Danh sách Ban Giám khảo Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18 vừa được công bố, trong đó thu hút sự chú ý nhiều nhất là 9 người cầm cân nảy mực ở hạng mục quan trọng và được chờ đợi nhất: phim truyện. Về nghề thì không có gì phải bàn, bởi có 2 nghệ sĩ nhân dân cùng các nhà văn, nhà biên kịch, đạo diễn, nhà quay phim uy tín… ngồi ghế giám khảo. Nhưng còn người trẻ thì sao?
Ban Giám khảo phim truyện do đạo diễn - Nghệ sĩ nhân dân Đào Bá Sơn làm chủ tịch, cùng các thành viên: nhà văn Chu Lai, nhà biên kịch Đinh Thiên Phúc, đạo diễn Hồ Quang Minh, nhà quay phim Phạm Thanh Hà, nhà giáo Nguyễn Trung Phan, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Nghệ sĩ nhân dân Lan Hương và đạo diễn Hoàng Anh. Với các gương mặt gạo cội này, trong đó một số người từng cần cân nảy mực tại các kỳ liên hoan trước, có thể thấy Ban Giám khảo phim truyện năm nay vẫn thiếu những người trẻ. Trong 9 thành viên, người có tư duy trẻ nhất mà công chúng được biết chính là Nghệ sĩ nhân dân Lan Hương, Trưởng đoàn Kịch thể nghiệm của Nhà hát Tuổi Trẻ.
Vì sao khán giả lại quan tâm đến tuổi tác của người cầm cân nảy mực? Những người giỏi nghề, có kinh nghiệm và có uy tín ngồi vào ghế giám khảo vẫn chưa đủ hay sao? Vấn đề là nghệ thuật luôn đòi hỏi sự mới lạ, sáng tạo độc đáo. Ban Giám khảo có những gương mặt trẻ sẽ dễ dàng cảm nhận và ủng hộ cái mới, trong khi các thành viên lớn tuổi thường chọn cách an toàn thay vì chọn sự đột phá và thường không mặn mà với những tìm tòi sáng tạo của thế hệ sau. Điều đó thể hiện rõ nhất tại lễ trao giải Cánh Diều 2011. Ban Giám khảo (mà đa phần đều ở tuổi thất thập, thành viên “trẻ” nhất cũng gần 50 tuổi) đã làm những người yêu điện ảnh kinh ngạc khi trao Cánh Diều Bạc cho Long Ruồi - bộ phim hài - hành động mang dáng dấp phim HongKong ở thập niên 80, đồng thời đẩy Hot boy nổi loạn và câu chuyện về thằng Cười, cô gái điếm và con vịt - bộ phim gai góc song cũng đầy nhân văn và đầy chất điện ảnh, từng đoạt Bông Sen Bạc cùng bộ phim về chiến tranh Mùi cỏ cháy tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 - xuống đứng cùng hàng với phim Lệ phí tình yêu, chỉ nhận bằng khen rồi được “an ủi” thêm bằng giải thưởng do báo chí bình chọn. Không những thế, một số giải cá nhân cũng được trao cho ê kíp làm phim Long ruồi, mà ngạc nhiên hơn cả là giải Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất và Đạo diễn xuất sắc nhất, đến mức “cha đẻ” của Long ruồi - đạo diễn Charlie Nguyễn - thốt lên: “…Nếu được trao giải đạo diễn phim có doanh thu cao nhất thì tôi thấy tự hào và thấy xứng đáng hơn vì Long ruồi đã làm được điều đó. Nhưng phải nói thẳng Long ruồi là phim tôi thấy mình làm tệ nhất, còn nhiều điều đáng tiếc nhất... trong các phim tôi đã làm”.
Tất nhiên, mỗi sân chơi có một tiêu chí riêng. Và nếu nhìn vào phần lớn kết quả ở hạng mục phim truyện tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 17 thì những người yêu điện ảnh có lẽ sẽ… yên tâm về kết quả phim truyện tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18. Trong liên hoan phim được tổ chức tại TP Tuy Hòa, Ban Giám khảo đã có những đánh giá công bằng đối với phim tư nhân, đúng như lời bà Ngô Phương Lan, khi đó là Phó cục trưởng phụ trách Cục Điện ảnh, nói với báo giới: “Không có sự phân biệt giữa phim tư nhân với phim nhà nước”. Đồng thời, Ban Giám khảo cũng cho thấy cái nhìn thoáng và “trẻ”, khi ghi nhận nỗ lực tìm tòi sáng tạo của đạo diễn Vũ Ngọc Đãng trong một bộ phim gai góc nhưng cũng đầy nhân văn, bằng giải thưởng Bông Sen Bạc. Hy vọng cái nhìn thoáng và “trẻ” đó tiếp tục được duy trì ở Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18, sẽ khai mạc vào ngày 14/10, tại TP Hạ Long (tỉnh Quảng Ninh).
YÊN LAN
