Làng nghề đan thúng chai thôn Phú Mỹ đang rộn ràng chuẩn bị lô hàng đầu tiên xuất sang thị trường Thụy Sĩ, mở đường cho sản phẩm làng nghề bước chân vào thị trường lớn châu Âu. Đây là cơ hội tốt để quảng bá và mở rộng thị trường tiêu thụ cho sản phẩm làng nghề truyền thống của Phú Yên.
Làng nghề đan thúng chai An Dân đang cần sự tiếp sức để phát triển - Ảnh: N.XUÂN
SẢN PHẨM CHẤT LƯỢNG
Làng nghề đan thúng chai thôn Phú Mỹ, xã An Dân (Tuy An) có nguồn gốc xuất phát từ làng nghề làm thúng chai của xã An Định; sau đó một số người ở đây xuống An Dân lập nghiệp, mang theo nghề truyền thống này. Hiện trên toàn xã có gần 40 hộ gia đình làm nghề đan thúng chai với khoảng 120 lao động lành nghề.
Nghề làm thúng chai rất vất vả, công phu và cần sự phối hợp của nhiều người, từ thợ vót nan, thợ đan mê, thợ lận, thợ nức vành, thợ trét phân bò, trét dầu rái… Đầu tiên, cây tre được vót nan, đan mê, lận vành thành thúng trắng rồi phơi khô, trét phân bò, làm sạch rồi trét dầu rái để bảo vệ thúng không ngấm nước, không hư hỏng theo thời gian. Trong kỹ thuật làm thúng thì giai đoạn trét dầu rái là quan trọng nhất, vì nó quyết định sự thành bại của sản phẩm. Nếu không có bí quyết này, sản phẩm sẽ rất khó sử dụng được. Mặc dù làng nghề có đến gần 40 hộ gia đình làm nghề đan thúng chai nhưng chỉ có một vài hộ biết được “bí kíp” trộn dầu rái trét thúng.
Thúng chai của Phú Yên có điểm đặc biệt là chỉ sử dụng nguyên liệu của địa phương. Theo người dân làng nghề, cây tre trồng trên đất Phú Yên có đặc điểm chịu nước tốt, dẻo dai nên khi vót nan, đan mê thành thúng, thúng không bị giòn, không gãy và không bị “rút” nên chất lượng thúng rất bền. Thêm vào đó, người dân làng nghề thúng chai An Dân lận thúng bằng hầm đất (đào một lỗ dưới đất thành hình thúng rồi lận theo khuôn đất, tùy chỉnh kích thước lớn, nhỏ) nên đít thúng rất bằng, dễ di chuyển và được nhiều ngư dân ưa chuộng. Một người dân làng nghề cho biết: Ở các địa phương khác, công đoạn lận thúng được làm bằng cọc nên đít thúng không bằng, rất khó giữ thăng bằng và di chuyển dưới nước. Ngoài ra, Phú Yên có nguồn dầu rái rất chất lượng, nên khi trét thúng, thúng chai sẽ giữ được độ bền rất lâu.
CẦN CÓ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ
Sản phẩm thúng chai An Dân chủ yếu phục vụ nghề câu cá ngừ đại dương. Không chỉ phục vụ ngư dân trong tỉnh, làng nghề thúng chai An Dân còn cung cấp sản phẩm cho các thị trường khác trong nước từ Quảng Ngãi đến Mỹ Tho. Nhờ giá rẻ, chất lượng vượt trội nên sức tiêu thụ của sản phẩm thúng chai An Dân rất tốt, làng nghề làm không kịp cung ứng cho thị trường.
Không chỉ cung cấp sản phẩm trong nước, làng nghề thúng chai An Dân đang từng bước chinh phục thị trường các nước, kể cả thị trường khó tính như châu Âu. Tháng 11/2011, làng nghề thúng chai An Dân đã xuất 125 cái thúng chai đầu tiên sang Thái Lan để giúp người dân chống lũ. Một năm sau, sản phẩm này lại đón nhận tin vui khi nhận được đơn đặt hàng 200 thúng chai từ một công ty du lịch của Thụy Sĩ. Đơn vị này đặt mua thúng chai của Phú Yên vì sản phẩm đẹp, chất lượng cao, giá thành lại rẻ hơn so với các địa phương khác. Nếu thuận lợi, sản phẩm thúng chai Phú Yên sẽ được quảng bá và đón nhận ở các nước châu Âu.
Chị Trương Thị Bích Kiều, cơ sở sản xuất thúng chai nhận được các đơn hàng xuất khẩu đi nước ngoài cho biết: “Nhờ nguồn nguyên liệu có sẵn, giá rẻ nên giá các loại thúng chai ở Phú Yên thường thấp hơn các địa phương khác. Hiện mỗi cái thúng chai, tùy kích cỡ có giá từ 900.000-2,5 triệu đồng/cái. Đợt xuất hàng đầu tiên sang Thái Lan, sản phẩm thúng chai của làng nghề An Dân nhận được phản hồi rất tốt nên một công ty du lịch của Thụy Sĩ chủ động liên hệ đặt hàng để trưng bày, giới thiệu, đồng thời phục vụ du lịch và đánh bắt thủy sản của nước này. Hiện đang vào mùa đánh bắt nên chúng tôi phải làm việc liên tục để đủ hàng cung cấp các đơn hàng”. Nghề sản xuất thúng chai luôn cần sự phối hợp của nhiều thợ, nhiều công đoạn nên khi nhận được đơn hàng, cơ sở này đã tạo nhiều việc làm cho người dân làng nghề. Hiện mỗi lao động của làng nghề có thu nhập trên 3 triệu đồng/người/tháng.
Mặc dù có cơ hội phát triển, giải quyết việc làm cho nhiều lao động nhưng đến nay làng nghề vẫn chưa có sự hỗ trợ, tiếp sức từ địa phương. Chị Bích Kiều chia sẻ: “Mặc dù nguyên liệu của địa phương có sẵn nhưng muốn sản xuất ổn định thì mỗi hộ dân phải có khoảng 50-100 triệu đồng để dự trữ hàng. Bên cạnh đó, chúng tôi mong muốn được Nhà nước, chính quyền địa phương hỗ trợ thành lập tổ sản xuất để dễ vay vốn phát triển sản xuất và giúp đỡ nhau cùng phát triển làng nghề”.
Ông Trần Hữu Hiệu, Chủ tịch UBND xã An Dân cho biết: Làng nghề thúng chai An Dân hiện mới chỉ có gần 40 cơ sở làm thúng chai, tỉ lệ người dân làm nghề còn khá thấp, hiệu quả chưa cao, thị trường chưa ổn định nên chưa thể thành lập làng nghề. Do vậy, xã cũng chưa có chính sách hỗ trợ người dân phát triển sản xuất. Tuy nhiên, nếu làng nghề này có thị trường ổn định và tiềm năng phát triển, địa phương sẽ vận động bà con thành lập nhóm, tổ hợp sản xuất để đẩy nhanh việc thành lập thương hiệu sản phẩm và có chính sách hỗ trợ bà con mở rộng, phát triển sản xuất.
NGÔ XUÂN
