Có lẽ hiếm thấy nơi đâu trên đất nước này có được một không gian lý tưởng để đọc thơ như núi Nhạn - Tuy Hoà. Núi không cao nhưng đứng trên đỉnh có thể thu vào tầm mắt khung cảnh bao la với biển, sông, đồng, núi. Cổ tháp nằm trên đỉnh núi Nhạn, đã khơi nguồn cảm hứng cho bao thế hệ văn nghệ sĩ.

Hội thơ xuân được tổ chức khá sớm ở vị trí “đắc địa” này, và đêm thơ Nguyên tiêu đã trở thành một hoạt động  văn hoá lớn của nhân dân Phú Yên và bạn yêu thơ ở các tỉnh Nam Trung Bộ, Tây Nguyên. 

Thơ Nguyên tiêu 2007 có sự góp mặt của các cây bút ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Từ Huế, thi sĩ Ngàn Thương gởi bài Tự khúc xuân và cho rằng, sự kết hợp các yếu tố núi sông, trăng, gió, mùa xuân và thi ca đã làm cho ngày hội thơ Phú Yên có sức quyến rũ đặc biệt với các thi nhân:

Không thơ

 Chắc núi cũng buồn

 Ngồi nghe gió hát, sông Chùa lượn quanh

 Không trăng

 Chắc sẽ buồn tênh

 Lấy ai gửi chút tâm tình đêm nay

 Nếu không có tháp Nhạn này

 Rêu đâu muốn mọc phủ đầy hồn non

Từ Cà Mau, cây bút trẻ Hồ Thanh Ngân, một người con của Phú Yên, viết về phong trào thơ Phú Yên trong bài Tháp Nhạn:

Không ở đâu thơ nhiều như ở đây

Bạn bè gặp nhau nói một câu lục bát

Tháp Nhạn nhờ thơ bay lên cao

Người nhờ tháp giữ cân bằng mặt đất

Đêm thơ Nguyên tiêu Phú Yên trở thành cuộc hội ngộ của các cây bút gần xa. Phạm Dạ Thuỷ (Khánh Hoà) luôn giữ trong lòng nỗi Khát cháy mùa thơ xưa:

Sông Ba ngày tháng trôi

Tháp Nhạn hoài lộng gió

Ta như người mắc nợ

 Dang dở mấy chuyến tàu

Nhiều văn nghệ sĩ gốc Phú Yên phiêu bạt bốn phương trời khi về quê ăn Tết cũng nấn ná chờ đến sau rằm tháng Giêng mới ra đi. Thậm chí, sau Tết, có người tranh thủ vào Sài Gòn giải quyết một số công việc cơ quan rồi lại về Phú Yên để dự đêm thơ. Có thể thấy tâm trạng háo hức chờ đến đêm thơ Nguyên tiêu trong bài Ngàn năm tháp Nhạn của Trần Văn Phú:

Bước đường đời dong ruổi muôn phương

Mang theo bóng hình tháp Nhạn

Đêm thơ Nguyên tiêu nghĩa tình sâu nặng

Day dứt lòng người chưa kịp về quê.

 Đối với những người con xa xứ, hình ảnh núi Nhạn sông Đà luôn nhắc nhớ đến quê hương:

Nghe ngây ngất giữa đất trời hôn phối

Bao nhiêu năm phiêu dạt chốn đô thành

Nếu chẳng về sông Ba núi Nhạn

Tôi bao giờ biết xuân đến từ đâu ?

(Hương quê – Trương Duy Vũ)

Những người đang sống tại quê nhà, nhìn thấy núi Nhạn mỗi ngày song vẫn rung động trước vẻ đẹp của tháp cổ trong đêm Nguyên tiêu và đợi chờ hội thơ như đợi chờ tri kỷ:

Nguyên tiêu -  ôi, đêm hội

Bao đêm mải miết chờ

Trăng vờn trên tháp Nhạn

Ta hoà vào đêm thơ

(Trang thơ – Thu Hồng)

Để có thơ đọc trong đêm Nguyên tiêu, nhiều người chuẩn bị rất chu đáo từ nhiều tháng trước đó. Nguyên Đạt viết:

Ươm thơ từ buổi thu đông

Hong thơ từ ngọn lửa lòng chờ mong

Nguyên tiêu gặp gỡ tri âm

Bên dòng Nhạn Tháp thả dòng sông trăng

Đến với tháp cổ đêm thơ, người ta có cảm giác được đắm mình trong không gian thân thuộc đã lùi xa trong ký ức, có lời mẹ ru, có tiếng sáo thổi, có những hình ảnh như thực như mơ:

Tháp cổ bóng ngà toả sáng

Gió lùa tóc xoã bờ trăng

Lời ru hút theo tiếng sáo

Thả hồn mờ ảo cung Hằng

(Hương xưa – Vạn Hạnh)

Ngắm tháp cổ trong đêm thơ, mỗi người nảy sinh một tứ thơ khác nhau. Trần Thiện Lục thì liên tưởng đến nền văn hoá Chiêm Thành và những vũ nữ rực rỡ nhan sắc:

Lặng vào giữa chốn xa xăm

Và đồi trăng gió mưa giăng đầy trời

Nhìn núi Nhạn trắng mưa rơi

Nghiêng nghiêng tháp cổ chơi vơi nhạt nhoà

Vẫn in bóng dáng ngọc ngà

Thân hình vũ nữ trên toà tháp cao

Mắt buồn vũ nữ đêm sao

Hằng thương thành cổ chìm vào lãng quên

(Tháp cổ thành xưa)

Lê Anh thì nhận thấy tháp cổ như có linh hồn:

PHẠM NGỌC HIỀN