Mùa hạ năm nào có vài ngày mưa đủ mềm đất là mấy bác nông dân quê tôi sẽ vui vẻ chào nhau như lời cảm ơn thiên nhiên: “Năm nay trời thương...”.
Nông thôn miền Trung quê tôi, ruộng lúa nối tiếp với sắn mía vắt qua những ngọn đồi, nối dài màu xanh keo lai, bạch đàn đến tận núi cao. Mưa giữa mùa hạ, “cây mưa quý hơn vàng…” vì tác dụng mang lại cho nhà nông không dễ kể hết.
Cây mưa mùa hạ quý lắm, bởi thông thường mưa dồn hết vào mùa đông. Tháng 10 âm lịch, mưa nhầu nhĩ mái tranh, ràn rạt chảy xuống phên dừng cả ngày lẫn đêm. Mưa xói đất thối rễ, sắn chưa nhổ thì thối củ, lúa không gặt kịp đã nảy mầm lêu bêu.
Người quê phải vận dụng vô số kinh nghiệm của cha ông để trồng trỉa và thu hoạch. Ai cũng trông ngóng mùa xuân cho gió mưa vừa phải, hoa lá tốt tươi. Nhưng có năm vừa nửa xuân nắng đã gắt gỏng, nối tiếp với mùa hè, trải dài chuỗi ngày lo âu khô hạn...
Sáng nay không khí mát mẻ quá! Dưới gân lá cây cối hai bên đường còn níu mấy giọt nước long lanh, không phải sương mai mà là nước mưa đêm. Sau nhiều ngày nắng nóng, chiều qua trời làm giông ì ầm rồi thả xuống cơn mưa mát rượi...
Có việc lên Suối Phẩn (xã Hòa Mỹ Tây, huyện Tây Hòa) cùng đường với mấy bạn trẻ đi cuốc cỏ sắn, dừng chân bên cầu Bến Mít, tôi hỏi: Cây mưa hôm qua đủ nước cho sắn mía chưa em? - “Dạ được, ít nhất cũng lấy đủ vốn với công chăm sóc”.
Trả lời tôi là đứa học trò cũ, học xong đại học, vài năm bôn ba trong ngành Du lịch rồi lại quay về quê mua đất cất nhà cho thỏa tình yêu màu xanh cây cối, núi rừng...
Nơi đây, mùa hạ, cây trồng nhiều nhất là sắn. Sắn Mỹ Thành trước kia nổi tiếng ngon, bà con bảo do chất đất. Sắn nấu chín ráo khô, bên trong dọc theo tim sắn ươn ướt, hương tinh bột tự nhiên, rổ sắn nấu để qua đêm vẫn ngon ngọt.
Tuy vậy, bây giờ bà con chỉ trồng vài chục bụi để ăn cho biết ngon chứ phần lớn đã chuyển sang trồng sắn cao sản. Mấy năm qua nhờ phát triển sắn cao sản mà kinh tế nhiều gia đình khá hơn, nhà cửa khang trang; muốn mua sách vở, chiếc xe đạp điện trước mùa tựu trường cho con lên cấp 3 cũng dễ dàng hơn.
Nhiều mùa hạ đã qua, gần như năm nào cũng có cơn mưa, món quà cho người trồng trỉa. Dưới nắng hè chói chang, cây cối như co lại, vậy mà chỉ vài ngày sau cơn mưa gần như tất cả đều xanh tươi, bừng lên sức sống.
Tôi thích ngắm màu xanh sau cơn mưa mùa hạ, xanh từ những soi dưa, bãi mía, sắn bắp, keo lai, bạch đàn... nối tận đến núi rừng. Tôi đứng lại, chụp ảnh, lòng vui sướng và cảm phục thiên nhiên đến vô cùng!
NGÔ TRỌNG CƯ
