Văn hóa ẩm thực là một biểu hiện sinh động của con người, nó vừa là nét văn hóa hàm chứa những triết lý, vừa là nghệ thuật trình bày, thưởng thức. Đối với ngành du lịch, ẩm thực có vai trò và ý nghĩa quan trọng, một sản phẩm không thể thiếu trong các tour du lịch. Có thể nói ẩm thực là sứ giả đặc biệt góp phần quảng bá, giới thiệu du lịch, là yếu tố “thu hút” và “níu chân” du khách.
Các đầu bếp thi nhau trổ tài các món đặc sản của đơn vị mình - Ảnh: T.QUỚI
NGÀY HỘI ẨM THỰC ĐẤT PHÚ
Sở VH-TT-DL Phú Yên vừa tổ chức hội thi Văn hóa ẩm thực, mang lại không khí tươi mới, hào hứng với tất cả các đơn vị tham gia. Mỗi huyện, thị, thành phố, các nhà hàng, khách sạn, trường nghề đều dành tâm sức đầu tư cho các món ăn (nhiều đơn vị thuê đầu bếp các nhà hàng, khách sạn lớn để làm món dự thi - PV) theo tiêu chí: ngon, bổ, rẻ và mang sắc thái, đặc trưng riêng!
Các đơn vị đã trình diễn tại hội thi nhiều món ăn mang đậm bản sắc văn hóa vùng miền và được trang trí một cách cầu kỳ, ấn tượng như một tác phẩm nghệ thuật. Phải nói là “mỗi món một vẻ, mười phân vẹn mười” - một vị giám khảo ví von. Có thể tạm phân làm 3 nhóm: Nhóm các món đặc trưng miền núi của đồng bào dân tộc thiểu số, nhóm các món đồng quê và nhóm các món hải sản.
Nếu như huyện Sông Hinh mang đến món đặc trưng là thịt bò hấp ống tre, bò nấu cay mẳn và canh bồi, những món theo phong cách người đồng bào Ê Đê, thì huyện Sơn Hòa cũng là món bò nhưng có sự khác biệt. Món chính là bò um, các đầu bếp đội huyện Sơn Hòa đã giới thiệu món ăn truyền thống độc đáo của người đồng bào, chỉ được chế biến trong những ngày hội của làng hay cúng, lễ. Nguyên liệu gồm có: lưỡi bò, ruột non bò, ớt xanh, sả củ và gia vị khác. Bò um ăn với cơm gạo lúa rẫy kèm với muối kiến vàng, lá é trắng... Ngoài món này, huyện Sơn Hòa cũng giới thiệu món lá sắn kho và bò nướng muối ớt. Với những nguyên liệu dân dã dễ tìm nhưng khi lên mâm đã khiến ban giám khảo và thực khách xuýt xoa khi nếm thử. Trong khi đó, huyện Đồng Xuân tạo nên sự phong phú hơn với các món cá sông, suối cũng được chế biến hết sức cầu kỳ và đặc trưng của địa phương mình.
Ở nhóm thứ hai, nhiều đơn vị gặp nhau ở ý tưởng với những món từ nguyên liệu cá, cua đồng. Huyện Đông Hòa dự thi các món: lẩu cháo cua đồng, gà xông khói ngũ sắc và bông bí đỏ nhồi thịt. Theo anh Trần Trung Lập, bếp chính cho biết, cả 3 món này đều rất gần gũi với người dân, ai cũng đã từng ăn, nguyên liệu tại chỗ, giá lại mềm nhưng lại hết sức bổ dưỡng mang hương vị đồng quê. Khách sạn Hùng Vương cũng dự thi món lẩu cua đồng, có điều cách trình bày và công đoạn chế biến có khác hơn. Huyện Tây Hòa, nhà hàng Cơm niêu Tuy Hòa đều gặp nhau ở món cá đá (một loại cá suối rất ngon) nướng (chiên) và cá nhét nấu mẳn... Tất cả đã tạo nên một hương vị đồng quê, dân dã và chân chất với cách trình bày như một mâm cơm gia đình ấm cúng.
Ở nhóm các món ăn hải sản, các đơn vị hầu như đều chọn sò huyết Ô Loan, một loại đặc sản đã được “đóng đinh” thương hiệu không chỉ ở địa bàn huyện Tuy An mà cả tỉnh, cả nước đều biết đến. Có điều các đầu bếp đều chọn cách chế biến, trình bày lạ hơn thường ngày là nướng, hấp chấm muối tiêu. Trong khi, đầu bếp Năm Đời huyện Tuy An xuất chiêu với món sò huyết rang me, thì khách sạn Việt Hương cũng gây ấn tượng với món gỏi sò huyết. Hàu, dông đất, tôm, mực, sứa là những hải sản mà các đơn vị chuộng dùng khi chế biến món.
Bên cạnh đó, mỗi đơn vị dự thi đều chọn cho mình những món hết sức đặc trưng, như huyện Tuy An, Phú Hòa thì không quên giới thiệu món bánh tráng Hòa Đa, Đông Bình cuốn thịt heo luộc, cá mương nướng; khách sạn KaYa thì món lẩu sứa KaYa; nhà hàng Bán Đảo Ngọc món xôi bồ câu áp chảo; nhà hàng Cơm niêu Tuy Hòa thì cơm niêu cá đồng và các loại mắm...
Ông Phạm Văn Bảy, Phó giám đốc Sở VH-TT-DL Phú Yên cho biết: “Hội thi đã giới thiệu nhiều món ăn phong phú, ngon, độc đáo, dân dã và mang nét đặc trưng riêng của từng đơn vị, địa phương trong tỉnh. Qua đây, các đơn vị, địa phương khẳng định những món “đinh” của mình, đồng thời giao lưu học tập thêm các món đặc trưng khác để đánh vào thị hiếu của khách du lịch là thích món đặc sản của địa phương”.
SỨ GIẢ “THU HÚT” VÀ “NÍU CHÂN” DU KHÁCH
Nếu nói du lịch chỉ có thiên nhiên và con người thì chưa đủ. Một yếu tố quan trọng để níu chân du khách chính là ẩm thực. Trong xu thế phát triển đa dạng của nhu cầu du lịch, ẩm thực không chỉ là phục vụ cho nhu cầu của khách về ăn uống đơn thuần mà đã trở thành mục đích của các chuyến đi. Chính vì vậy, các nhà hàng, khách sạn, địa phương phát triển du lịch luôn chú trọng đến các món ăn đặc trưng để giới thiệu với du khách trong và ngoài nước.
Không chỉ vậy, ẩm thực còn được nhiều chuyên gia nâng tầm ý nghĩa và vai trò lớn hơn, có thể trở thành “thương hiệu du lịch quốc gia”. Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Tổng giám đốc Công ty Du lịch Vietravel, cho rằng: “Ẩm thực là một giá trị văn hóa vượt trội, mang đậm dấu ấn văn hóa dân tộc và trường tồn qua nhiều thời kỳ. Với hàng ngàn món ăn ngon, đặc trưng khắp 3 miền, nổi tiếng thế giới, ẩm thực hoàn toàn có thể trở thành thương hiệu của ngành du lịch Việt Nam”. Còn chuyên gia Philp Kotler, người được coi là nhà sáng lập trường phái marketing hiện đại gợi ý: “Việt Nam nên trở thành bếp ăn của thế giới”.
Trở lại câu chuyện ẩm thực Phú Yên, qua hội thi ẩm thực có thể thấy có rất nhiều món ăn ngon và đặc trưng. Nhưng để những món ấy trở thành thương hiệu chung của tỉnh, để du khách gần xa biết tiếng thì chưa. Để làm được điều đó cần một chiến lược quảng bá tuyên truyền mạnh mẽ để định hình ngay trong suy nghĩ, nhận thức của người dân địa phương và du khách. Nói ví dụ, khi đến Huế khách luôn nhớ và chọn món cơm hến hay ra Thủ đô phải ăn cho được bát phở Hà Nội, còn đến Phú Yên thì khách phải nhờ “chủ nhà” tư vấn. Nhà báo Đào Đức Tuấn, người chuyên viết mục ẩm thực trên một số báo, chia sẻ: “Thật sự Phú Yên có nhiều món ngon nhưng mới chỉ ở tầm địa phương, chưa được nhiều người biết đến và khẳng định thương hiệu ở tầm vóc cao hơn”.
Ông Phạm Văn Bảy còn cho biết: “Ẩm thực có vai trò quan trọng gắn liền với phát triển du lịch. Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp với những chuyên gia về ẩm thực tiếp tục nghiên cứu và thông qua các phương tiện truyền thông để quảng bá, giới thiệu một cách rộng rãi những món ăn đặc sản. Kết hợp các sự kiện lớn của tỉnh, chúng tôi cũng sẽ tổ chức những hội thi về ẩm thực để phục vụ du khách”.
Có thể nói không ngoa rằng ẩm thực là sứ giả đặc biệt để quảng bá thương hiệu du lịch của từng địa phương đến với du khách trong trước và bạn bè thế giới. Thông qua ẩm thực du khách sẽ hiểu thêm về văn hóa, sinh hoạt và lối sống của vùng đất mà họ đang đến.
TRẦN QUỚI
