Từ ngày 1/10/2007, Luật sở hữu tài sản sẽ chính thức đi vào cuộc sống của người dân Trung Quốc. Cùng với Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, có hiệu lực từ ngày 1/1/2008, hai bộ luật quan trọng này sẽ tạo ra “sân chơi” bình đẳng cho mọi đối tượng và là công cụ hỗ trợ đắc lực cho công cuộc đổi mới và mở cửa ở Trung Quốc trong những năm tiếp theo.
CÔNG BẰNG ĐỐI VỚI QUYỀN SỞ HỮU TÀI SẢN TƯ
Luật sở hữu tài sản của Trung Quốc được thông qua tại phiên bế mạc kỳ họp thường niên Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc khóa 10 vừa qua, qui định: “Quyền sở hữu tài sản của nhà nước, tập thể, cá nhân và những người khác đều được pháp luật bảo hộ, không cơ quan hoặc cá nhân nào được xâm phạm”.
Người Trung Quốc sở hữu bất động sản ở thành thị sẽ được bảo hộ hợp pháp
Điểm nổi bật nhất trong bộ luật chính là qui định bảo hộ hợp pháp đối với những người sở hữu bất động sản ở thành thị. Theo qui định trước đây, các nhà đầu tư và chủ hộ gia đình chỉ được quyền sử dụng bất động sản của mình trong tối đa 70 năm. Khi luật mới có hiệu lực, thời hạn này sẽ được kéo dài (có thể đến vô hạn). Đối với đất nông nghiệp, Luật sở hữu tài sản khẳng định lại nhiều quyền lợi mà nông dân đã được hưởng, trong đó có qui định tự động gia hạn mới khi thời hạn sử dụng đất nông nghiệp đã hết (hiện nay thời hạn này là 30 năm). Ngoài ra, luật cũng nhắc lại các tuyên bố chính thức trước đây về yêu cầu ngăn cản việc cưỡng chế đất nông nghiệp để dùng cho các dự án công nghiệp.
Đây là lần thứ 7 trong vòng 5 năm qua, Dự luật Sở hữu tài sản được đưa ra thảo luận tại Quốc hội. Do bộ luật đề cập tới nhiều vấn đề mang tính thiết thực đối với cuộc sống nên đã thu hút sự quan tâm của đông đảo tầng lớp dân chúng Trung Quốc. Theo ông Lưu Ngọc Lục, tiến sĩ kinh tế trường Đại học Nam Khai, ở Trung Quốc hiện có 70-80% nhà dân cư do cá nhân sở hữu. Trước đây vì không có chuyên môn nên chính quyền thường phải xử lý những vấn đề như quyền sở hữu căn hộ, tài sản… theo luật dân sự. Nay có luật Sở hữu tài sản tư sẽ cung cấp một nền pháp lý cho nhà nước để giải quyết tranh chấp về quyền sở hữu. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, nếu dự luật được thông qua, khoảng cách giàu nghèo sẽ gia tăng, nhiều kẻ đầu cơ sẽ dựa vào kẽ hở của pháp luật để chiếm dụng đất đai của nông dân… Chính vì vậy, để có bản dự luật hoàn thiện như hiện nay, các nhà làm luật Trung Quốc phải sửa đổi hơn 60 điểm trong tổng số gần 270 điều trong bộ luật. Ông Ngô Kính Liễn, nhà kinh tế học nổi tiếng Trung Quốc, cho rằng, quyền sở hữu là nguyên tắc cơ bản của kinh tế thị trường. Vì vậy, Luật sở hữu tài sản ra đời có ý nghĩa quan trọng và sâu sắc để hoàn thiện chế độ quyền sở hữu tài sản, duy trì nền kinh tế XHCN, duy trì trật tự kinh tế thị trường XHCN, bảo hộ lợi ích thiết thực của dân chúng, xây dựng xã hội hài hòa...
BÌNH ĐẲNG HÓA TRÁCH NHIỆM ĐÓNG THUẾ GIỮA CÁC DOANH NGHIỆP TRONG VÀ NGOÀI NƯỚC
Đó là nội dung chính của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, theo đó, các doanh nghiệp trong và ngoài nước đều phải chịu đóng ở một mức thuế là 25%.
Gần hai thập kỷ qua, Trung Quốc đã áp dụng chính sách ưu đãi thuế đặc biệt. Theo đó, các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc được miễn thuế thu nhập trong hai năm đầu và giảm 50% thuế trong 3 năm tiếp theo. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp nước ngoài còn được hưởng các ưu đãi thuế khác như khấu trừ trước thuế, giảm thuế khi tái đầu tư. Với chính sách ưu đãi thuế này, Trung Quốc đã thu hút gần 700 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài và trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới. Thế nhưng, giới kinh doanh trong nước lại phản đối và coi đây là sự bất bình đẳng đối với họ, bởi họ đang phải chịu một mức thuế cao hơn rất nhiều (33% trên tổng lợi nhuận).
Theo luật mới, các công ty nước ngoài làm ăn tại Trung Quốc sẽ phải trả thêm 43 tỷ NDT (5,5 tỷ USD) tiền thuế thu nhập hằng năm. Tuy nhiên, để tránh tình trạng “sốc” trước một khoản nộp thuế mới, Trung Quốc sẽ cho phép các công ty nước ngoài được hưởng “thời gian chuyển đổi” là 5 năm trước khi mức thuế 25% chính thức được áp dụng. Trong thời gian 5 năm này, các công ty nước ngoài sẽ chỉ phải trả thêm khoảng 8 tỷ NDT/năm tiền thuế thu nhập. Bên cạnh đó, phần lớn các công ty có vốn đầu tư của Hồng Kông, Ma-cao và Đài Loan sẽ tiếp tục được hưởng mức thuế ưu đãi.
Các chuyên gia kinh tế nhận định, việc Quốc hội Trung Quốc thông qua Luật thuế thu nhập doanh nghiệp đã đánh dấu sự chuyển hướng của nước này trong chính sách thu hút đầu tư nước ngoài ở thời điểm hiện nay và khẳng định quyết tâm giảm lệ thuộc vào xuất khẩu các mặt hàng giá rẻ của Bắc Kinh. Với các nhà đầu tư nước ngoài, việc ban hành luật trên không tác động nhiều đến công việc làm ăn của họ tại Trung Quốc. Mối quan tâm hiện nay của các nhà đầu tư nước ngoài là Chính phủ Trung Quốc có tiếp tục tạo ra một sân chơi bình đẳng thông qua các quy định và luật lệ hay không. “Về lâu dài, các công ty nước ngoài vẫn sẽ đạt lợi nhuận lớn. Họ sẵn sàng chấp nhận luật thuế mới miễn là nó công bằng và minh bạch” – ông Phó chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ - Trung Quốc đại diện cho hơn 250 công ty Mỹ tại Trung Quốc đã khẳng định như vậy.
L.NAM (tổng hợp từ QĐND-VNN-VTC)
