Trong hành trình đến châu Âu, tôi đã dành một thời gian thích hợp để đến thăm Liên bang Thụy Sĩ. Đất nước nhỏ bé này treo mình bên dãy núi Alps hùng vĩ, dù ngay cả tiếng nói riêng cũng không có (tùy từng vùng mà tiếng Đức, Pháp, Ý và Romansh là ngôn ngữ chính thức) nhưng đã lập nên những kỳ tích làm cả thế giới ngưỡng mộ.

Trong những ngày đó, TP Geneva nằm kề hồ Geneva trên hai bờ sông Rhone ở tây nam đất nước Thụy Sĩ đã để lại trong tôi những ấn tượng không thể nào quên.

Cảnh quan thiên nhiên xinh đẹp, khí hậu ôn hòa là những tài nguyên quý giá, cùng với hàng trăm năm không xảy ra chiến tranh, trí tuệ và bản lĩnh con người nơi đây đã xây dựng TP Geneva giàu có, văn minh, hiện đại mà đầy quyến rũ. Với chính sách trung lập tích cực của Thụy Sĩ, Geneva từng chứng kiến nhiều hội nghị hòa bình và cũng là nơi ký kết các hiệp ước hòa bình trên thế giới.

Thành phố toàn cầu

Nhiều người không biết tên thủ đô Bern của Thụy Sĩ nhưng Geneva (tiếng Pháp là Genève) nổi tiếng vì là nơi đặt trụ sở của các cơ quan hàng đầu thế giới, như trụ sở Liên Hợp Quốc tại châu Âu, Tổ chức Thương mại thế giới, Tổ chức Y tế thế giới, Ủy ban Quốc tế của Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế…, cùng với hệ thống ngân hàng phát triển toàn cầu với tính bảo mật cao và bảo vệ khách hàng chặt chẽ, gần 200 tổ chức quốc tế thuộc chính phủ và phi chính phủ. Vì vậy mà 40% dân số của Geneva có quốc tịch nước ngoài, đến đây từ hơn 180 quốc gia. Hình ảnh chiếc ghế gỗ cao 24m với một chân gãy ngang trong quảng trường trước trụ sở Liên Hợp Quốc mãi mãi nhắc nhở nhân loại cần thúc đẩy việc tôn trọng Công ước Ottawa (Canada, 1997) về cấm mìn sát thương và để lại trong tôi ấn tượng không phai về những nỗ lực nhân đạo trong một thế giới đầy biến động hiện nay.

Với chính sách trung lập tích cực của Thụy Sĩ, Geneva từng chứng kiến nhiều hội nghị hòa bình và cũng là nơi ký kết các hiệp ước hòa bình trên thế giới. Không người Việt Nam nào lại không biết cái tên Geneva đã ghi dấu ấn vào lịch sử nước ta bằng Hiệp định chấm dứt chiến tranh của Pháp tại Đông Dương tháng 7/1954. Đặt chân đến địa điểm lịch sử này, trong tôi trào dâng cảm xúc về nơi đã ra đời một văn kiện quốc tế có ảnh hưởng sâu sắc đến vận mệnh của cả dân tộc, hệ lụy là số phận của hàng triệu gia đình cũng bị cuốn theo. Đến trung tâm hướng dẫn du lịch của thành phố, đập vào mắt tôi là bảng liệt kê nhóm 10 điểm tham quan hàng đầu kèm theo bản đồ cụ thể, tài liệu miễn phí ngập tràn. Tất nhiên với điều kiện của riêng mình, tôi không thể đi hết như mong muốn nhưng những gợi mở ban đầu này thực là quý báu cho khách phương xa đến thành phố vùng cao nguyên Thụy Sĩ này.

Cảnh quan thiên nhiên xinh đẹp, đồi núi xen lẫn sông hồ, khí hậu ôn hòa là những tài nguyên quý giá, cùng với hàng trăm năm không xảy ra chiến tranh, trí tuệ và bản lĩnh con người nơi đây đã xây dựng thành phố giàu có, văn minh, hiện đại mà đầy quyến rũ, chinh phục được trái tim của những vị khách khó tính nhất, luôn nằm trong số 10 thành phố đáng sống nhất hành tinh.

Những di tích nổi tiếng, những công trình độc đáo

Đi bộ qua cầu Mont Blanc (trùng tên với ngọn núi cao nhất châu Âu thuộc dãy núi Alps) - cây cầu lớn nhất trong số tám cây cầu nối phố mới hiện đại và nhộn nhịp bên bờ phải với bờ trái sông Rhone là khu phố cổ êm đềm của Geneva, dừng lại giữa cầu để ngắm đỉnh Mont Blanc hùng vĩ tuyết phủ quanh năm và chụp hình với cột phun nước (Jet d’Eau) nằm trên bán đảo nhân tạo Les Bains des Paquis giữa hồ Geneva là điều mà bất kỳ khách du lịch nào cũng làm. Đây là biểu tượng vừa mạnh mẽ vừa thanh bình của Geneva. Để xây dựng cột phun nước này, ngay dưới làn nước trong vắt của hồ, một máy bơm nước công suất cực mạnh được lắp đặt với tốc độ lên đến 220 km/giờ có khả năng phun những tia nước trắng xóa lên cao 100m lúc bình thường, khi mạnh nhất lên đến 140m.

Du khách chụp ảnh lưu niệm bên Đồng hồ hoa - Ảnh: NGUYỄN THANH

Thụy Sĩ là xứ sở sản xuất 40% sản lượng đồng hồ đeo tay của toàn thế giới và các loại đồng hồ khác với đủ kích cỡ, hình dáng màu sắc mang các thương hiệu nổi tiếng thế giới như Tissot, Omega, Rolex, Cartier … với giá cả từ vài chục Euro đến vài chục ngàn Euro và hơn thế nữa. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Đồng hồ hoa (Flower Clock) với đường kính 5m là một biểu tượng nổi tiếng khác của Geneva nằm gần bến tàu du lịch, được kết từ 6.300 bông hoa tươi, đổi màu thường xuyên và chỉ giờ hết sức chính xác. Có lẽ vì kỹ nghệ sản xuất đồng hồ mấy trăm năm qua luôn dẫn đầu thế giới nên Thụy Sĩ là quốc gia mà sự đúng giờ trong mọi việc là tuyệt đối. Người Thụy Sĩ quan niệm rằng tuân thủ đúng giờ là thể hiện sự tôn trọng thời gian của người khác, mở rộng hơn là tôn trọng người khác.

Khách du lịch ai cũng muốn có những bức hình lưu niệm tại nơi này, dù sốt ruột nhưng tôi cũng phải chờ đợi khá lâu mới có được không gian phù hợp để ghi lại một bức hình vừa ý.

Cũng như các thành phố khác của châu Âu, những đại giáo đường cổ kính không thể thiếu trong bản đồ du lịch. Nhà thờ Saint Pierre nằm trên một ngọn đồi trong khu phố cổ, được xây dựng từ thế kỷ thứ XII kéo dài trong suốt trăm năm và sau đó còn bổ khuyết trong giai đoạn cải cách tôn giáo ở thế kỷ thứ XVI. Đây là một không gian văn hóa và tín ngưỡng quan trọng nhất của cư dân Geneva. Thực sự nhà thờ như một bảo tàng nghệ thuật lộng lẫy kết hợp nhiều phong cách kiến trúc Roman, Gothic và Tân cổ điển với những hàng cột cao ngất, tháp nhọn đặc trưng bên ngoài, bên trong trang trí bằng những bức tranh kính màu ở các ô cửa sổ. Trèo lên 157 bậc thang dẫn lên đỉnh tòa tháp phía bắc nơi có quả chuông nặng 6 tấn treo từ năm 1407, từ đây du khách có một vị trí lý tưởng nhìn xuống toàn thành phố và hồ. Cảnh đẹp tuyệt vời đến ngẩn ngơ!

Dưới hầm nhà thờ là một địa chỉ lừng danh khác: những phế tích của các nhà thờ cổ có niên đại từ thế kỷ thứ IV. Không đâu ở châu Âu có được một bộ sưu tập khảo cổ phong phú như vậy. Chẳng biết vì nguyên nhân nào mà nhà thờ nằm gọn trong lòng một khu dân cư. Không có rào chắn, cổng sắt, cũng không có sân rộng bao quanh, khoảng cách từ nhà thờ đến nhà dân chỉ là những con đường nhỏ quanh co lát đá, vô tình làm tăng cảm giác gần gũi giữa đạo và đời.

Ấn tượng về những đài phun nước

Thật thú vị khi đi dạo trên những con đường nhỏ với nền là những viên đá có tuổi đời 500 năm ở khu phố cổ. Do địa hình đồi núi nên đường lúc nào cũng quanh co, dốc lên dốc xuống, xung quanh là những ngôi nhà cổ với kiến trúc nhẹ nhàng, thanh thoát, cửa gỗ thâm màu năm tháng, có nhà vắt ngang qua cả con đường. Điều bất ngờ đối với tôi là những con đường như có hẹn trước đều gặp nhau tại những đài phun nước nhỏ và các chậu hoa nhiều màu sắc. Ở các thành phố châu Âu không đâu có nhiều đài phun nước như Thụy Sĩ. Đặc điểm lý thú của những vòi phun nước nơi đây là bạn có thể uống trực tiếp hoặc hứng vào chai nhựa mang theo trên đường đi dạo: chất lượng nước máy Thụy Sĩ được đánh giá sạch nhất thế giới. Các quán cà phê vỉa hè khá nhiều, mang bản sắc văn hóa riêng như Café Bourg de Four nhìn ra bức tượng thiếu nữ gầy gò, không hẹn mà để lại ấn tượng giống nhau cho nhiều du khách, và tôi cũng không phải là ngoại lệ.

Nếu mỏi chân, khách có thể lên những xe điện có tuổi đời hàng trăm năm được trang trí màu sắc rực rỡ để tham quan trong phố cổ. Còn bên phố mới rất nhiều xe buýt chạy điện hoạt động thường xuyên đưa khách đến mọi điểm đến quan trọng trong và ngoài thành phố. Dưới nền đường là đường ray, trên không là mạng điện giăng dày như mạng nhện.

Thụy Sĩ không thuộc Liên minh châu Âu, không tham gia đồng tiền chung Euro, chỉ là thành viên đầy đủ của Liên Hợp Quốc từ năm 2002, tham gia Hiệp ước Schengen về tự do đi lại ở châu Âu chưa đầy 10 năm. Chỉ hơn tám triệu dân, với chính sách trung lập và tích cực của mình, Thụy Sĩ là quốc gia nằm trong số giàu nhất thế giới, đứng đầu toàn cầu về nhiều chỉ số như tính minh bạch chính phủ, tự do dân sự, chất lượng sinh hoạt, tính cạnh tranh kinh tế, phát triển con người, có nền dân chủ trực tiếp với các quyết định lớn nhỏ của quốc gia đều qua trưng cầu dân ý và bầu chọn lại tổng thống hàng năm trong số bảy thành viên chính phủ liên bang. Không có dinh tổng thống riêng nhưng có đến 25 giải Nobel đã giành được cũng là điểm nổi bật của đất nước này.

Kỳ cuối: Thành phố nhân văn và quyến rũ

NGUYỄN THANH