Thân thẳng. Cành thẳng. Từng chi phân rạch ròi, dứt khoát. Lá dày, to, nhọn hình mũi mác. Hoa cánh xoay tròn, sắc trắng, sắc vàng, sắc phơn phớt đỏ; mọc thành chùm mà không phải chùm; từng nụ hoa như vẫn muốn đứng riêng, giữ gìn vẻ tự tại, thung dung. Hoa sứ đấy!
Không phải loại sứ thân nhỏ, lá nhỏ mũi tròn (còn gọi sứ “Thái Lan”) dùng trồng chậu kiểng; tôi đang nói về hoa sứ - đại (còn gọi là hoa đại), trồng ngoài đất, tuổi thọ có thể đến hàng trăm năm. Gốc gác từ vùng bán sa mạc, sứ không sợ nắng bằng sợ… nước. Nắng dai bao nhiêu sứ cũng không chết; nhưng mưa dai thì coi chừng! Chính vì thế mà sứ ưa các dạng đất xốp, thoáng như đất cát hoặc cát pha. Cũng từ đặc điểm sinh học kia nên họ nhà sứ thường phát triển mạnh, xanh tươi trong mùa nắng hơn những tháng mưa. Tuy vậy, ngay cả mùa nắng hanh, người trồng sứ “biết ý” cũng không bao giờ tưới nước nhiều, liên tục cho cây. “Thà thiếu (nước) chứ không được thừa”, ấy là “quy tắc vàng” phải thuộc nằm lòng khi chăm hoa sứ!
Sứ có nhiều màu sắc: đỏ, hồng, vàng, trắng. Mỗi loài một dáng, một vẻ riêng nhưng chỉ hoa sứ trắng mới có mùi thơm. Ấy cũng là một trong muôn ngàn điều bí ẩn của thiên nhiên. Một bí ẩn không chỉ dành riêng hoa sứ mà hình như tồn tại nơi hầu hết các loài hoa. Có hương kém sắc; có sắc suy hương - phải chăng đó là… sự công bình? Vậy nhưng, bảo màu trắng không đẹp thì cũng không đúng. Không rực rỡ phô trương như các chị em áo hồng áo tía nhưng những cánh hoa trắng muốt, nuột nà lại mang dáng vẻ yêu kiều mộc mạc rất riêng. Và nữa, khi đêm về thì muôn hồng ngàn tía đều chung số phận chìm lấp trong đêm, duy nhất hiển hiện trên “tấm màn nhung đen” chỉ còn lung linh sắc hoa màu trắng!
Vậy nhưng, giá trị lắng sâu, âm thầm mà gợi nhớ gợi thương nơi cây hoa sứ đại lại chính là hương sứ. Thoang thoảng dịu nhẹ, mơ hồ như có như không. Cây sứ đại nhà tôi - thân cao to lừng lững - nhưng ngay mùa hoa nở rộ vẫn cho hương rất nhẹ. Nhẹ nhàng nhưng ám ảnh, hương sứ trôi ngang chung trà buổi sớm, quấn quýt buông trưa theo từng nhịp ru cánh võng, len lén thò qua khung cửa sổ, nhẹ nhàng lay gọi những giấc mơ đêm. Ngày nhỏ, mẹ thường hái hoa sứ đại phơi khô dành làm thuốc. Hoa khô rồi vẫn ủ hương quấn quýt không thôi. Mẹ bảo: Sắc chóng tàn phai nhưng hương thì không dễ… Câu nói vô tình mà thẳm sâu triết lý của mẹ - sau này lớn - ngẫm ra, mới thấy đúng cực kỳ!
Mẹ “đi” lâu rồi nhưng cây sứ đại mẹ trồng thì vẫn còn, bền bỉ chống chọi cùng thời gian qua bao mùa mưa nắng. Cuối xuân đầu hạ lại lặng thầm nảy lộc đơm hoa, lặng thầm ngan ngát đưa hương…
Y NGUYÊN
