Việc điều chỉnh công suất của dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô từ 4 triệu tấn lên 8 triệu tấn/năm là phù hợp với chiến lược phát triển ngành Dầu khí Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Dự án không chỉ góp phần cân đối nhu cầu trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu các sản phẩm lọc hóa dầu; có tác động hỗ trợ tích cực cho sự phát triển của tỉnh Phú Yên trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Lãnh đạo tỉnh và nhà đầu tư khảo sát vị trí xây dựng Nhà máy lọc dầu Vũng Rô - Ảnh: A.NGỌC

DỰ ÁN TRỌNG ĐIỂM

Dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư, được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư ngày 27/11/2007 và điều chỉnh lần một với công suất 4 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư 1,7 tỉ USD. Ngay sau khi cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án, nhà đầu tư đã tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng của tỉnh triển khai thực hiện các thủ tục đầu tư và đã đo đạc địa chính, khảo sát địa hình, địa chất; chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; rà phá bom mìn, vật nổ… Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới năm 2008 và 2009 đã ảnh hưởng đến năng lực tài chính nhà đầu tư, làm tiến độ triển khai dự án bị chậm so với kế hoạch đề ra. Mặc dù bị ảnh hưởng suy thoái kinh tế thế giới, nhưng nhà đầu tư đã quyết tâm tái cơ cấu lại tổ chức, cơ cấu lại hội đồng quản trị để tiếp tục triển khai dự án. Đồng thời để tối ưu hóa sơ đồ công nghệ, nguyên liệu và công suất, nhà đầu tư không phân chia làm hai giai đoạn đầu tư mà đầu tư ngay từ đầu với công suất 8 triệu tấn/năm, tổng vốn đầu tư gần 3,2 tỉ USD. Nhà đầu tư cũng đã ký hai hợp đồng then chốt về công nghệ của dự án với Công ty UOP (Hoa Kỳ) gồm hợp đồng mua bản quyền công nghệ và hợp đồng thiết kế kỹ thuật. Công ty UOP đã hoàn thành hồ sơ nghiên cứu khả thi chi tiết dự án. Ngoài ra, Công ty JGC (Nhật Bản) cũng tham gia nghiên cứu khả thi chi tiết ngay từ đầu để làm tiền đề quan trọng cho việc ký kết hợp đồng thiết kế, cung cấp, lắp đặt (EPC) theo hình thức triển khai nhanh. Bên cạnh đó, nhà đầu tư còn ký hợp đồng với các đơn vị tư vấn tài chính Storm Habour (đa quốc gia), tư vấn luật Skadden Arps, Doug Nordlinger (Vương quốc Anh), tư vấn kiểm toán KPMG (đa quốc gia), tư vấn đánh giá tác động môi trường Eco (Việt Nam). Theo báo cáo của nhà đầu tư, đến nay nhà đầu tư đã giải ngân khoảng 42 triệu USD, trong đó giải ngân khu vực ngoài nước khoảng 20 triệu USD.

NHIỀU CHÍNH SÁCH ƯU ĐÃI

Tại cuộc họp thường trực Chính phủ ngày 4/1 về dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ đạo UBND tỉnh Phú Yên chịu trách nhiệm điều chỉnh quy hoạch mặt bằng, bố trí đất đai, giải quyết các vấn đề liên quan đến sử dụng đất của dự án, phù hợp với quy định của Luật Đất đai và các quy định pháp luật khác có liên quan. Bộ Công thương chủ trì, hoàn thiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch phát triển ngành Dầu khí Việt Nam giai đoạn đến năm 2015, định hướng đến năm 2025 đã được phê duyệt. UBND tỉnh Phú Yên xem xét cấp giấy chứng nhận đầu tư điều chỉnh cho dự án, trong đó cần chú ý dự án phải đáp ứng yêu cầu công nghệ, thiết bị tiên tiến hiện đại, bảo đảm về an toàn và môi trường; làm rõ quyền lợi, trách nhiệm của nhà đầu tư, Nhà nước và tỉnh Phú Yên trong dự án; rà soát chặt chẽ về pháp lý trước khi cấp giấy phép, nhất là các điều khoản về cam kết trách nhiệm của phía Việt Nam, bảo đảm không để sơ hở gây thiệt hại khi xảy ra khiếu kiện. Các bộ KH-ĐT, Tư pháp, Công thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có trách nhiệm hỗ trợ, giúp đỡ tỉnh Phú Yên trong việc rà soát về pháp lý; về năng lực của nhà đầu tư, công nghệ áp dụng cho dự án.

Về cơ chế áp dụng đối với dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô, Thủ tướng Chính phủ đồng ý đưa dự án vào danh mục đặc biệt khuyến khích đầu tư. Thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng cho dự án là miễn thuế trong 4 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế; giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo; áp dụng thuế suất 10% trong 30 năm; sau 30 năm áp dụng mức thuế theo quy định của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành. Miễn thuế nhập khẩu dầu thô; miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị, vật tư mà trong nước chưa sản xuất được để xây dựng nhà máy. Đối với thuế nhập khẩu sản phẩm lọc dầu, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhà thầu nước ngoài thực hiện các gói thầu, thuế sử dụng tài nguyên nước ngọt, nước biển của dự án thực hiện theo quy định hiện hành. Thuế giá trị gia tăng (VAT) với thiết bị vật tư nhập khẩu tạo tài sản cố định của dự án thực hiện theo quy định hiện hành. Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất giải pháp để hỗ trợ dự án xử lý các khó khăn, vướng mắc trong thực hiện; áp dụng thuế suất xuất khẩu sản phẩm lọc dầu của dự án là 0%, đồng ý nguyên tắc dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô sau 6 tháng kể từ khi ký kết hợp đồng EPC, được xây dựng cơ sở hạ tầng, nhập khẩu, phân phối xăng dầu với khối lượng tăng dần, tối đa không quá 50% khối lượng xăng dầu dự kiến sản xuất từ nhà máy và phải tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về kinh doanh xăng dầu của Việt Nam. Miễn tiền sử dụng mặt nước và đáy biển để xây dựng, vận hành các công trình biển phục vụ dự án. Về đầu tư và hỗ trợ hạ tầng: Thủ tướng đồng ý nguyên tắc nhà đầu tư ứng trước kinh phí để giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng dùng chung của dự án và các dự án khác trong khu kinh tế. Giao Bộ Tài chính hướng dẫn, chỉ đạo UBND tỉnh Phú Yên và nhà đầu tư xác định mức ứng trước và cách thức hoàn trả cụ thể; đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Nhà nước hỗ trợ đầu tư hạ tầng ngoài hàng rào về đường giao thông, cấp điện, cấp nước, thông tin liên lạc theo quy định. Giao Bộ KH-ĐT chủ trì, đề xuất cụ thể việc hỗ trợ vốn từ ngân sách Trung ương để triển khai các dự án: khu tái định cư Phú Lạc, cảng cá Phú Lạc, đường nối quốc lộ 1 đi KCN Hòa Tâm. Về dự án cấp nước, UBND tỉnh Phú Yên thống nhất với nhà đầu tư theo hướng tách dự án cấp nước ngọt thành dự án độc lập để kêu gọi đầu tư với hình thức đầu tư phù hợp.

QUYẾT TÂM CỦA TỈNH

Để thực hiện tiến độ đề ra, trong thời gian đến, nhà đầu tư sẽ triển khai thực hiện một số công việc như rà phá bom mìn, vật nổ tại khu vực Hòa Tâm, khảo sát thăm dò địa chất, thủy văn… Theo ông Kirill Korolev, Tổng giám đốc Công ty TNHH Dầu khí Vũng Rô, công ty rất quan tâm đến vấn đề giải phóng mặt bằng và mong chính quyền địa phương tích cực hỗ trợ để dự án triển khai đúng kế hoạch. Công ty TNHH Dầu khí Vũng Rô cần tỉnh Phú Yên hỗ trợ giải quyết đồng bộ các vấn đề có liên quan đến việc chuẩn bị khởi công và sẽ nỗ lực để khởi công trong thời gian sớm nhất, trong đó sẽ khởi công xây dựng cảng Bãi Gốc trước.

Sự thành công của dự án Nhà máy lọc dầu Vũng Rô có ý nghĩa vô cùng quan trọng cả về kinh tế, chính trị, an ninh - quốc phòng trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Đây là nền tảng phát triển công nghiệp tại Phú Yên và khu vực Nam Trung Bộ, là động lực mới tạo đòn bẩy đưa Phú Yên phát triển nhanh và bền vững.

Tại buổi làm việc với nhà đầu tư và các ban, ngành có liên quan của tỉnh vào ngày 19 và 20/2, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Đình Cự chỉ đạo cho các sở, ngành có liên quan và UBND huyện Đông Hòa khẩn trương hướng dẫn nhà đầu tư hoàn chỉnh hồ sơ để tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư; lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; sớm giải phóng và bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư; chủ động đẩy nhanh tiến độ triển khai đầu tư kết cấu hạ tầng khu tái định cư Phú Lạc, đảm bảo bố trí tái định cư cho nhân dân vùng dự án; triển khai bàn giao mốc thực địa và phối hợp với các cơ quan liên quan xác định vị trí bãi thải; xác định mức ứng trước kinh phí để giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng dùng chung của dự án và cách thức hoàn trả cụ thể; khảo sát lựa chọn các mỏ vật liệu xây dựng phục vụ xây dựng nhà máy lọc dầu và cảng, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường; điều chỉnh quy hoạch mặt bằng, bố trí đất đai, giải quyết các vấn đề liên quan đến sử dụng đất của dự án, phù hợp với quy định của Luật Đất đai và các quy định pháp luật khác có liên quan; xây dựng phương án cấp điện cho dự án… Các công việc nêu trên phải hoàn thành trước tháng 4/2013, đồng thời đề nghị nhà đầu tư công bố lộ trình thực hiện dự án một cách rõ ràng, cụ thể để các bên liên quan phối hợp thực hiện và phấn đấu hoàn thành đúng hạn.

Ông Nguyễn Tài, Chủ tịch UBND huyện Đông Hòa, cho biết: “UBND huyện Đông Hòa đã chủ động phối hợp với các sở, ngành cùng với chủ đầu tư dự án Nhà máy Lọc dầu Vũng Rô rà soát quy hoạch, nắm lại số hộ dân đang sinh sống và canh tác trên vùng đất thuộc dự án để tiến hành giải phóng mặt bằng theo đúng tiến độ. Dự án này sẽ ảnh hưởng đến khoảng trên 1.000 hộ dân, UBND huyện đã tiến hành xây dựng khu tái định cư Phú Lạc để bố trí tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng trong vùng dự án. UBND huyện Đông Hòa sẽ thành lập riêng ban giải phóng mặt bằng cho dự án với đội ngũ cán bộ có chuyên môn, đủ năng lực và sẽ hoàn thành đúng tiến độ mà UBND tỉnh đã giao. UBND huyện cũng đã phối hợp với các ngành để chuẩn bị đào tạo một nguồn nhân lực tại địa phương nhằm phục vụ cho dự án này”.  

ANH KIỆT- ANH NGỌC