Những giai điệu ngọt ngào, sâu lắng, lúc lại tươi vui, khí thế, dân ca bài chòi nhẹ nhàng đi vào lòng người. Tình yêu đối với loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc này được lưu truyền từ đời này sang đời khác, và đến hôm nay vẫn khiến người ta thổn thức. Với đặc thù riêng biệt, dân ca bài chòi đang nhận được nhiều ưu ái. Không chỉ có sức hấp dẫn với người mộ điệu, dân ca bài chòi còn đặc biệt khơi lòng lớp trẻ ở Phú Yên.
Ảnh: XUÂN HIẾU
Nặng lòng với loại hình nghệ thuật độc đáo này, các nhà nghiên cứu càng nhận ra cái riêng biệt hấp dẫn đã và đang làm say lòng bao thế hệ. Dân ca bài chòi kế thừa nhiều giá trị văn hóa từ các loại hình âm nhạc, làn điệu dân gian khác. Từ đó kết tinh thành một loại hình nghệ thuật không lẫn với ai. Sức sống của những làn điệu dân ca bài chòi luôn được khẳng định qua năm tháng. Cứ ngỡ bị mai một, lãng quên trong cái ào ạt, muôn sắc màu nghệ thuật của cuộc sống hiện tại, song kỳ thực, dân ca bài chòi vẫn như ngọn lửa âm ỉ cháy. Hễ có dịp, ngọn lửa ấy lại bùng lên và lan tỏa trong lòng những người yêu dân ca. Đáng nể hơn khi dân ca bài chòi chuyền lửa nhanh chóng đến cả những bạn trẻ, những em thiếu nhi.
Chúng ta từng biết đến những lớp học dân ca bài chòi miễn phí ở huyện Đông Hòa. Nhiều gia đình truyền thống hát dân ca đang luyện cho con cháu theo đuổi niềm đam mê này. Và hôm nay, không ít gương mặt trẻ nổi bật trên sân khấu, trong các hội thi, với tiết mục hát dân ca bài chòi độc đáo. Là khán giả ở một hội thi dân ca bài chòi, chị Nguyễn Thị Ái Phi, một thành viên CLB Đàn hát dân ca huyện Đông Hòa cho biết: “Các em rất thích các làn điệu dân ca bài chòi. Nếu có những lớp dạy miễn phí cho các em, mà mời tôi dạy thì tôi sẵn sàng. Đây là nghệ thuật mà tôi đam mê từ nhỏ và bây giờ tôi đang dạy cho con của mình”.
Những năm gần đây, những sân chơi, hội thi về dân ca bài chòi đã trở nên sôi động ở Phú Yên. Không chỉ rôm rả ở làng quê dịp lễ tết mà dân ca bài chòi còn hiện hữu ngay giữa lòng TP Tuy Hòa. Điều bất ngờ không cho riêng những ai yêu thích dân ca, đó là những người trẻ tham gia và háo hức chẳng kém người già. Khán giả đã đông dần những bạn trẻ từ tò mò cho đến hứng thú với nghệ thuật này. Em Nguyễn Thị Thu Trang, học sinh lớp 9 huyện Đông Hòa bày tỏ: Khi em còn nhỏ thì đã nghe ông của em hát, rồi sau đó là mẹ của em cũng tập cho nữa, nên em rất thích những làn điệu ấy. Dần dần em theo ông với mẹ để tập hát dân ca bài chòi. Em biết hát từ năm lớp 6 và đến bây giờ thì biết hát nhiều điệu của dân ca bài chòi”.
Dân ca bài chòi thường tạo ấn tượng độc đáo, duyên dáng với nét riêng trên sân khấu ca nhạc tổng hợp. Còn với những sân chơi, hội thi chuyên biệt cho nghệ thuật này thì sức hấp dẫn càng không ngờ. Mới đây, Liên hoan Dân ca bài chòi lần thứ I do VTV Phú Yên tổ chức là một minh chứng hùng hồn. Liên hoan thu hút gần 130 thí sinh đến từ 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa tham gia. Ấn tượng nhất là có nhiều em còn rất nhỏ đã hát dân ca bài chòi ngọt đến mê mẩn lòng người. Em Ngô Thị Thương, học sinh lớp 6 ở tỉnh Bình Định, đạt giải nhất nhóm tuổi từ 12 đến 17 rụt rè cho biết: “Em nghĩ chỉ cần mình chăm chỉ, chịu khó tập sẽ hát được thôi, giống như siêng năng học hành vậy. Khi hát bài chòi thì em thường được người lớn khuyến khích, cổ vũ lắm, để em thấy vui và hát hay hơn”.
Đáng mừng là bây giờ có nhiều em đến các câu lạc bộ dân ca bài chòi, tham gia các lớp học và chịu khó học hỏi từ ông bà cha mẹ mình. Thế mới biết dân ca bài chòi có hấp lực đáng kể. Hẳn nhiên trong suy nghĩ của nhiều người, dân ca bài chòi cần được khơi dậy, bảo tồn và phát huy. Song có người giữ lửa cho dân ca bài chòi, thì phải có người tiếp nhận một cách bài bản. Để rồi giờ đây, nhiều bạn trẻ đã có thể tự hào nói rằng dân ca bài chòi là đặc sản, chớ bỏ qua với du khách khi đến Phú Yên. Em Trần Mỹ Tiên, một bạn nhỏ đam mê hát dân ca bài chòi ở phường 9, TP Tuy Hòa tâm sự: Hồi mới tập, em hát không được nhưng sau một thời gian tập luyện, dần dần em hát khá lên. Em thấy các bài hát dân ca bài chòi, các làn điệu đều có một ý nghĩa riêng của nó. Khi em hát và hiểu ý nghĩa của nó thì em càng yêu quê hương mình hơn”.
KIM CHI
(Đài Phát thanh - Truyền hình Phú Yên)
