Đại sứ Lê Lương Minh cho rằng, với vị thế ngày càng lớn tại Liên Hợp Quốc (LHQ) và trên trường quốc tế, sẽ đến lúc Việt Nam nghĩ đến việc ra ứng cử chủ tịch đại hội đồng LHQ hoặc tổng thư ký LHQ.

Vừa qua, Việt Nam đã được chọn làm ứng cử viên (UCV) duy nhất của Châu Á cho ghế uỷ viên không thường trực của Hội đồng Bảo an LHQ nhiệm kỳ 2008-2009. Nếu trúng cử, ta được gì, thưa Đại sứ?

Dai su VN tai LHQ Le Luong Minh

Mặt khác, HĐBA bàn rất nhiều vấn đề, từ gìn giữ hoà bình an ninh quốc tế, vấn đề chiến tranh và hoà bình, điều tiết binh bị, hay nhạy cảm như trừng phạt hay không trừng phạt một nước nào đó về những vi phạm... Tất cả ảnh hưởng lớn đến an ninh chính trị, thậm chí sự tồn tại, tồn vong của một chế độ, một quốc gia... Khi Việt Nam có điều kiện tham gia những quyết định quan trọng như vậy, chính chúng ta đã tham gia vào gìn giữ hoà bình an ninh quốc tế. Mỗi quyết định của HĐBA đều ảnh hưởng rất lớn đến một quốc gia. Qua đóng góp như vậy, vị thế của Việt Nam càng được khẳng định, tạo điều kiện cho ta tham gia những công việc quy mô hơn trong tương lai.

Quy mô hơn, nghĩa là ở cấp độ nào, thưa Đại sứ?

Ngoại giao đa phương Việt Nam mấy thập kỷ qua đã có những bước trưởng thành rất dài. Nhưng nhiệm vụ của ngoại giao đa phương trong thời kỳ tới còn lớn hơn nhiều. Việt Nam gia nhập WTO, lần đầu tiên đăng cai APEC, lần đầu tiên tham gia HĐBA..., đó là niềm vui, nhưng cũng mở ra thời kỳ chúng ta có những nhiệm vụ chưa bao giờ đảm nhiệm.

Ở LHQ, Việt Nam đã đảm nhiệm một số chức vụ quan trọng: Là thành viên của Hội đồng Kinh tế xã hội, Hội đồng Nhân quyền, Phó Chủ tịch Đại hội đồng. Một ngày nào đó, Việt Nam phải gánh vác việc ứng cử làm chủ tịch đại hội đồng. Thậm chí, khi có điều kiện, Việt Nam có thể nghĩ đến ứng cử tổng thư ký LHQ. Về lâu dài, Việt Nam phải xác định cố gắng để đảm nhiệm tất cả những công việc quan trọng nhất của các diễn đàn quốc tế.

Việc được chọn làm UCV duy nhất có đồng nghĩa với việc Việt Nam chắc chắn giành ghế HĐBA?

Khi là UCV duy nhất của nhóm thì khả năng trúng rất cao. Nói như vậy không có nghĩa là Việt Nam sẽ thắng 100%, nhưng ngay cả sau này, nếu có UCV mới ra ứng cử, thì UCV được nhóm thông qua rồi sẽ có lợi thế nhiều hơn. Thứ hai, UCV được nhóm thông qua là điều kiện thuận lợi để tranh thủ sự ủng hộ của các nhóm khu vực khác. Một UCV được nhóm đề cử nghĩa là được nhóm tín nhiệm, được đánh giá cao về lập trường, chính sách xây dựng, khả năng đóng góp của nhóm đó vào nỗ lực gìn giữ hoà bình an ninh quốc tế, do vậy các nhóm khác sẽ dựa vào đánh giá đó để ủng hộ.

Vào HĐBA, VN sẽ tham gia việc gìn giữ hoà bình quốc tế. Vậy khả năng, cũng như sự chuẩn bị của ta đến đâu?

Tiêu chuẩn cơ bản để được bầu vào HĐBA là UCV phải thể hiện được chính sách xây dựng, yêu chuộng hoà bình, khả năng đóng góp vào nỗ lực chung gìn giữ hoà bình và an ninh quốc tế. Việc tham gia vào lực lượng gìn giữ hoà bình sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn để các nước nhìn nhận khả năng đóng góp của UCV nhưng không phải điều kiện bắt buộc.

Việt Nam đã chủ động chuẩn bị bằng cách tổ chức hội thảo giữa các bộ ngành liên quan, với sự tham gia của chuyên gia quốc tế. Các cơ quan chức năng đang chuẩn bị rất tích cực. Thời gian Việt Nam quyết định chính thức tham gia không còn xa nữa. Khi mọi điều kiện chín muồi sẽ có quyết định cuối cùng.

Có những ý kiến nói rằng, khi được đề cử vào HĐBA, Việt Nam cần có quan điểm mạnh mẽ hơn về các vấn đề quốc tế. Vậy Đại sứ bình luận thế nào?

Quan điểm của ta là ủng hộ hoà bình, các nỗ lực duy trì hoà bình an ninh quốc tế, phản đối các hành động có thể gây ra nguy cơ chiến tranh, bảo vệ các nguyên tắc về chủ quyền, độc lập dân tộc... Lập trường của Việt Nam đã rõ ràng, không có gì phải bàn cãi. Chính sự nhìn nhận của các nước trong khu vực đối với ta tích cực như vậy nên các nước mới đề cử ta là UCV duy nhất. Tôi nghĩ Việt Nam đã sẵn sàng. Một khi ta xác định tham gia là ta đã sẵn sàng để hoàn thành tốt mọi nghĩa vụ của một thành viên không thường trực.

Xin cảm ơn Đại sứ!

Mỹ Hằng - (LĐ)