Thời gian qua, đời sống của người dân ở 3 xã Sơn Giang, Đức Bình Đông, Đức Bình Tây (Sông Hinh) bị uy hiếp bởi tình trạng sạt lở đất. Trong khi chính quyền địa phương gặp khó khăn trong việc bố trí định cư cho người dân.
Sạt lở bờ sông Ba đoạn qua xã Đức Bình Tây - Ảnh: H.NAM
ĐẤT SẢN XUẤT THÀNH... SÔNG
Ông Nguyễn Thanh ở thôn Tuy Bình, xã Đức Bình Tây cho biết: Trong vòng 10 năm trở lại đây, dòng sông Ba đã lấn vào diện tích đất sản xuất của người dân có đoạn trên 50m. Mùa lũ năm 2010 và 2011, đoạn sông Ba chảy qua thôn Tuy Bình dài hơn 3 cây số tiếp tục khoét sâu vào bờ từ 10m đến 15m. Hàng năm, các loại hoa màu trồng gần bờ sông đều bị nước cuốn trôi, gây thiệt hại về kinh tế. Ông Huỳnh Trọng Hòa cùng ở thôn Tuy Bình than thở: “Tôi trồng 1,8 sào mía; mùa lũ vừa qua, nước cuốn trôi hết 1 sào. Năm nay, gia đình tôi có thể lại trắng tay vì bờ sông Ba đã ngoạm sâu, tạo hàm ếch ngay dưới chân khu đất sản xuất”.
Tình trạng sạt lở bờ sông Ba đoạn qua xã Sơn Giang cũng ở mức báo động. Ông Phạm Quốc Phong, Chủ tịch UBND xã Sơn Giang cho biết: Khu đất sản xuất nằm dọc sông Ba hàng năm bị mất từ 2 đến 3ha do sạt lở, đất dọc bờ sông Nhau cũng bị uy hiếp. Một số hộ sau mỗi đợt lũ lụt lại trắng tay vì đất sản xuất nằm gọn dưới lòng sông. Hiện dọc theo sông Ba và sông Nhau còn xuất hiện nhiều vết nứt sâu vào bờ; mùa lũ đến, đất ở các nơi này ập xuống sông là điều không tránh khỏi. Theo nhiều người dân, cường độ và tốc độ sạt lở bờ sông Ba gần đây diễn ra nhanh hơn so với những năm trước do các nhà máy thủy điện xả lũ bất ngờ làm biến đổi dòng chảy. Qua khảo sát và đánh giá của UBND huyện Sông Hinh, tình trạng sạt lở đất có xu hướng tăng trên địa bàn các xã Đức Bình Đông, Đức Bình Tây và xã Sơn Giang.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Phú Yên, mùa lũ năm nay, Phú Yên sẽ xảy ra từ 3 đến 5 đợt lũ; trong đó có thể xuất hiện lũ đặc biệt lớn với lưu lượng nước về sông Ba gần 20.000m3/giây. Hiện trên sông Ba có 12 thủy điện lớn, nhỏ.
CUỘC SỐNG NGƯỜI DÂN BỊ UY HIẾP
Chủ tịch UBND xã Đức Bình Đông Nguyễn Đình Quốc cho hay, khu vực xóm Ngoài nằm lọt thỏm giữa sông Ba và sông Hinh; khi các nhà máy thủy điện xả lũ trong vòng 20 phút, mực nước ở đây dâng cao hơn 1m.
Trong những năm gần đây, đến mùa lũ, gần 60 hộ dân ở buôn Mả Vôi, xã Đức Bình Tây phải di dời đến trụ sở UBND xã tránh lũ. Tại khu vực này, phía tây có suối Dừng bao quanh, còn phía đông thì sông Ba chạy dọc, mỗi lần nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ xả lũ trong vòng một buổi, nước đã dâng cao, bao vây thành ốc đảo. Ông Phạm Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Đức Bình Tây cho biết: Vào mùa mưa, cả buôn Mả Vôi chỉ còn thấy con đường bê tông ở giữa xóm. UBND xã phải cử lực lượng di dời người dân buôn Mã Vôi trước vì khu vực này nằm cạnh cửa xả của Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ.
UBND huyện Sông Hinh đã đầu tư khu hạ tầng tái định cư buôn Mã Vôi rộng 7,6ha để di dân một số vùng ngập lũ thuộc buôn Mã Vôi và thôn Tuy Bình để ổn định cuộc sống lâu dài và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai. Thế nhưng, hiện công tác di dời gặp khó khăn do người dân không chịu rời nơi ở cũ. Mùa mưa bão đến gần tiếp tục uy hiếp tính mạng, tài sản của người dân.
MẠNH HOÀI NAM