Bất chấp những lời kêu gọi Tokyo không nên tiếp tục mở rộng các biện pháp hạn chế xuất khẩu, Chính phủ Nhật Bản ngày 2/8 đã chính thức quyết định đưa Hàn Quốc ra khỏi danh sách đối tác được hưởng quy chế thương mại ưu đãi, còn gọi là White Countries (Danh sách trắng).
Giới chuyên gia cho biết động thái mở rộng hạn chế thương mại của Nhật Bản đối với Hàn Quốc có thể tạo thêm áp lực lên nền kinh tế lớn thứ tư châu Á, vốn đang vật lộn với những tác động từ tranh chấp thương mại Mỹ - Trung và nhu cầu trong nước cũng như hoạt động đầu tư suy yếu.
Việc đưa Hàn Quốc ra khỏi danh sách White Countries đồng nghĩa sẽ phát sinh thêm các thủ tục kiểm tra đối với nhiều mặt hàng xuất khẩu từ Nhật Bản sang Hàn Quốc như hóa chất, dược phẩm, linh kiện điện tử, máy móc..., những mặt hàng mà Hàn Quốc rất cần.
Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) sẽ đưa ra các yêu cầu kiểm tra dựa trên những phán đoán liên quan tới các vấn đề như an ninh và dự kiến việc cấp phép sẽ mất tới 90 ngày. Ngoài sự kiểm soát từ METI, Bộ Tài chính Nhật Bản cũng thông báo sẽ kiểm tra về mặt thuế quan, dù đã được METI cấp phép.
Tình hình trở nên căng thẳng hơn nữa khi Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Hong Nam-ki ngày 2/8 cho biết nước này sẽ loại Nhật Bản ra khỏi "danh sách trắng" các đối tác thương mại đáng tin cậy, đánh dấu động thái đáp trả chỉ vài giờ sau quyết định tương tự của Tokyo.
Các nhà phân tích cho biết tác động từ việc Hàn Quốc bị loạt khỏi danh sách ưu đãi sẽ tương đối hạn chế. Nhưng nếu những căng thẳng thương mại giữa Hàn Quốc và Nhật Bản kéo dài lâu hơn dự kiến, chứng có thể làm tê liệt nền kinh tế này.
Cùng ngày 2/8, phủ Tổng thống Hàn Quốc tuyên bố sẽ xem xét có duy trì thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo quân sự với Nhật Bản hay không. Thỏa thuận này là một phần chủ chốt trong hợp tác an ninh ba bên với Mỹ. Phát biểu với báo giới, ông Kim Hyun-chong, Phó Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Hàn Quốc, cho biết việc xem xét lại thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo quân sự có thể là một phần trong "các biện pháp đáp trả toàn diện" đối với việc Tokyo loại Seoul ra khỏi "Danh sách Trắng”. Ông Kim Hyun-chong nêu rõ: "Chính phủ Hàn Quốc sẽ cân nhắc liệu có thích hợp hay không khi duy trì chia sẻ thông tin tình báo quân sự nhạy cảm với một nước thiếu sự tin cậy”.
Cũng trong ngày 2/8, Ngoại trưởng Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản đã tổ chức cuộc họp ba bên tại Thái Lan, bên lề Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 (AMM-52) đang diễn ra ở thủ đô Bangkok.
Phát biểu với các phóng viên sau cuộc gặp ba bên với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono, Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-wha cho biết Mỹ đã bày tỏ quan ngại về tình hình hiện nay liên quan tới quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản. Nhà ngoại giao Washington đồng thời khẳng định sẵn sàng đóng vai trò làm dịu căng thẳng giữa hai nước đồng minh này của Mỹ.
Ngoại trưởng Kang Kyung-wha tuyên bố lấy làm tiếc về quyết định của Nhật Bản liên quan tới "Danh sách Trắng." Bà nhấn mạnh Tokyo cần rút lại các biện pháp "kiểm soát xuất khẩu" cũng như nỗ lực giải quyết các vấn đề này thông qua đối thoại.
Quyết định của Nhật Bản loại Hàn Quốc ra khởi "Danh sách Trắng" đã làm trầm trọng thêm quan hệ vốn đã căng thẳng giữa hai nước sau khi Nhật Bản ngày 4/7 vừa qua siết chặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với Hàn Quốc. Các quyết định này được cho là dập tắt hy vọng về hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn giữa Mỹ, Hàn Quốc và Nhật Bản trong bối cảnh Triều Tiên đã tiến hành các vụ phóng tên lửa vào ngày 31/7 và 2/8.
Theo TTXVN/Vietnam+
