Chính trị gia lão thành Shimon Peres đã nhậm chức Tổng thống Israel hôm 15/7, cam kết thúc đẩy tiến trình hòa bình Trung Đông trong nhiệm kỳ 7 năm của ông.

Tuyên thệ trước Quốc hội Israel, ông Peres, 83 tuổi, nói rằng Israel phải kiến tạo hòa bình với người Palestine và các quốc gia Ảrập thông qua các biện pháp lớn và nhỏ, trong đó có việc hợp tác đào kênh và một số hồ ở vùng sa mạc giữa Israel và Jordan.

Ông Peres tuyên thệ trước Quốc hội Israel

Việc nhậm chức Tổng thống là đỉnh cao của sự nghiệp chính trị kéo dài 6 thập kỷ của ông Peres, người được quốc tế ca ngợi và đã được trao Giải Nobel Hòa bình vì những nỗ lực kiến tạo hòa bình trong khu vực. Tuy vậy, ông Peres cũng đã chịu đựng một loạt thất bại về bầu cử trong nước, nơi nhiều người coi ông là một người mơ mộng viển vông.

’’Chúng ta phải từ bỏ các vùng lãnh thổ này’’, ông Peres nói, đề cập tới bờ Tây. Ông quả quyết rằng quan điểm đó của ông là quan điểm của đa số người Israel ngày nay. Thậm chí ông còn hy vọng kiến tạo hòa bình với Iran.

Ông Peres tiếp quản một chức vụ đã bị hoen ố bởi một vụ bê bối tình dục mà đã buộc người tiền nhiệm của ông từ chức. Trông rất mạnh mẽ trong bộ đồ đen và chiếc áo sơ mi màu xanh nhạt, ông Peres nói rằng ông sẽ sử dụng chức tổng thống để khuyến khích chính phủ thực hiện những bước đi vì hòa bình, tư vấn cho các lãnh đạo Israel và ’’đối thoại với nhân dân’’. ’’Trong đời sống công chúng, các bạn không dùng gươm. Các bạn dùng ngôn từ. Các bạn nói chuyện với mọi người. Các bạn đối thoại. Đó là việc mà tôi sẽ làm. Tôi không có bất kỳ sức mạnh nào ngoài sức mạnh niềm tin của tôi’’, ông nói.

Nhiều người Israel đã coi ông Peres là người mơ mộng vì niềm tin của ông vào ’’một Trung Đông mới’’ - ngôn từ ông đưa ra vào những năm 1990 khi hòa bình với Palestine dường như đã gần kề. Mặc dù mơ ước lạc quan đó chưa bao giờ trở thành hiện thực song ông Peres không mất niềm tin.

Ông Peres nói rằng ông sẵn sàng gặp một vị tổng thống của Iran nếu cuộc gặp đó thúc đẩy hòa bình. Tuy nhiên, ông sẽ không đàm phán với lãnh đạo hiện tại của Iran, Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad - người đã nhiều lần kêu gọi tiêu diệt nhà nước Do Thái.

Là thành viên cuối cùng của thế hệ sáng lập còn hoạt động chính trị, ông Peres từng là trợ lý cấp cao của Thủ tướng Israel đầu tiên, David Ben Gurion. Ông đã xây dựng chương trình hạt nhân của Israel, xây dựng quân đội vào những năm 1950 và giữ mọi chức vụ cao trong chính phủ, gồm hai lần làm Thủ tướng.

Với tư cách là bộ trưởng ngoại giao, ông đã đóng một vai trò quan trọng trong hiệp định hòa bình đầu tiên giữa Israel và Palestine, giành Giải Nobel Hòa bình năm 1994 và uy tín ở nước ngoài như là một chính khách đáng kính. Ông cũng xoa dịu Israel với tư cách là lãnh đạo tạm thời sau vụ ám sát Thủ tướng Yitzhak Rabin năm 1995.

Quốc hội Israel đã bầu ông Peres vào ngày 13/6 kế nhiệm ông  Moshe Katsav. Ông Moshe Katsav ra đi sau khi bốn nữ nhân viên cáo buộc ông một loạt tội danh, gồm hiếp dâm và quấy rối tình dục. Đối mặt với việc bị kết tội, ông Katsav từ chức theo một thỏa thuận mà sẽ giúp ông thoát khỏi các tội danh nghiêm trọng nhất cũng như án tù.

Ở Israel, quyền lực chính trị nằm trong tay của Thủ tướng. Tổng thống chủ yếu đóng vai trò biểu tượng, đại diện cho chính phủ tại các buổi lễ chính thức và là một nhân vật thống nhất trong một đất nước có những chia rẽ chính trị sâu sắc.

Theo VNN