Hiện toàn tỉnh có 58 HTX duy trì dịch vụ tín dụng nội bộ, chiếm trên 30% tổng số HTX trong toàn tỉnh. Tín dụng nội bộ giúp các HTX thu hút thêm nguồn vốn, mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh trong điều kiện khó vay vốn ngân hàng.

Hoạt động tín dụng nội bộ tại HTX Hòa Phong (Tây Hòa) - Ảnh: M.DUYÊN

KHÔNG THỂ VAY VỐN NGÂN HÀNG

Đến nay, 100% HTX trên địa bàn tỉnh không thể tiếp cận nguồn vốn ngân hàng để triển khai các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nguyên nhân là do các HTX không có tài sản thế chấp, vì hầu hết tài sản cố định của các HTX đều là tài sản của Nhà nước, thuộc sở hữu tập thể. Nếu việc kinh doanh của các HTX gặp rủi ro thì ngân hàng khó thu hồi vốn, nên ngại “rót” vốn cho các HTX. Ông Nguyễn Văn Yên, Chủ nhiệm HTX Dịch vụ nông nghiệp thị trấn Củng Sơn (Sơn Hòa) cho biết: Đặc thù của HTX Dịch vụ nông nghiệp thị trấn Củng Sơn là không có vốn góp của xã viên. Muốn phát triển, HTX phải vay vốn, nhưng hơn năm nay các ngân hàng trả lời: chỉ được vay theo hình thức cá nhân, không liên quan tới HTX. Tức là cá nhân tôi phải dùng sổ đỏ đất ở hoặc tài sản của gia đình thế chấp ngân hàng thì mới được vay vốn. Dù rất tâm huyết với sự tồn tại của HTX, song tôi không thể “mạo hiểm”.

Nghị định số 41/2010/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách ưu đãi tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn có hiệu lực từ tháng 4/2010, các HTX được vay tối đa 500 triệu đồng, thế nhưng trên thực tế, toàn tỉnh chưa có HTX nào được thụ hưởng từ nghị định này. Trong khi đó, Luật HTX 2003 và Luật HTX sửa đổi coi hoạt động của các HTX kiểu mới như một doanh nghiệp, với sự chủ động trong thu chi và định hướng kinh doanh. Để thoát khỏi “cái bóng” của bao cấp, xóa bỏ hoàn toàn mô hình HTX kiểu cũ không còn phù hợp trong nền kinh tế thị trường hiện nay, nhất thiết các HTX phải có vốn để mở rộng kinh doanh, phát triển dịch vụ.

GIẢI QUYẾT BẰNG TÍN DỤNG NỘI BỘ

Để giải quyết tình trạng thiếu vốn tại các HTX, Liên minh HTX tỉnh khuyến khích các HTX đẩy mạnh hoạt động tín dụng nội bộ. Qua đó tận dụng nội lực của chính các HTX là vốn góp từ xã viên để tạo ra nguồn vốn ban đầu, từng bước thúc đẩy hoạt động kinh doanh phát triển. “Tín dụng nội bộ giúp các HTX chủ động được nguồn vốn, nhạy bén trong hoạt động sản xuất kinh doanh trên cơ sở đáp ứng nhu cầu thị trường”, ông Lê Luân, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết.

Theo thống kê, hiện toàn tỉnh có 49 HTX xếp loại khá giỏi, làm ăn hiệu quả, thu hút nhiều xã viên góp vốn. Đây cũng là những HTX hoạt động hiệu quả dịch vụ tín dụng nội bộ mà không cần đến nguồn vốn vay từ các ngân hàng. Ông Lê Ngọc Cửu, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp kinh doanh dịch vụ Hòa Phong, huyện Tây Hòa (HTX Hòa Phong) cho biết, hiện tổng vốn hoạt động của HTX Hòa Phong gần 9 tỉ đồng, trong đó vốn kinh doanh 5 tỉ đồng, vốn lưu động 2 tỉ đồng, vốn cố định gần 2 tỉ đồng. Hàng năm, HTX huy động tiền gửi của xã viên gần 240 triệu đồng. Những dịch vụ mang lại lợi nhuận từ 100-400 triệu đồng/năm cho HTX gồm tín dụng nội bộ, điện dân dụng, vật tư nông nghiệp, xăng dầu. Trong đó, tín dụng nội bộ được coi là thế mạnh của HTX. Năm 2012, HTX đã cho xã viên vay hơn 3,9 tỉ đồng để phát triển sản xuất kinh doanh, góp phần vào việc phát triển kinh tế gia đình cho xã viên.

Khi vừa thực hiện chuyển đổi theo Luật HTX 2003, HTX Nông nghiệp kinh doanh tổng hợp Hòa Quang Nam (Phú Hòa) cũng gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn góp của xã viên. Ban quản trị HTX thực hiện “đi trước làm gương” tự bỏ vốn theo điều kiện kinh tế của từng thành viên ban quản trị. Lúc đầu chỉ có vài xã viên tham gia, dần dần tăng lên vài chục hộ, đến nay 100% xã viên tham gia góp vốn dưới hình thức cổ phiếu. Nhờ vậy, HTX có vốn để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Tính đến cuối năm 2012, tổng vốn phục vụ sản xuất kinh doanh của HTX tăng thêm gần 1 tỉ đồng; kinh doanh cho lãi trước thuế đạt 755 triệu đồng, tăng 31 triệu đồng so với năm 2011. Nhờ trường vốn mà HTX đủ khả năng mở rộng dịch vụ thực hiện kinh doanh đa ngành nghề, cũng như hỗ trợ xã viên phát triển sản xuất, chăn nuôi với lãi suất ưu đãi mà không phải vay vốn ngân hàng, ông Lê Văn Bình, Chủ nhiệm HTX Hòa Quang Nam chia sẻ.

MINH DUYÊN