Nhà văn Tô Phương
Một tác giả được một nhà xuất bản ở trung ương cùng lúc xuất bản hai tập sách, là một sự kiện hiếm thấy trong đời sống văn học ở Phú Yên. Song, những ai cầm trên tay hai tập sách này, trong thời điểm cả nước đang đẩy mạnh cuộc vận động “Đền ơn, đáp nghĩa” hướng đến kỷ niệm 60 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, đều chung một cảm nhận rằng, đây là một việc làm hết sức ý nghĩa, đồng thời là sự tưởng thưởng xứng đáng dành cho một nhà văn có nhiều trang viết thành công về sự hy sinh lớn lao của quân và dân ta trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước.
Nhà văn Tô Phương nguyên là nhà báo quân đội, nhiều năm ông là phóng viên chiến trường có mặt ở nhiều mặt trận nóng bỏng như: Trường Sơn,
Là một người lính, ông đã chọn cho mình đề tài chiến tranh cách mạng như là một sự lựa chọn không thể khác, của ý thức trách nhiệm thôi thúc ngay từ trong cảm hứng sáng tạo. Là một nhà báo, ông chọn cho mình thể loại truyện ký để thể hiện các trang văn như là một tiền định.
 |
|
Hai tập sách mới nhất của nhà văn Tô Phương. |
Những trang viết của nhà văn Tô Phương trong bối cảnh chiến tranh hay đề tài hậu chiến chưa bao giờ xa rời với phản ảnh cuộc sống chiến đấu và ca ngợi những phẩm chất cao đẹp của con người trong những thử thách khốc liệt nhất. Hiện đậm trên những trang viết là hình tượng người lính, là các chiến sĩ dân quân, là những bà mẹ Việt
Đặc biệt với hình tượng người mẹ anh hùng, nhà văn đã dành rất nhiều tâm huyết. Đó là Bà mẹ đất thép, Bà mẹ của mười liệt sĩ, Bà mẹ và bản án tử hình… Nhà văn Tô Phương là một trường hợp khá đặc biệt, khi xây dựng được hình tượng người mẹ anh hùng ở nhiều miền đất nước. Chúng ta bắt gặp trong sáng tác của ông những người mẹ ở miền Trung, những mẹ Củ Chi anh hùng ở miền Đông Nam bộ, đến những mẹ ở miền Tây - đặc biệt là Mẹ Ràng, người mẹ chị Sứ trong tiểu thuyết Hòn Đất của nhà văn Anh Đức.
Nhân vật phản diện trong tác phẩm của nhà văn Tô Phương không nhiều, nếu có cũng chỉ nhằm làm nổi bật những nhân vật chính diện. Và dù đặt nhân vật của mình trong nhiều tình cảnh khác nhau, trong quan hệ tình yêu nam nữ, trong tình đồng đội, đồng chí… nhà văn cũng nhằm làm toát lên phẩm chất kiên cường, ý thức hoàn thành nhiệm vụ cách mạng rất cao ở họ. Có thể nói, ông đã có những thành công nhất định trong phản ánh phẩm chất giàu lòng hy sinh, căm thù giặc sâu sắc, mưu trí kiên cường, quyết tâm giành chiến thắng của quân và dân ta trong những năm tháng chiến tranh.
Hơn 80% tác phẩm của nhà văn Tô Phương là truyện ký được xây dựng trên chất liệu người thật việc thật. Văn phong thể hiện trên các trang viết của ông rất sinh động, nhưng lại mộc mạc gần gũi, có nhiều đoạn viết như tự truyện, như trích đoạn từ trong nhật ký. Chính vì thế, sự thuyết phục của tính chân thật từ các tác phẩm của ông là rất lớn.
Nhà văn Tô Phương năm nay đã 70 tuổi. Ông nghỉ hưu theo chế độ từ năm 1998. Thế nhưng, những thôi thúc của đề tài chiến tranh cách mạng không hề làm ông nghỉ yên. Ông liên tục cho ra đời nhiều tác phẩm: “Hai mẹ con, hai anh hùng” (Tập truyện ngắn, Nhà xuất bản TP Hồ Chí Minh, năm 2000); “Những sợi chỉ đỏ” (Tâp truyện thiếu nhi, Nhà xuất bản Văn học, năm 2004, được giải thưởng của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam); “Thắng lợi trọn vẹn” (Tập truyện ký, Nhà xuất bản Văn nghệ, năm 2005)… Riêng năm 2007 này, cùng với 2 tập truyện ký vừa được Nhà xuất bản Thanh niên xuất bản, tháng 4 vừa qua, Nhà xuất bản Văn nghệ TP Hồ Chí Minh cũng xuất bản tập truyện ngắn và ký “Vùng cát cháy” của ông.
Đến nay, nhà văn Tô Phương đã có trên 30 đầu sách vừa in chung vừa in riêng (hầu hết là in riêng). Ông tự bạch: “Trách nhiệm của mỗi nhà văn của chúng ta là rất lớn trong việc viết càng nhiều càng tốt các tác phẩm về đề tài chiến tranh. Ai có sức lớn thì viết tác phẩm lớn; ai có sức ít thì viết tác phẩm vừa và nhỏ. Nhiều tác phẩm nhỏ cũng có giá trị lớn. Theo tôi, viết về đề tài chiến tranh là nhiệm vụ rất bức thiết hiện nay đối với các nhà văn chúng ta.”
HIẾU NGỌC
