Còn nhớ, năm ngoái tôi được một người bạn văn chương ở Sài Gòn ra hẹn gặp cà phê. Tôi sửa soạn xống áo đi. Điểm hẹn do một người bạn dưới phố giới thiệu - quán cà phê có tên Sách.
Quán nhỏ nhắn, bài trí không cầu kỳ nhưng đẹp. Những chiếc bàn nhỏ đặt cách biệt nhau, ranh giới để khu biệt các bàn là những chậu cây, những giò hoa xanh mướt. Bên mỗi bàn có đặt một chiếc giá nhỏ bằng nhôm, trên giá là một, hai quyển sách, ít tạp chí và vài tờ nhật báo... Nói chung, không gian quán giống những bàn đọc hơn là nơi tầm phào, ba láp. Không có tiếng nhạc, không có tiếng ồn. Tôi quan sát thấy một số bạn trẻ ngồi chăm chú vào những tờ báo.
Mọi thứ thật tuyệt. Tự dưng tôi thấy tiếc vì mình mãi dành thời gian cho công việc, bếp núc mà chưa có dịp “dìm” mình vào những quán cà phê thế này. Thú thực, những lúc căng thẳng, bực bội, tôi cũng muốn tìm một chỗ nào đó “tị nạn”. Nhưng ở chỗ tôi sống, quán cà phê thì đầy rẫy nhưng chỉ nghe mỗi tiếng bùm bùm chách chách của nhạc sống nhạc chín. Lấn lướt tiếng nhạc đôi khi là những tiếng chửi tục. Đồng nghiệp rủ cà phê tôi thường từ chối, một người có cuộc sống nội tâm như tôi không hợp với những nơi ồn ào như thế. Tôi thèm một không gian yên tĩnh, không ai quấy rầy để mình được tự do đối thoại với chính mình.
Buổi gặp gỡ thân mật, vui vẻ, tôi ra về với lời hẹn, nếu có dịp cà phê, nhất định mình sẽ ghé lại quán cà phê Sách này.
Vừa rồi tôi có đợt tập huấn kéo dài mấy ngày dưới phố - hí hửng là mình sẽ được nghỉ phép ít hôm để “phiêu lưu” với cà phê Sách. Hôm ấy tan tầm, tôi ghé lại cà phê Sách. Không còn gì hết, chỉ là một khoảng sân trống. Ngơ ngác!
Tối hôm đó, một người bạn học cũ rủ đi cà phê. Tôi được đưa đến một quán cà phê có cái tên rất trữ tình. Quán rộng rãi, không gian được bài trí hài hòa, tinh tế. Nói chung, nó hợp với thị hiếu của tôi. Nhìn những giò lan lủng lẳng làm tôi nhớ cà phê Sách. Đem chuyện ấy nói với bạn, vừa lúc đó thì cậu nhỏ phục vụ bưng cà phê ra nghe thấy rồi thưa rằng, quán này là từ quán cà phê Sách mà ra. Chủ quán phải đóng cửa cà phê Sách mà dọn về đây vì chỗ đó phải thuê mặt bằng hàng tháng, rồi phải tốn tiền đầu tư sách báo nhưng khổ lắm, phục vụ quán đâu thể đứng cà rà bên mỗi bàn để lom lom canh chừng mấy quyển sách. Thế là lần lượt những quyển sách đội nón ra đi. Cuối cùng đành phải dọn về đây dù đó là ý tưởng mà bà chủ rất tâm đắc.
Trời ạ! Tôi cũng tâm đắc với ý tưởng vừa nhâm nhi cà phê vừa đọc sách. Cũng nuôi trong đầu ý niệm, nếu đủ cơ duyên, sẽ mở một quán cà phê sách ở nơi tôi sống. Sẽ là mô hình cà phê văn hóa đầu tiên ở vùng sâu vùng xa này. Tôi mơ đến một viễn cảnh tươi hồng, xóa cái định kiến vào quán cà phê có nghĩa là vô công rỗi nghề, là đàn đúm chơi bời như người dân quê tôi vẫn nghĩ. Nhưng giờ thì hết dám.
Chợt nghĩ, chúng ta vẫn than thở, thời buổi bây giờ, văn hóa nghe nhìn gần như lấn lướt văn hóa đọc. Nhưng vẫn có những quyển sách bị đánh cắp. Ăn trộm sách - cái khao khát chiếm lĩnh tri thức, đây phải chăng là dấu hiệu đáng mừng? Quả thực nếu đúng như vậy thì cũng nên mừng. Nhưng rồi tôi bỗng nhớ đến từ “ăn cắp vặt”. Thấy buồn ghê gớm!…
BÍCH NHÀN
