Ngày 15/6, Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 5 về phối hợp hành động và các biện pháp xây dựng lòng tin ở châu Á (CICA) đã bế mạc tại thủ đô Dushanbe của Tajikistan với việc thông qua tuyên bố chung nhấn mạnh phản đối can thiệp công việc nội bộ của các quốc gia.
Tuyên bố chung có đoạn viết: "Chúng tôi hoàn toàn ủng hộ nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ hay công việc đối ngoại của các nước".
"Chúng tôi tái khẳng định rằng không có bất kỳ quốc gia nào hay một nhóm nước nào, vì bất kỳ lý do gì, có quyền can thiệp trực tiếp hoặc gián tiếp vào công việc nội bộ hay công việc đối ngoại của bất cứ quốc gia nào khác nhằm mục tiêu thay đổi các chính phủ hợp pháp. Mỗi nhà nước có quyền tự quyết về hệ thống chính trị của mình".
Cũng theo tuyên bố trên, hợp tác trong CICA sẽ dựa trên sự bình đẳng, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, độc lập chính trị, không can thiệp, chung sống hòa bình, cùng có lợi, từ bỏ đe dọa hay sử dụng vũ lực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ hay độc lập chính trị của bất cứ quốc gia nào dưới bất kỳ mục tiêu nào không phù hợp với những nguyên tắc hay mục tiêu của Hiến chương Liên Hợp Quốc.
Trước đó, tại hội nghị với sự tham dự của nguyên thủ quốc gia Nga, Trung Quốc và nhiều nước châu Á khác, Iran Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã tuyên bố sẽ tiếp tục điều chỉnh việc tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) nếu các bên tham gia không có "những dấu hiệu tích cực".
Tổng thống Iran khẳng định Tehran không thể đơn phương tuân thủ thỏa thuận và cho rằng tất cả các bên tham gia đều phải nỗ lực để khôi phục văn kiện này. Iran cũng mong muốn nhận được những "tín hiệu tích cực" từ các bên tham gia ký kết thỏa thuận.
Tuy nhiên, Tổng thống Rouhani không nêu chi tiết những biện pháp điều chỉnh mà quốc gia này sẽ thực hiện cũng như những "tín hiệu tích cực" mà họ mong đợi.
Từ tháng 5 vừa qua, một năm sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi JCPOA và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran, Tehran đã bắt đầu ngừng thực thi một số cam kết trong thỏa thuận vốn được ký kết với nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) từ năm 2015.
Khi đó, Iran tuyên bố sẽ bắt đầu làm giàu uranium ở cấp độ cao hơn trong vòng 60 ngày trừ khi các cường quốc ký kết thỏa thuận có biện pháp bảo vệ nền kinh tế của quốc gia Hồi giáo này trước những biện pháp trừng phạt của Mỹ.
Quan hệ giữa Iran và Mỹ không ngừng leo thang căng thẳng sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran và trong thời gian gần đây gia tăng sức ép tối đa với Tehran bằng cách chấm dứt miễn trừ trừng phạt đối với 8 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu dầu thô từ Iran.
Căng thẳng đẩy hai quốc gia này vào nguy cơ đối đầu quân sự khi Mỹ đã điều động nhiều khí tài quân sự, trong đó có các máy bay ném bom và tàu sân bay tới Trung Đông là để đối phó với điều mà Washington gọi là "các mối đe dọa từ Iran".
Việc Mỹ gia tăng sức ép là buộc Iran trở lại bàn đàm phán để sửa đổi những điều khoản trong thỏa thuận hạt nhân mà Mỹ cho rằng chưa đủ chặt chẽ vì chưa bao gồm chương trình phát triển tên lửa đạn đạo, tầm ảnh hưởng của Iran trong khu vực.
Về phần mình, Iran luôn cho rằng Mỹ đang kích động "chiến tranh tâm lý" đồng thời khẳng định sẽ có biện pháp đáp trả nếu Mỹ có hành động khiêu khích.
L.H (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)
