Khi cả nước đang hướng về phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc ngoài khơi xa, có một bài thơ ra đời và lập tức chạm vào trái tim hàng triệu người con đất Việt. Đó là tác phẩm Tổ quốc nhìn từ biển của nhà thơ - nhà báo Nguyễn Việt Chiến.
Được âm nhạc chắp cánh, Tổ quốc nhìn từ biển tiếp tục trở thành một trong những tác phẩm xúc động về biển đảo, được xem như lời hiệu triệu từ trái tim.
Tác phẩm để đời của nhà báo Nguyễn Việt Chiến được viết tại trại sáng tác “Biển, đảo và người chiến sĩ hải quân”, do tạp chí Văn nghệ Quân đội phối hợp với Cục Chính trị quân chủng Hải quân tổ chức tại TP Hạ Long (Quảng Ninh) vào tháng 4/2009. Hôm khai mạc, các nhà văn, nhà thơ dự trại sáng tác nghe một sĩ quan cao cấp của quân chủng Hải quân nói chuyện về tình hình biển đảo của đất nước. “Có lẽ đã rất lâu, tôi và một số nhà văn mới tiếp cận được những thông tin có thể gọi là khá nhạy cảm và nóng bỏng về đề tài này. Tôi nghĩ, đối với những người cầm bút hôm nay, vượt lên trên tất cả vấn đề thời sự nhạy cảm ấy là tình yêu Tổ quốc. Tình yêu đó được nuôi dưỡng trong tâm hồn mỗi con người Việt Nam qua nhiều thăng trầm, và hình như lại đang được khơi dậy trong những tháng năm này. Chính tình yêu đó đã thôi thúc tôi viết bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển ngay trong ngày đầu dự trại sáng tác” - nhà thơ Nguyễn Việt Chiến đã chia sẻ về sự ra đời của Tổ quốc nhìn từ biển.
Vì công việc tất bật của một người làm báo, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến dự trại sáng tác chỉ một ngày. Nhưng ngần ấy thời gian cũng đủ để một người cầm bút đang “lên cơn sốt” vì những cảm xúc mãnh liệt hoàn tất “khúc tráng ca” về phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc trên biển Đông, về những người con đất Việt đã vĩnh viễn nằm xuống hòa máu đỏ vào đại dương mênh mông để giữ gìn bờ cõi.
“Nếu Tổ quốc đang bão giông từ biển
Có một phần máu thịt ở Hoàng Sa
Ngàn năm trước con theo cha xuống biển
Mẹ lên rừng thương nhớ mãi Trường Sa
Đất Tổ quốc khi chập chờn bóng giặc
Các con nằm thao thức phía Trường Sơn
Biển Tổ quốc chưa một ngày yên ả
Biển cần lao như áo mẹ bạc sờn…”
Bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển được đăng trên báo Thanh Niên ngày 29/5/2009, sau đó xuất hiện trên báo Nhân Dân, tạp chí Văn nghệ Quân đội, Văn nghệ, báo Đại Đoàn Kết… và lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng mạng. “Khúc tráng ca” về biển đảo được viết bằng tình yêu, bằng sự thao thức của một người con đất Việt trước những hiểm họa trên biển Đông nên đã nhanh chóng chạm vào trái tim của hàng triệu người Việt Nam. Một nhà giáo ở Huế chia sẻ trên mạng: “Nếu không có một tình yêu lớn đối với Tổ quốc thì không có một nhà thơ nào viết nổi những câu thơ lay động tâm hồn như vậy. Và đó cũng chính là điều ta nhận thấy ở Nguyễn Việt Chiến. Bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển, vì vậy là một thông điệp về tình yêu Tổ quốc và sứ mạng công dân!”.
Nhạc sĩ Phạm Minh Thuần ở TP Hồ Chí Minh đã phổ nhạc bài thơ này theo nhịp hành khúc, hùng tráng. Tuy có cắt bớt một vài đoạn thơ và thay đổi một số câu chữ, song nhạc sĩ Phạm Minh Thuần vẫn giữ được cái hồn, cái thần của Tổ quốc nhìn từ biển. Vì bài thơ này đã quá nổi tiếng nên khi phổ nhạc ông cũng rất cân nhắc.
Sau nhạc sĩ Phạm Minh Thuần, nhạc sĩ Quỳnh Hợp tiếp tục dùng giai điệu chắp cánh Tổ quốc nhìn từ biển. Nữ nhạc sĩ người Hà Nội đang làm việc tại Đài Phát thanh TP Hồ Chí Minh kể về việc chị đã “gặp” bài thơ của Nguyễn Việt Chiến: “Tháng 5/2011, tôi trở về đất liền sau chuyến đi Trường Sa thì được tin Bộ Tư lệnh Hải quân trao giải A cho ca khúc Lính đảo đợi mưa - thơ Trần Đăng Khoa. Tôi đọc tin này trên một báo mạng và thấy đường link đến bài thơ Tổ quốc nhìn từ biển cùng bài phỏng vấn nhà báo - nhà thơ Nguyễn Việt Chiến. Tôi có ấn tượng đặc biệt với bài thơ đó nên tải về đọc trong mấy ngày và phổ nhạc trong 3 tiếng đồng hồ”.
Phổ nhạc xong, Quỳnh Hợp gửi email chia sẻ với những người bạn thân thiết trong “nhóm Trường Sa”. Ngay trong buổi tối hôm đó, chị đưa ca khúc mới toanh của mình lên facebook, hôm sau đưa đi hòa âm phối khí và hẹn nhóm Artista thu ngay vào lúc 4 giờ chiều. Sáng hôm sau, ca khúc xuất hiện trên một báo mạng.
Theo nhạc sĩ Quỳnh Hợp, phần âm nhạc trong Tổ quốc nhìn từ biển chỉ ở mức… trung bình, song hiệu ứng của tác phẩm này lớn hơn cả dự đoán của chị. Bài hát đã chuyển tải được cảm xúc và có tính hiệu triệu rất cao. Đó là lời hiệu triệu từ trái tim, là khúc tráng ca khẳng định hùng hồn chủ quyền thiêng liêng của đất nước.
YÊN LAN
