Khi thế giới được thu gọn vào… màn hình chiếc điện thoại thông minh, ngồi tại nhà và chỉ cần vài thao tác, người ta vẫn có thể xem những bộ phim kinh điển của thế giới, nghe những ca khúc nổi tiếng từ thập niên 60, 70 bất cứ lúc nào… thì nghệ thuật biểu diễn gặp vô số thử thách, khó khăn, nhất là các đơn vị ngoài công lập.

Khán giả đứng trên ghế để xem xiếc - Ảnh: YÊN LAN

Muốn tồn tại và phát triển, các đơn vị nghệ thuật không còn cách nào khác là khẳng định uy tín, chất lượng để thu hút khán giả. Còn nếu biểu diễn theo kiểu “chụp giật” thì chẳng khác nào tự hại chính mình và trở thành “con sâu làm rầu nồi canh”.

Còn nhớ vào dịp đầu năm 2017, một rạp xiếc khổng lồ 1.400 chỗ ngồi được dựng lên trên sân vận động TP Tuy Hòa. Đoàn Xiếc 3 thuộc Liên đoàn Xiếc Việt Nam làm nức lòng khán giả trẻ con lẫn người lớn bằng những tiếc mục vô cùng ấn tượng, trong 5 đêm diễn liên tiếp. Không chỉ chương trình biểu diễn có chất lượng cao, công tác tổ chức đoàn cũng rất bài bản. Nghệ sĩ Phùng Đắc Nhẫn, Phó Trưởng Đoàn Xiếc 3 nói rằng mang thương hiệu Liên đoàn Xiếc Việt Nam đi lưu diễn thì phải có rạp. Tại một số nơi, do địa hình, họ phải mất đến 10 ngày để dựng rạp. Chính vì tốn nhiều thời gian cho việc dựng rạp nên họ không thể biểu diễn một hai đêm rồi “rút quân”. Và muốn diễn suốt cả tuần mà khán giả vẫn yêu thích, háo hức đến xem thì chương trình phải thực sự có chất lượng, phải đặc sắc. Nghệ sĩ Phùng Đắc Nhẫn cũng ca thán về việc một số đoàn xiếc “treo đầu dê bán thịt chó”, biểu diễn theo kiểu “chụp giật” làm ảnh hưởng đến uy tín của các nghệ sĩ xiếc và những đơn vị nghệ thuật chân chính.

Nghệ sĩ Ưu tú Tạ Duy Ánh, Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam từng nói về tình trạng một số đơn vị xiếc xây dựng chương trình, tiết mục tùy tiện, chất lượng kém, “góp phần” làm cho ngành Xiếc xuống dốc.

Mới đây, khán giả Tuy Hòa hết sức bất bình sau khi mua vé vào xem “Chương trình xiếc người - xiếc thú - ảo thuật chọn lọc đặc biệt” của Công ty Tổ chức biểu diễn nghệ thuật Sài Gòn (trên băng rôn ghi vậy) trong khuôn viên Nhà văn hóa Lao Động. Vừa bước qua khỏi cổng soát vé, nhiều người chưng hửng khi nhìn thấy cái sân khấu nhỏ chỏng chơ, bên dưới không hề có lấy một cái ghế! Muốn ngồi xem xiếc, khán giả phải thuê ghế nhựa, giá mỗi cái 10.000 đồng.

Vẫn biết rằng với kiểu tổ chức biểu diễn như thế này thì không hy vọng gì vào chất lượng chương trình, nhưng đã đưa con đi xem xiếc, bọn trẻ đang háo hức thì không thể dắt tay chúng ra về. Thế là các ông bố, bà mẹ vừa bực bội càu nhàu, vừa kéo đến “quầy” thuê ghế. “Tôi chưa từng đi xem xiếc mà phải thuê ghế, hồi giờ đi xem trong rạp tròn, có chỗ ngồi đàng hoàng. Nếu biết đơn vị biểu diễn không có ghế cho khán giả thì tôi không bao giờ đưa con đi xem. Tôi có cảm giác mình bị lừa”, anh Ngô Khôn Thắng ở phường 2 (TP Tuy Hòa) bức xúc. Còn chị Huỳnh Thị Ngọc Hòa ở phường 4, nói: “Tôi không hề biết là bên trong không có ghế, nếu biết thì đi làm gì. Giờ lỡ mua vé vào rồi thì cũng phải thuê ghế cho con ngồi xem”.

Từ phường Phú Lâm, chị Nguyễn Thị Kim Long đưa hai đứa trẻ đi xem xiếc. Chị nói: “Những lần trước tôi dẫn con đi coi xiếc, người ta có ghế cho mình ngồi chớ không như vầy, đã mua vé lại còn phải tốn tiền thuê ghế!”. Chị Kim Long mua 3 vé, trong đó có 2 vé dành cho trẻ em (30.000 đồng/vé) và một vé dành cho người lớn (80.000 đồng/vé). Vào sân bãi (đúng nghĩa là sân bãi), chị phải tốn thêm 30.000 đồng thuê ghế ngồi.

Muốn gặp người của Công ty Tổ chức biểu diễn nghệ thuật Sài Gòn để hỏi vì sao khán giả phải tốn tiền thuê ghế sau khi mua vé vào xem xiếc, nhưng tôi chỉ nhận được cái lắc đầu của nhân viên. Họ bảo rằng không biết người phụ trách ở đâu, cũng không có số điện thoại để liên hệ (?!).

Rồi chương trình biểu diễn bắt đầu, trên cái sân khấu y hệt như sân khấu của các… đoàn lô tô, khán giả ở phía trước đứng lên xem, thế là những người ở phía sau cũng phải đứng lên. Lúc đầu thì đứng dưới nền, sau đó thì đứng lên trên ghế. Khoảng 20 phút sau khi chương trình mở màn, nhiều khán giả lục tục dắt con ra về. Họ đã hiểu vì sao đơn vị này chỉ diễn có một đêm tại TP Tuy Hòa!

Về đêm diễn rất lôm côm của Công ty Tổ chức biểu diễn nghệ thuật Sài Gòn, ông Huỳnh Từ Nhân, Phó phòng phụ trách Phòng Quản lý văn hóa (Sở VH-TT-DL) cho biết: Chương trình biểu diễn của đơn vị này đã được cơ quan chức năng sở tại duyệt, và theo quy định thì họ được phép biểu diễn trong cả nước. Sau khi đơn vị này đến Phú Yên, cơ quan chức năng xem xét, thấy họ có đầy đủ hồ sơ thủ tục thì không thể không đồng ý cho họ biểu diễn. Nếu có sai phạm, đơn vị tổ chức biểu diễn chịu trách nhiệm trước pháp luật. “Qua sự việc trên, sở sẽ tăng cường công tác kiểm tra sau khi đồng ý cho các đơn vị biểu diễn tại các địa điểm trên địa bàn tỉnh, để phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân”, ông Huỳnh Từ Nhân nói.

YÊN LAN