm trí mỗi chúng ta không bao giờ phai nhạt. Tiếng hát tuổi thanh xuân mười tám đôi mươi xếp bút nghiên rời ghế nhà trường ra trận, trên tay còn thơm mùi bút mực. Những thầy giáo bụi phấn còn dính trắng mái đầu, mà trên mình xanh biếc lá ngụy trang. Đường lên Sơn La, Lai Châu trùng trùng điệp điệp. Máy bay giặc vè vè trên đầu không ngớt. Đường hành quân đi dưới “đèn trăng”, băng đèo vượt dốc. Đến lượt ngồi nghỉ chân bên sườn núi mù sương, một anh lính trẻ ngẫu hứng làm vần thơ:
Non xanh bốn phía trập trùng
Ngàn cây xanh biếc núi rừng hoang vu
Một vùng trời đất âm u
Đêm thâu lạnh buốt trời mù mịt sương
Gian nan nguy hiểm coi thường
Cơm chay muối trắng chiếu giường lá cây.
Mấy cô y tá ôm nhau cười khúc khích, làm thơ đối lại:
Dốc đèo rừng núi âm u
Xa xa vọng tiếng chim cu gáy hoài
Chắc là cũng thức như ai
Đêm khuya thao thức gáy hoài cu ơi
Mấy câu thơ đáp lại của mấy cô y tá làm cho không khí nhộn nhịp hẳn lên, tiếng cười, tiếng vỗ tay đôm đốp vang lên giữa núi rừng hoang vắng.
Rồi những ngày chiến dịch Điện Biên bắt đầu. Hàng vạn dân công hỏa tuyến, xe đạp, xe thồ tải lương tiếp đạn, họ vượt dốc băng đèo dưới ánh đèn trăng. Những binh đoàn bộ binh khắp nơi kéo về rầm rập bước chân vui như trẩy hội. Những khẩu pháo vươn nòng chờ lệnh, hướng về phía hầm Đờ Cát. Những chiếc xe tăng căng mắt như muốn vọt vào trận địa.
Pháo sáng vút lên trời xanh báo hiệu chiến dịch bắt đầu. Đồi A1, đồi Him Lam, hầm Đờ Cát dội lên những cột lửa nướng cháy quân xâm lược. Chiến dịch tiến quân như thần tốc, đánh nhanh, thắng nhanh, quân địch bất ngờ hoảng loạn, quân ta bao vây chặt tứ bề buộc địch kéo cờ trắng đầu hàng. Kết thúc cuộc kháng chiến trường kỳ. Như lời Bác Hồ đã từng khẳng định “kháng chiến trường kỳ nhất định thắng lợi”. Nhà thơ Tố Hữu cảm xúc từ hồn thiêng dân tộc đã viết lên những vần thơ đi vào lịch sử văn học Việt Nam:
“Chín năm làm một Điện Biên
Nên vành hoa đỏ nên thiên sử vàng…”
Chiến thắng Điện Biên cả nước mừng vui, bạn bè khắp năm châu ca ngợi, tay bắt mặt mừng cùng dân tộc Việt Nam trên con đường giải phóng dân tộc. Đoàn quân hào hùng tiến về thủ đô Hà Nội trong khí thế bừng bừng vang lên bài ca: “Giải phóng Điện Biên bộ đội ta tiến quân trở về giữa mùa này hoa nở miền Tây Bắc tưng bừng vui”… trong niềm vui của toàn dân tộc. Nhưng còn đó nỗi đau, khi có những người con của dân tộc nằm lại đất Điện Biên không hẹn ngày về, mất mát đau thương không thể nào nguôi. Nhân dân mong nhớ, Tổ quốc yêu thương. 64 năm ca khúc giải phóng Điện Biên vang lừng mãi mãi trong ký ức toàn dân tộc. Đời đời con cháu tri ân các anh hùng liệt sĩ.
Trước nghĩa trang đỏ chùm hoa phượng vĩ.
Khói hương nghi ngút quyện tiếng hát vọng về
Thắp nén hương lòng cháy bỏng giữa trời quê
Giọt nước mắt rơi trên mộ phần nơi các anh nằm yên nghỉ.
NGUYỄN CÔNG HOAN
