Một đoạn ống dẫn dầu Nga trên lãnh thổ Belarus - Ảnh: Itar-Tass

Cao ủy Năng lượng EU Andris Piebalgs cho biết, hành động của Belarus tuy không gây ra thiệt hại tức thì đối với việc Nga cung cấp năng lượng cho EU nhưng lại tạo ra sự rủi ro lớn khiến ông phải yêu cầu các quan chức Liên bang Nga và Belarus giải thích cặn kẽ ngay tức khắc.

Tổng Giám đốc Simon Vainshtok của Công ty vận hành đường ống dẫn dầu Transneft đã buộc tội Belarus đã lấy trộm dầu của Liên bang Nga, đoạn chạy qua đường ống mang tên Druzba.

Đây là đường ống dẫn dầu cung cấp từ Nga cho các nước EU. Ông Simon Vaishtok được báo chí Nga dẫn lời nói rằng ngày 6/1 phía Belarus không hề thông báo gì, đơn phương hút trộm dầu từ đường ống Druzba (hữu nghị) vốn chỉ để cung cấp cho các nước Tây Âu.

Theo ông Simon Vaishtok, phía Belarus đã rút trộm của Nga 79.000 tấn dầu. Tổng Giám đốc Transneft kêu gọi phía Minsk đảm bảo việc vận chuyển dầu qua đường ống trên lãnh thổ Belarus không bị ngưng trệ.

Ông khẳng định phía Nga sẽ làm tất cả mọi điều để tăng cường xuất khẩu dầu mỏ sang châu Âu qua các đường khác.

Đường ống Druzba dài gần 3.000 km có công suất vận chuyển mỗi ngày 1,2 triệu thùng dầu từ Nga đến Đông và Trung Âu thời gian qua luôn làm việc trong tình trạng hết công suất.

Các hãng tin Nga Interfax và Itar-Tass cho biết, chính Cty Năng lượng và Công nghiệp Belneftekhim của Belarus đã làm ngưng việc vận chuyển dầu mỏ của Nga qua đường ống Druzba tới Đức, Ba Lan, và Ukraine.

Các quan chức Cty Belneftekhim đã từ chối bình luận trước câu hỏi của các phóng viên về vấn đề này.

Tại Vácsava ngày 8/1, Bộ Kinh tế Ba Lan xác nhận Ba Lan bị ảnh hưởng từ việc ngưng trệ cung cấp dầu mỏ từ phía Nga qua đường ống quá cảnh Belarus.

Trước mắt, sự tác động dẫn đến việc thiếu dầu mỏ ở Ba Lan và Đức là không đáng kể vì các nhà máy lọc dầu ở hai nước EU này đã luôn duy trì được lượng dầu mỏ dự trữ chiến lược.

Chính phủ Đức xác nhận việc đường ống dẫn dầu cung cấp cho hai nhà máy lọc dầu ở Đức đã bị đóng. Tuy nhiên phía Berlin chưa khẳng định được nguyên nhân nào gây ra sự cố này.

Phát ngôn viên của Cao Ủy năng lượng EU Pebalgs nói rằng EU sẽ cho tìm hiểu xem liệu Slovakia và các nước ở vùng Đông – Nam Âu có bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng năng lượng giữa Nga-Belarus hay không.

Trong trường hợp các nước này phải sử dụng đến số dầu dự trữ chiến lược của mình, Cao Ủy Năng lượng EU sẽ triệu tập một cuộc họp khẩn cấp các chuyên gia năng lượng 27 nước thành viên EU để tìm cách đối phó. Hiện nay Ba Lan còn dự trữ dầu đủ dùng cho các nhà máy lọc dầu chạy trong 80 ngày, Đức còn dự trữ được 130 ngày.

Việc đóng van đường ống dẫn dầu của Nga qua Belarus diễn ra chỉ vài ngày sau khi Matxcơva và Minsk ký kết với nhau một hiệp định mới về giá hơi đốt nhằm tránh cho sự bế tắc kéo dài qua đêm giao thừa.

Belarus cho biết họ buộc phải ký với Nga một hiệp định mà Minsk gọi là hiệp định bất lợi về hơi đốt. Theo đó, Minsk phải trả giá 100 USD/1.000 m3 hơi đốt thay vì chưa đầy 50 USD/1.000 m3 giá ưu đãi mà Liên Xô dành cho Belarus trước đây.

Để trả đũa Nga, Belarus tuyên bố sẽ đánh thuế 45 USD/1 tấn dầu Nga chuyển cho Tây Âu qua đường ống chạy trên lãnh thổ Belarus.

Một số quốc gia châu Âu hiện vẫn phải phụ thuộc vào nguồn cung cấp năng lượng từ Nga. Các nước EU phụ thuộc tới khoảng 25% hơi đốt từ Nga còn Belarus phụ thuộc rất nặng nề  cả về dầu mỏ lẫn hơi đốt vì nước này trước đây vẫn được Nga trợ giá năng lượng.

Theo TPO