Vào đầu tháng này, Hiệp hội các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Thái Lan chính thức thừa nhận họ đã để mất vị trí nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới vào tay Ấn Độ sau hơn 3 thập kỷ nắm giữ vị trí này.

Xếp bao gạo Thái Lan tại nhà máy ở Bangkok - Ảnh: AFP/TTXVN

Theo các nhà phân tích chính sách, nguyên nhân chủ yếu khiến “đất nước chùa Vàng” không giữ được vị trí số một trong danh sách các nước xuất khẩu gạo của thế giới là do chính sách trợ giá cho nông dân đã đẩy giá gạo xuất khẩu của Thái Lan lên cao và làm giảm khả năng cạnh tranh của nước này trên thị trường lương thực thế giới.

Theo Hiệp hội các doanh nghiệp xuất khẩu gạo của Thái Lan, năm ngoái, nước này chỉ xuất khẩu được 6,9 triệu tấn gạo, giảm 35,5% so với năm 2011 và thấp hơn rất nhiều so con số 9,5 triệu tấn của Ấn Độ. Gạo xuất khẩu của “đất nước chùa Vàng” còn thấp hơn 0,7 triệu tấn so với Việt Nam.

Phát biểu trên các phương tiện truyền thông, ông Chookiat Ophaswongse, Chủ tịch Danh dự của Hiệp hội, nói: “Kể từ những năm 80 của thế kỷ trước, chúng tôi đã từng là nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới nhưng chúng tôi đã mất vị trí này trong năm 2012”.

Theo ông Chookiat, sản lượng gạo xuất khẩu của Thái Lan giảm mạnh là do cái gọi là "chương trình cam kết lúa gạo" của Bangkok, theo đó Chính phủ Thái Lan mua thóc của nông dân ở mức giá cố định là 15.000 baht/tấn (tương đương 484 USD) và thóc có chất lượng cao với giá 20.000 baht/tấn để dự trữ. Mức giá này cao hơn 50% so với mức giá phổ biến trên thị trường.

Chương trình cam kết lúa gạo là một trong những chính sách dân túy mà đảng cầm quyền Vì nước Thái sử dụng để giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử tháng 7/2011. Chương trình này đã nhận được sự ủng hộ của nông dân bởi vì thu nhập của họ tăng lên đáng kể. Vì vậy, Chính phủ Thái Lan dự định sẽ tiếp tục thực hiện chính sách này trong năm 2013.

Tuy nhiên, ở Thái Lan hiện nay có những ý kiến cho rằng chương trình cam kết lúa gạo chỉ làm giảm khả năng cạnh tranh của Thái Lan trên thị trường gạo quốc tế bởi vì nó làm giá gạo của Thái Lan cao hơn từ 100 đến 200 USD/tấn so với các đối thủ cạnh tranh khác.

Theo Vietnam+